فرادید نوشت؛ در حالی که دانشمندان از آغاز قرن بیست و یکم تعداد بی‌شماری گونه‌های جانوری جدید را ثبت کرده‌اند، در مقابل بسیاری از گونه‌های دیگر منقرض شده‌اند. انسان‌ها علیرغم تلاش‌های زیادی که در زمینه تحقیقات و حفاظت از حیوانات انجام می‌دهد، اما متأسفانه خود عاملی فراگیر در انقراض به شمار می‌رود.
به گزارش فرادید؛ تعیین تعداد گونه‌های از دست رفته و منقرض شده دشوار است، اما دانشمندان تخمین زدند که روزانه از ۲۰ تا ۱۵۰ گونه از بین می‌روند، و این فرایند مانعی جدی برای تنوع زیستی است. در این مطلب نگاهی داریم به برخی از حیواناتی که اخیراً منقرض شدند یا احتمالا به زودی منقرض خواهند شد:
لاک پشت غول پیکر پینتا
آخرین لاک پشت غول پیکر شناخته شده پینتا (Chelonoidis abingdonii) جورج تنها، نمادی از گالاپاگوس بود که در ۲۴ ژوئن ۲۰۱۲ در اسارت مرد. از آن زمان، یک تیم اعزامی تعدادی لاک پشت نسل اولی را در نزدیکی Volcán Wolf، قله آتشفشانی در شمال جزیره ایزابلا، یکی دیگر از جزایر گالاپاگوس در اکوادور، پیدا کردند. آنچه مهم است این است که جنگل زدایی منجر به انقراض این گونه شد و بار دیگر ردپای انسانی در از بین رفتن حیوانی باستانی به جا ماند.
قورباغه سمی براق
قورباغه سمی براق (Oophaga speciosa) در سال ۲۰۲۰ منقرض و آخرین بار در سال ۱۹۹۲ دیده شد. محققان بر این باورند که شیوع قارچ کیترید در سال ۱۹۹۶ در محدوده زیستی آن‌ها در غرب Cordillera Central در پاناما، نزدیک کاستاریکا، منجر به انقراض آن‌ها شد. جنگل زدایی و تخریب زیستگاه در مناطق پست مرطوب و جنگل‌های کوهستانی که در آن زندگی می‌کرد از عوامل دیگر کاهش جمعیت این گونه نادر بود.
از آنجا که آن‌ها زمانی به طور گسترده‌ای به عنوان حیوانات خانگی نگهداری می‌شدند، احتمال وجود نمونه‌های زنده در اسارت وجود دارد. متأسفانه، هیچ قورباغه سمی براقی که در باغ وحش‌ها یا مجموعه‌های تحقیقاتی زندگی می‌کند، وجود ندارد.
ماکائو اسپیکس (نام یک گونه از تبار رنگین‌طوطی‌ها است)
ماکائو اسپیکس، بومی برزیل، آخرین بار در سال ۲۰۱۶ در طبیعت مشاهده و در سال ۲۰۱۹ در طبیعت منقرض شد، دقیقاً ۲۰۰ سال پس از آنکه طبیعت شناس آلمانی یوهان باپتیست فون اسپیکس آن‌ها را در طبیعت مشاهده کرد. اما در حال حاضر حدود ۱۶۰ طوطی ماکائو در اسارت زنده هستند.
زمانی که کاراکتر اصلی در انیمیشن «ریو» سال ۲۰۱۱ با توجه به این گونه ساخته شد، طوطی ماکائو در کانون توجه قرار گرفت. متأسفانه، تجارت غیرقانونی حیوانات خانگی به عنوان عامل مهمی در انقراض این پرنده در طبیعت نقش داشته و البته از دست دادن زیستگاه هم نمی‌تواند بدون تأثیر باشد. امید به تداوم نسل این گونه در برنامه‌های پرورش در اسارت وجود دارد، پروژه‌ای که قصد دارند پرندگان نادر را دوباره به طبیعت باز گردانند.
بز کوهی پیرنیه
بز کوهی پیرنیه (Capra pyrenaica pyrenaica) یکی از دو زیرگونه منقرض شده بز کوهی اسپانیایی است که در سال ۲۰۰۰ اعلام شد منقرض شده وعلت انقراض آن هنوز ناشناخته باقی مانده است. این گونه زمانی در سراسر فرانسه و اسپانیا به فراوانی دیده می‌شد. اما در اوایل دهه ۱۹۰۰ تعداد آن به کمتر از ۱۰۰ رسید. آخرین بز کوهی پیرنیه ای، ماده‌ای به نام سلیا، در ۶ ژانویه ۲۰۰۰ در شمال اسپانیا مرده پیدا شد. مشخص شد که علت مرگ سقوط از روی درخت بوده است.
