بیتوته نوشت: کلیسای انجیلی تبریز، یک مرکز مذهبی با تاریخچه‌ای بلند است. در این مقاله به بررسی اهمیت و گسترش این کلیسا و مشارکت گروه‌های مختلف مسیحی در مراسمات آن پرداخته می‌شود.
کلیسای پروتستان (انجیلی) تبریز
کلیسای انجیلی (پروتستان‌ها) در تبریز، یک معبد مسیحی به اواخر دورهٔ قاجار بازمی‌گردد.
کلمه پروتستان به معنی معترض است. آیین پروتستان در نیمه دوم قرن شانزدهم.در اروپا به وجود آمد. جمعی با جمود فکری کلیسای کاتولیک با هرگونه تجدد در آیین مسیح مخالف بود.
به مبارزه برخاستند. و به تصمیمات آن اعتراض کردند. سپس این کلمه معنی اصطلاحی (اصلاح طلب) یافت. لوتر و پیروان او دیگر متفکران و اصلاح طلبان در دین مسیح. را نیز پروتستان خواندند. در کلیسای انجیلی، آشوریان مقیم تبریز مراسم‌های مذهبی خود را به زبان‌های آشوری، فارسی و انگلیسی برگزار می‌کنند.
تاریخچه کلیسای انجیلی تبریز
این کلیسا در خیابان شریعتی جنوبی، کوچهٔ والمان واقع شده و در تاریخ ۱ آذر ۱۳۷۸ با شمارهٔ ثبت ۲۵۱۳ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. ساختمان جدید این کلیسا، یعنی کلیسای مسیحیان پروتستان تبریز، در سال ۱۹۵۷ ساخته شد پس از تخریب ساختمان قدیمی آن که در کوچهٔ میارمیار واقع بود.
پس از احداث خیابان شریعتی جنوبی (شهناز سابق) در سال ۱۳۲۹ خورشیدی و تخریب بخش‌های بزرگی از کلیسای انجیلی در محلهٔ میارمیار (مهادمهین)، کلیسای جدید در سال ۱۳۳۶ خورشیدی در کوچهٔ والمان و در ضلع غربی خانه و مطب دکتر والمان احداث شد. این ساختمان با تشابهی شگفت‌انگیز با صلیب بوده ، محوطهٔ حیاط آن درختان کاری شده‌است.
مشخصات کلیسای انجیلی شامل بنای شبیه صلیب با مساحت تالار اجتماعاتی ۱۵۰ متر مربع و محرابی چهارپله از کف تالار بالاتر است. در این کلیسا، آشوریان مقیم تبریز مراسم‌های مذهبی خود را به زبان‌های آشوری، فارسی و انگلیسی برگزار می‌کنند.
ده ردیف نیمکت، سه میز خطابه، سه قطعه قالی، چهار قطعه کناره، یک ارگ ، یک صلیب، دو گلدان دو شمعدان و چند پنجره با طاقهای جناغی و شیشه های رنگی اثاث و وسایل تزئینات و روشنائی کلیسا را تشکیل می دهند. سقف آهنی و برج ناقوس آن استوانه ای و دارای چهار طبقه و تقریبن بلند است.
طرح کلیسا صلیبی و محراب آن 80 سانتیمتر از کف تالار بلندتر است. سقف کلیسا آهنی و برج ناقوس آن استوانه‌ای و دارای چهار طبقه است.
کلیسای انجیلی تبریز
کلیسای انجیلی تبریز، در دهه‌های گذشته به عنوان محلی مختص پیروان پروتستان شناخته می‌شد، اما در دوران اخیر، تبدیل به یک مرکز تسهیل مذهبی با تنوع گسترده شده است. در حال حاضر، علاوه بر مراسمات پروتستان، مراسمات اهل کاتولیک نیز در این کلیسا برگزار می‌شود. مسیحیان گریگوری از شاخه‌ای از ارتدوکس نیز در مراسمات و برنامه‌های این مکان مشارکت فعال داشته‌اند.
شهر تبریز دارای چندین کلیسا با کاربردهای متفاوت است. برخی از این کلیساها، مانند کلیسای "سرکیس مقدس"، هر هفته برای انجام مراسم فعالیت دارند. به علاوه، کلیسای "مریم مقدس" به صورت مختصر تنها در جشن‌های مرتبط با حضرت مریم (س)، حدود ۵ یا ۶ بار در سال، بازگشایی می‌شود.
استفاده آزاد از فضاهای کلیساها، نشان از احترام به آزادی عبادی و ترویج تعامل مذهبی در این مکان‌هاست. این کلیساها، با رعایت قوانین و زمان‌های مشخص، به فعالیت‌های مذهبی می‌پردازند، که نمایانگر تعامل مثبت و تحول در زندگی مذهبی جوامع مسیحی در تبریز است.
تعویض صلیب کلیسـای انجیلی تبریز
در سال ۱۳۹۸ صلیب این کلیسا بر اثر وجود پوسیدگی پایه صلیب یا عوامل جوی به پایین افتاد و بعد از ترمیم مجدد در محل قبلی خود نصب گردید.
