راهنماتو- سگهای آبی مشهور به سدسازی هستند که آنها را با کمکِ تنه درختان تنومند و شاخههایی که به کمکِ دندانهای محکمِ جلویشان قطع میکنند، میسازند.
راهنماتو نوشت، این جوندگان همچنین با استفاده از علف، سنگ و گل سازههای خودشان را محکمتر میکنند. اما چرا سگهای آبی سد میسازند؟ آیا سگِ آبی در سدی که ساخته زندگی میکند؟
سادهاش این است که سگهای آبی درواقع برای حفظِ ایمنی خودشان سد میسازند که باتوجه به شکلِ نامناسب بدن و طبیعتِ خشنی که در آن زندگی میکنند، حفظِ آن چالشبرانگیز است. کریس جوردن، زیستشناسِ آبزیان، میگوید: «سگهای آبی کیسههای بدبویِ پرشده از گوشتی در حدود 18 تا 36کیلوگرم هستند که پاهای واقعاً کوتاهی دارند.»
این ویژگیها از این جوندگانِ بزرگ شکارهای آسانی میسازد. امیلی فرفکس، اکوهیدرولوژیست از دانشگاه کالیفرنیا میگوید: «این حیوانات روی خشکی بسیار آسیبپذیر و دستوپاچلفتی میشوند؛ درست مثلِ یک ناگتِ بزرگِ مرغ تلوتلو میخورند و هر شکارچیای برای این غذا خوشحال خواهد شد.»
«اما وقتی در آب قرار میگیرند، تقریباً شکستناپذیر میشوند. آنها شناگرانِ شگفتانگیزی هستند و میتوانند نفسشان را بینِ 10 تا 15دقیقه در سینه حبس کنند. آنها با ساختنِ سد، حوضچهای درست میکنند و این حوضچه درواقع منطقه امن آنهاست.»
این حوضچههای آب آنقدری عمیق هستند که سگهای آبی از شرِ شکارچیانی مثلِ شیر، خرس، گرگ و کایوت در امان بمانند. سدسازی همچنین منطقه را سیلابی میکند و سگهای آبی را به منابعِ اصلی غذایشان نزدیکتر میکند. این منابع غذایی شاملِ پوست درختان، شاخوبرگ و گیاهانِ آبزی مثلِ نیلوفر آبی و گیاهِ دم گربه است.
جوردن میگوید: «علاوهبرآن، سگهای آبی شبکههایی از کانالهای پهن را در پشتِ سدهایشان حفر میکنند تا آب را منتشر کنند. این کار آنها را از طریقِ یک مسیر امن به درختان نزدیک میکند اما همچنین کمک میکند تا قطعاتِ بزرگترِ غذا و مصالحِ ساختمانی به پشتِ محلِ اقامت، سد و انبار غذای آن منتقل شود.»
اگرچه این سدها از سگهای آبی محافظت میکنند اما سگهای آبی در این سدها زندگی نمیکنند. درعوض، آنها اغلب در لانههای کوره-مانندی که از چوب، علف و گل در ساحل یا قدری دورتر از ساحل اما در نزدیکی سدی که ساختهاند،حفر شده، زندگی میکنند. آنها در این خانهها در گروههای خانوادگی، به اسم کلونی، و حداقل با 5عضو، زندگی میکنند. سگهای آبیِ آسیایی-اروپایی قدری از سگهای آبیِ آمریکایی بزرگتر هستند.
سد سگهای آبی به اکوسیستم هم کمک میکند
سدِ سگهای آبی نهتنها به نفعِ این مخلوقات است بلکه به نفعِ بسیاری از گونههای دیگر نیز هست. فرفکس میگوید: «سدهای سگهای آبی سرعتِ آب را کند میکند و آن را به مدتِ طولانیتر در معرضِ نگاه قرار میدهد. این سدها جریانهای آبی را به داخلِ اکوسیستمهای تالابیِ درحالِ احیاشدن، هدایت میکند. هرچه غذا و آب در تالابها بیشتر باشد، به زیستگاههای ایدئالتری برای گونههای دیگر تبدیل میشوند. یکی از دلایلی که به سگِ آبی «سنگِ سرطاق» میگویند، همین است.»
بازگشتِ سگهای آبی به زیستگاههای اصلیشان به کاهشِ اثراتِ تغییرات اقلیمی کمک میکند و به روشهای مختلفی به نفعِ اکوسیستمِ آنهاست.
فرفکس میگوید: «وقتی سدهای سگهای آبی سرعتِ آب را کند میکند، مقداری از این آب در خاک، جاییکه ریشه گیاهان بتوانند حتی در خشکسالی به آن دسترسی پیدا کنند، نفوذ میکند. این کار به سرسبز نگهداشتن محیط کمک میکند، بهطوریکه در زمانِ آتشسوزیها، سازههای سگهای آبی در مقابلِ سوختن بسیار مقاوم است. این نقاطِ مقاوم در برابر حریق، به حفظِ اکوسیستم کمک میکند؛ برای حیواناتی که نمیتوانند سریع بدوند، پرواز یا شنا کنند، پناهگاهی در برابر آتش درست میکند؛ بعد از آتشسوزی کنارههای رودخانه را باثبات میکند و ...»
علاوهبرآن، پوششِ سبزی که از سدسازیِ سگ آبی درست شده است، میتواند گاز گلخانهای کربن دیاکسید را از هوا گرفته و از شدتِ آسیبهای سیل پیشگیری کند.
فرفکس میگوید: «این نشان میدهد که سگهای آبی و سایر مهندسان اکوسیستم و سایر گونههایی که نقشِ سنگِ تاجِ طاقنما را ایفا میکنند، مانند ما انسانها، در تلاش برای حفظِ محیط زیست و مبارزه با اثراتِ نامطلوب تغییرات اقلیمی هستند. اگر ما همراه آنها و نه علیه آنها کار کنیم، به موفقیتهای بیشتری دست پیدا میکنیم.»