راهنماتو- دانشمندان سالها و بلکه قرنهاست به دنبال راهی برای افزایش عمر انسان هستند. در این میان شناسایی ساختارهای مرتبط با پیری در بدن از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در یکی از این تلاش ها، دانشمندان موفق به شناسایی نوعی پروتئین در شبکه چشم انسان شدند که حذف آن سبب پیری چشم می شود.
بر اساس مطالعه اخیر موسسه ملی چشم (NEI) روی موش ها، از دست دادن رنگدانه پروتئینی فاکتور مشتق از اپیتلیوم (PEDF) که از سلول های پشتیبان شبکیه محافظت می کند، ممکن است تغییرات مرتبط با افزایش سن را در شبکیه ایجاد کند. بیماری‌های شبکیه مرتبط با افزایش سن، مانند دژنراسیون ماکولای مرتبط با سن (AMD)، می‌توانند باعث کوری شوند. این یافته جدید می تواند به تولید داروهایی برای توقف AMD و سایر شرایط پیری شبکیه کمک کند.
دکتر پاتریشیا بکرا، رئیس بخش ساختار و عملکرد پروتئین NEI و نویسنده ارشد این مطالعه گفت: «کارشناسان، PEDF را پروتئین «جوانی» نامیده‌اند، زیرا در شبکیه‌های جوان فراوان دیده می شود اما در طول پیری کاهش می‌یابد. این مطالعه برای اولین بار نشان داد که فقط حذف PEDF منجر به تغییرات ژنی زیادی می شود که پیری در شبکیه را تقلید می کند.»
شبکیه از لایه‌هایی از سلول‌ها تشکیل شده است که با هم کار می‌کنند تا سیگنال‌های نوری را شناسایی و تفسیر کنند و مغز از آنها برای تولید بینایی استفاده می‌کند. گیرنده های حساس به نور شبکیه در بالای لایه ای از سلول های پشتیبان به نام اپیتلیوم رنگدانه شبکیه (RPE) قرار دارند. هنگامی که گیرنده های نوری، نور را تشخیص می دهند، RPE آنها را تغذیه می کند. نکته جالب توجه در این فرآیند این است که که هر بار که گیرنده های نوری نور را تشخیص می دهند، در واقع به نوعی مصرف می شوند و نوک آنها می ریزد.
در طی این فرآیند سلول‌های گیرنده نوری ظرفیت ایجاد بخش‌های جدید را از دست می‌دهند که متعاقباً توانایی تشخیص نور را نیز از دست می‌دهند. پس بدون مواد مغذی که RPE تامین می کند، گیرنده های نوری می میرند. بنابراین پیری یا مرگ سلول های RPE در شبکیه باعث از دست دادن بینایی در افراد مبتلا به AMD یا انواع خاصی از دیستروفی شبکیه می شود. بدین ترتیب دانشمندان با انجام آزمایش بر روی موش ها و حذف پروتئین مورد نظر، دریافتند که این اقدام به سادگی علائم پیری در شبکیه چشم موش را آشکار کرد. این دستاورد نه تنها در درمان اختلالات مربوط به پیری چشم بلکه در زمینه غلبه بر پیری می تواند بسیار راهگشا باشد. نتایج این تحقیق در مجله International Journal of Molecular Sciences منتشر شده است.
