
فرادید نوشت: موشکهای هایپرسونیک، با سرعت بیش از ۵ ماخ و قابلیت مانورپذیری بالا، به دلیل توانایی عبور از سامانههای پدافندی پیشرفته، به تسلیحاتی کلیدی در جنگهای مدرن تبدیل شدهاند. این موشکها، که در دو نوع کروز و گلایدر طراحی میشوند، در سال ۲۰۲۵ از مهمترین ابزارهای بازدارندگی نظامی هستند.

آوانگارد ( Avangard) روسیه
موشک آوانگارد، یک گلایدر هایپرسونیک (HGV) پیشرفته، با سرعت خیرهکننده ۲۷ ماخ (حدود ۳۳,۰۰۰ کیلومتر بر ساعت) و برد تقریبی ۶,۰۰۰ کیلومتر، از قدرتمندترین تسلیحات هایپرسونیک جهان است.
این موشک، که به موشکهای بالستیک قارهپیما مانند SS-19 متصل میشود، پس از پرتاب تا خارج جو اوج گرفته و سپس با مانورهای غیرقابل پیشبینی در جو به سمت هدف حرکت میکند. آوانگارد با توانایی حمل کلاهک هستهای ۲ مگاتنی و قابلیت نفوذ به پناهگاههای زیرزمینی، در جنگ اوکراین (۲۰۲۲) آزمایش شده و به گفته روسیه، هیچ سامانه پدافندی نمیتواند آن را رهگیری کند. طراحی رادارگریز و مسیر پرواز متغیر، این موشک را به ابزاری استراتژیک برای بازدارندگی تبدیل کرده است.

زیرکون (3 M22 Zircon) روسیه
موشک کروز هایپرسونیک زیرکون، با سرعت ۹ ماخ (حدود ۱۱,۱۱۵ کیلومتر بر ساعت) و برد ۱,۰۶۹ کیلومتر، بهعنوان یکی از سریعترین موشکهای کروز جهان شناخته میشود. این موشک، که از موتور اسکرمجت بهره میبرد، برای حملات ضدکشتی و زمینی طراحی شده و در سال ۲۰۲۳ روی ناوچه آدمیرال گورشکوف عملیاتی شد.
زیرکون با پرواز در ارتفاع پایین (۱۰ تا ۱۰۰ متر) و مانورپذیری بالا، از رادارهای دشمن پنهان میماند. توانایی حمل کلاهکهای متعارف یا هستهای و استقرار روی شناورها و زیردریاییها، آن را به تهدیدی چندمنظوره تبدیل کرده است. پوتین ادعا کرده که زیرکون هیچ رقیبی در جهان ندارد، هرچند اطلاعات دقیق آن به دلیل محرمانه بودن محدود است.
فتاح ( Fattah) ایران
موشک فتاح، اولین موشک هایپرسونیک ایران، با سرعت ۱۳ تا ۱۵ ماخ (حدود ۱۶,۰۰۰ تا ۱۸,۵۰۰ کیلومتر بر ساعت) و برد ۱,۴۰۰ کیلومتر، در سال ۲۰۲۳ رونمایی شد و ایران را به یکی از پنج کشور دارنده این فناوری تبدیل کرد. این موشک با پیشران سوخت جامد و سرجنگی مانوردهنده (HGV)، قادر به مانور در داخل و خارج جو است و از سامانههای پدافندی مانند گنبد آهنین و پاتریوت عبور میکند. فتاح با دقت زیر ۱۰ متر و وزن کلاهک ۵۰۰ کیلوگرم، برای حملات دقیق به اهداف حساس طراحی شده است. نسخه پیشرفتهتر، فتاح ۲، با سوخت مایع در مرحله دوم، مانورهای شبهکروز را ممکن ساخته است.
DF-ZF ( یا WU-14) چین
موشک DF-ZF، گلایدر هایپرسونیک چین، با سرعت ۵ تا ۱۰ ماخ (حدود ۶,۱۷۰ تا ۱۲,۳۵۰ کیلومتر بر ساعت) و برد ۱,۸۰۰ تا ۲,۵۰۰ کیلومتر، از سال ۲۰۱۹ عملیاتی شده و با موشک بالستیک DF-17 ترکیب میشود. این موشک با توانایی حمل کلاهکهای متعارف یا هستهای و مانورهای پیچیده در جو، برای نفوذ به سامانههای دفاعی پیشرفته طراحی شده است.
DF-ZF در آزمایشهای متعدد (۲۰۱۶-۲۰۲۱) توانایی چرخش دور زمین و اصابت دقیق را نشان داده و چین را به پیشرو در این فناوری تبدیل کرده است. پرواز در ارتفاعات بالا و مسیر غیرقابل پیشبینی، رهگیری آن را برای پدافندهای موجود، مانند پاتریوت آمریکا، عملاً غیرممکن میکند.