راهنماتو- گونه‌ای ماهیِ عجیب‌وغریب در آب‌های تاریکِ غارهای چین کمین می‌کند که شباهتی وهم‌آلود به نوعی اسب افسانه‌ای دارد.
به‌گزارش راهنماتو، این ماهی عجیب که در یک استخرِ طبیعیِ کاملاً تاریک، به اندازه یک میز آشپزخانه، مخفی شده بود، فلس و رنگ ندارد؛ چشم‌های کاملاً ابتدایی دارد که احتمالاً قادر به دیدن نیستند و یک شاخ بزرگ و غیرمعمولی دارد که از روی پیشانی‌اش بیرون زده است.
محققان این ماهیِ تک‌شاخ-مانند را در حینِ مطالعه یک جنس از ماهیِ غار به نامِ Sinocyclocheilus پیدا کردند. این جنس از ماهی‌ها فقط در چین و معمولاً در برکه‌های کوچکِ سایه‌دار رشد می‌کنند. تاکنون در حدود 76گونه از این جنس شناسایی شده‌اند که اغلب آن‌ها ویژگی‌های مشترکی ـ مثلِ کاهشِ بینایی یا فقدانِ آن، نداشتنِ فلس و فقدانِ رنگدانه ـ با این ماهیِ عجیب‌وغریب تازه‌کشف‌شده دارند.
اما، فقط برخی از ماهی‌های این جنس صاحبِ شاخ هستند و بقیه طی فرایندی به نامِ تکاملِ قهقرایی، که طی آن گونه‌ها در نسل‌های بعدی یک ویژگیِ پیچیده را از دست می‌دهند، نابینا شده‌اند. تعداد کمی از گونه‌های Sinocyclocheilus نیز در آب‌های غرق‌در‌نور زندگی می‌کنند که ویژگی‌های عجیبِ عموزادگان‌ِ ترسناک‌شان را که در آب‌های تاریک زندگی می‌کنند، ندارند.
محققان این گونه تازه را درحالیکه داشت در یک استخرِ کوچک طبیعی، با 1.8متر عرض و 0.8متر عمق، در اعماق یک غار در استانِ کوهستانیِ گوئِیژو شنا می‌کرد، پیدا کردند. محققان چند ماهی را گرفتند و برای آزمایش به آزمایشگاه بردند، غافل از اینکه این ماهی‌ها گونۀ جدیدی بودند و تا پیش‌از‌این مشاهده نشده بودند. محققان بعد از آنکه این گونه را با گونه‌های دیگر مقایسه کردند و دی‌اِن‌اِی آن‌ها را بررسی کردند، متوجهِ کشفِ خود شدند.
محققان این گونه جدید را S. longicornus نام‌گذاری کردند. این گونه از ماهی‌ها بینِ 10.5 تا 14.6 سانتی‌متر طول دارند و صاحبِ دو جفت ریشکِ سبیل‌مانند هستند که برای حس کردنِ مسیر در تاریکی به آن‌ها کمک می‌کند. اما جالب‌ترین ویژگی آن‌ها، یک سازۀ شاخ-مانند با طولی غیرمعمول است که هیچ استفاده واضحی ندارد و در گونه‌های دیگری که نزدیک به آن هستند، نیز شناسایی نشده است.
برای همین نام این گونه را longicornus گذاشته‌اند که از دو بخش مشتق شده، یکی longus که به لاتین یعنی «دراز» و دیگری cornu که یعنی «شاخی که از پیشانی بیرون‌زده است.»
این سازه‌های شاخ-مانند در گونه‌های مختلفِ جنسِ Sinocyclocheilus که در تاریکی زندگی می‌کنند، وجود دارند اما متفاوت‌اند. آن‌ها در اندازه‌های مختلفی ظاهر می‌شوند و می‌توانند دوشاخه یا غیردوشاخه - مثلِ شاخِ همین گونه جدید ـ باشند. ازآنجایی که گونه‌های این جنس که در آب‌های درخشان زندگی می‌کنند، فاقد این زائده‌ها هستند، تصور می‌شود که این ضمیمه فرعی برای زیستن در آب‌های تاریک تکامل یافته اما محققان می‌گویند که هنوز هدف از آن‌ها مشخص نیست.
یکی از منطقی‌ترین توضیح‌ها برای این شاخ آن است که به ماهی‌ها کمک می‌کند در تاریکی ببینند اما ریشک‌های آن‌ها هم همین کار را انجام می‌دهد و به مسیریابی در استخر به آن‌ها کمک می‌کند.
اغلب گونه‌های مشتق‌شده از جنسِ Sinocyclocheilus، شاملِ S.longicornus، صاحبِ یک خطِ جانبی کامل - اندامی متشکل از سلول‌های بسیار حساس که در کناره‌های بدنِ ماهی امتداد پیدا کرده و تغییر در فشار، دما و شوری را احساس می‌کند - هستند. بنابراین، بعید است که شاخِ روی پیشانی این گونه برای شناسایی این موارد کابرد داشته باشد.
محققان می‌گویند شناسایی شرایطِ محیطی که این گونه در آن تکامل یافته و مقایسه آن با شرایطِ محیطی سایر گونه‌های همین جنس می‌تواند رازِ کاربردِ واقعیِ این شاخ را برملا کند.
