راهنماتو- در دنیای زودپزها، لیوان های قهوه هوشمند، سرخ کن ها، مایکروویوها و ... بدیهی است که فناوری پخت و پز در طول سال ها راه طولانی را طی کرده است. با وجود فناوری مدرن، بسیاری از ما هنوز هم از ابزارهای قدیمی در پخت و پز استفاده می کنیم.
به گزارش راهنماتو، بسیاری از این ابزارهای قدیمی ممکن است بدون هیچ گونه استفاده ای در انباری ها خاک بخورند. برخی دیگر نیز ممکن است در عتیقه فروشی ها جا خوش کرده باشند. در این مطلب قصد داریم پنج ابزار آشپزی نوستالژیک دهه شصت را به شما معرفی کنیم؛ ابزاری که خاطرات بسیاری را برای برخی از ما زنده می کنند.
کیک پز برقی
کیک پزی، یکی از لذت بخش بخش ترین فعالیت های پخت و پز است. امروزه تجهیزات زیادی برای این کار طراحی شده است که یکی از آنها کیک پز برقی نام دارد. کیک پزهای قدیمی مستقیما بر روی شعله گاز قرار می گرفتند. امروزه، کیک پزهای برقی جدیدی با قابلیت های متنوع ارائه شده اند که کارهای دیگری علاوه بر پخت کیک را انجام می دهند. کیک پزهای برقی جدید، علاوه بر پخت کیک و شیرینی، قابلیت پخت پیتزا، سرخ کردن مرغ، گوشت، ماهی و بخار پز کردن سبزیجات را نیز دارند. ابزارهای جدید علاوه بر تهیه خوراکی های باکیفیت، در وقت و هزینه انسان ها نیز صرفه جویی می کنند.
سماور زغالی
سماور زغالی در دوره افشاریه از روسیه وارد ایران شد. در آن زمان از سماور زغالی تنها در ضیافت های شاهان و رجال استفاده می شد. بعدها با گسترش علاقه مردم به چای و سپس ساخت سماور زغالی در دوران امیرکبیر، این ابزار به وسیله ای رایج در آشپزخانه ها تبدیل شد. تولید سماور زغالی از بروجرد استان لرستان آغاز شد. در آن زمان مردم به سماور زغالی، حمام برنجی نیز می گفتند. این صنایع دستی قدیمی امروزه بیشتر به عنوان یک وسیله دکوری در خانه ها مورد استفاده قرار می گیرد. از مهم ترین قسمت های سماور زغالی می توان به بدنه، آتشدان و مخزن سماور اشاره کرد.
چراغ خوراک پزی نفتی
آنهایی که با شوفاژ، آبگرمکن و لوازم گازسوز بزرگ شده اند، شاید خاطره زیادی با لوازم پخت و پز و روشنایی قدیمی نداشته باشند. تویوست ها بخاریهای فتیله داری بودند که در اواخر دهه 50 و اوایل دهه 60 وارد کشور شدند. این ابزار گرمایشی و پخت و پز به دلیل انتشار گازهای سمی، احتمال ابتلا به آسم و مسمومیت های تنفسی را افزایش می داد. پس از آن چراغ های والور انگلیسی و در نهایت چراغ های علاءالدین وارد کشور شدند. برای بچههای دیروز، علاءالدین یکی از نام آشناترین وسایل گرمایشی است که به عنوان ابزار پخت و پز نیز مورد استفاده قرار می گرفت. اغراق نیست اگر بگوییم در روزگاری نه چندان دور علاءالدین چشم و چراغ خانههای بسیاری از ما ایرانی ها بوده است!
قندشکن
در گذشته، مانند امروز از قندهای تکه تکه شده و آب نبات های رنگارنگ خبری نبود و مردم از کشمش و خرما همراه با چای استفاده می کردند. پس از مدتی، کله قند و به همراه آن قند شکن به خانه مردم راه پیدا کردند. قندهای آن زمان مانند قندهای امروزی، تکه تکه و آماده نبود و مادرها یا پدرها ناچار بودند با استفاده از قند شکن، کله قندها را به قطعات کوچکتر تقسیم کنند. قندشکن های قدیمی در دو نوع دستی و پایه دار وجود داشتند. چند سالی است که مردم خرید قند حبهای بسته بندی شده را به کله قند ترجیح می دهند. اکنون دستگاه های قند خردکن صنعتی با ظرفیت تولید هزاران کیلوگرم قند شکسته، توانسته جای قندشکن های قدیمی را بگیرد.
زودپز خمره ای
یک فیزیکدان فرانسوی به نام «دنیس پاپین» در سال 1679 مفهوم زودپز را ابداع کرد؛ یک ظرف مخصوص پخت و پز که از فشار بخار داخلی برای افزایش نقطه جوش آب و پخت سریع غذا استفاده می کرد. صد سال بعد، شخصی به نام نیکلاس آپپر با کنسرو کردن مواد غذایی در ظرف های بسته شده به وسیله چوب پنبه، این مفهوم را توسعه داد و در نهایت در سال 1938 آلفرد ویشلر آلمانی Flex-Seal Speed Cooker را در نمایشگاه تجاری شهر نیویورک معرفی کرد. محصولات ویشلر به عنوان اولین نمونه های زودپز شناخته می شوند. زودپزهای قدیمی با کمک اجاق گاز، غذا را طبخ می کردند و منبع انرژی مستقلی نداشتند. کافی بود آنها را روش شعله گاز قرار دهیم و در کوتاهترین زمان شاهد پخت غذای موردعلاقه خود باشیم. زود پزهای الکتریکی، زودپزهای جدیدتری هستند. این زودپزها به تایمر مجهز شده اند و کار با آنها ساده تر است. زودپزهای الکتریکی عمر کمتری نسبت به زودپز های گازی دارند.