راهنماتو- کتاب عجائب المخلوقات و غرائب الموجودات (شگفتی‌های آفریدگان و موجودات) را می توان یکی از متفاوت ترین کتاب های شبه علمی در تاریخ ایران و جهان دانست. این کتاب توسط محمد بن زکریا قزوینی نوشته شده که دو نسخه فارسی و عربی از آن موجود است. این کتاب که تاریخ نگارش آن به سال ۶۷۸ هجری قمری می رسد، به علت شهرت بسیاری بالای خود در عصر خویش، بعدها به چند زبان دیگر از جمله ترکی، آلمانی و یونانی ترجمه شده است.
به گزارش راهنماتو، کتاب عجائب المخلوقات و غرائب الموجودات آینه تمام نمایی از دانش و علم در عصر خویش است. این کتاب همچنین از این جهت اهمیت دارد که مصور است و نویسنده سعی کرده درباره هر چیزی که صحبت می کند، تصویر آن را برای خوانندگان خود نیز ترسیم کند تا این مخاطبان درک عمیق تری از مطالب کتاب دریافت کنند. این کتاب به زیبایی باورهای جهان عصر خویش از محیطی که در آن زندگی می کنند را به نمایش می گذارد. در این نوشته ما به سراغ یکی از موضوعات جالب این کتاب یعنی انسان های عجیب الخلقه رفتیم و سعی کردیم با نمایش تصاویر نسخه خطی این کتاب، دانش آن عصر را در برابر دیدگان شما قرار دهیم.
انسان نماهای عجیب الخلقه در کتاب عجایب المخلوقات
در تصویر بالا شاهد دو جن، یا جن هایی با سرهای حیوانات هستیم که یکی از این جن ها آبی و دیگری سیاه است.
تصویر بالا شامل شش دیو یا جن با سر حیوانات است. نکته جالب این است که همه این موجودات (به جز یکی از آنها که سر فیلی شکل و آبی دارد) انگشتان خود را به حالت خاصی نگه داشته اند.
تصویری شلوغ، شامل دو دیو با سر سگی و پوست تیره و همراه با تزئیناتی از جمله پر و مروارید که هر دو، زبان خود را بیرون آورده اند و یک دیو با سر گرگ زرد با مهره هایی که به مچ دستش بسته شده و صدا تولید خواهد کرد. یک نیمه از بدن یک موجود ماده و موجودی دیگر که شاخ دارد و مهره هایی برای تولید صدا به دستانش بسته است نیز دیده می شوند.
در تصویر بالا، یک موجود دریایی، در کنار دو انسان با سر سگ که در حال صحبت هستند و دو موجود مار مانند که سری شبیه به سر انسان دارند. آنها نیز با یکدیگر گفتگو می کنند.
دو موجود عجیب انسان نما که گویی گردن ندارند و با سرهایی که به سینه چسبیده است، به یکدیگر نگاه می کنند.
پنج موجود دریایی افسانه ای، از جمله یک ماهی با سر انسان، یک ماهی بالدار و البته یک ماهی شاخدار که در کنار یکدیگر در حال حرکت هستند.
این تصویر منحصر به فرد یک انسان را با سر شیر به تصویر می کشد که در حالت خوابیده قرار دارد. این تصویر بی شباهت به تصاویر افسانه های اساطیری از خدای زروان (خدای زمان) در ایران باستان نیست.
این تصویر سورئال، زنی با موهای بلند را نشان می دهد که پشت یک ماهی خاکستری بزرگ قرار دارد. به نظر می رسد این تصویر تداعی کننده پری دریایی باشد که در آن زمان تقریبا همه به وجود آن معتقد بودند.