دانشمندان سلول‌های پوستی گوش حیوان را گرفتند و در نیتروژن مایع نگهداری کردند و در سال ۲۰۰۳، یک بزکوهی شبیه‌سازی شد و آن را به اولین گونه‌ای تبدیل کرد که از یک گونه منقرض شده متولد شده اشت. اما، این بز تنها هفت دقیقه بعد از تولد به دلیل نقص ریوی مرد. تلاش‌های بعدی برای تولید یک بط شبیه سازی شده دیگر شکست خورده است، اما مطالعات بررسی زنده‌مانی DNA ادامه دارد.
موش دم موزاییکی
موش‌های دم موزائیکی (Melomys rubicola) توسط IUCN در می ۲۰۱۵ و توسط دولت استرالیا چهار سال بعد در سال ۲۰۱۹ منقرض اعلام شد. آخرین بار این موش در سال ۲۰۰۹ در جزیره کوچک مرجانی Bramble Cay، جایی که این جوندگان کوچک در آن زندگی می‌کردند دیده شد. زمانی که دانشمندان در سال ۲۰۱۱ و ۲۰۱۴ به امید به دام انداختن چند گونه برای داشتن یک "جمعیت در اسارت" به جزیره رسیدند، هیچ موردی پیدا نکردند. به نظر می‌رسد که حتی نمونه‌های بافتی که زمانی توسط زیست شناسان جمع آوری شده بود از بین رفته است.
دولت ایالت کوئینزلند اعلام کرد که این اولین انقراض پستانداران است که به دلیل تغییرات آب و هوایی ساخته دست بشر ایجاد شده است. از دست دادن زیستگاه، به ویژه پوشش گیاهی جزیره، به دلیل بالا آمدن سطح دریا رخ داد. علاوه بر این، تجزیه و تحلیل انجام شده توسط دانشمندان دولت کوئینزلند نشان می‌دهد که طوفان‌ها باعث غرق شدن برخی از این گونه نادر شده است.
کرگدن سیاه غربی
نادرترین زیرگونه کرگدن سیاه، کرگدن سیاه غربی (Diceros bicornis ssp. longipes)، توسط IUCN به عنوان یک گونه منقرض شده در سال ۲۰۱۱ شناسایی شد. این گونه زمانی در آفریقای مرکزی به طور گسترده‌ای دیده می‌شد، اما جمعیت آن‌ها به دلیل شکار غیرقانونی کاهش شدیدی داشت.
این کرگدن در سال ۲۰۰۸ به‌عنوان یک گونه در معرض خطر انقراض فهرست شد، اما در بررسی آخرین زیستگاه باقیمانده از این حیوان در شمال کامرون زیست شناسان نتوانستند موردی پیدا کنند - یا حتی نشانه‌هایی از حضور آن‌ها ببینند. هیچ کرگدن سیاه آفریقای غربی شناخته شده‌ای نیست که در اسارت نگهداری شود. همه گونه‌های کرگدن در مشکل هستند، اگرچه به نظر می‌رسد که همه چیز برای کرگدن‌های سیاه شرقی بر وفق مراد است چرا که تعداد جمعیت آن‌ها همچنان در حال افزایش است.
بایجی (دلفین رودخانه‌ای چین)
بایجی چین (Lipotes vexillifer)، یا دلفین رودخانه یانگ تسه، به عنوان دلفین رودخانه یانگ تسه در فهرست در معرض خطر انقراض قرار گرفته است که احتمالاً منقرض شده است. در سال ۲۰۰۶، برای شناسایی دلفین‌های زنده ماند، دانشمندان بنیاد بایجی بیش از ۲۰۰۰ مایل از رودخانه یانگ تسه را طی کردند در حالی که مجهز به میکروفون‌های نوری بودند و در زیر آن قرار داشتند. این بنیاد گزارشی در مورد این سفر منتشر کرد و اعلام کرد که این حیوان از نظر عملکردی منقرض شده است، به این معنی که تعداد بسیار کمی از جفت‌ها برای اطمینان از بقای گونه باقی مانده است.
آخرین مشاهده مستند این گونه در سال ۲۰۰۲ بود. کاهش جمعیت دلفین بایجی به عوامل مختلفی از جمله صید بی رویه، ترافیک قایق، از دست دادن زیستگاه، آلودگی و شکار غیرقانونی نسبت داده می‌شود. این حیوان به مدت ۲۰ میلیون سال در رودخانه یانگ تسه زندگی کرد، اما در کمتر از ۵۰ سال با فعالیت‌های انسانی از بین رفت.
مائوئی آکپا
مائوئی آکپا (Loxops ochraceus) یک پرنده آوازخوان بومی مائوئی است که در سال ۲۰۱۸ به عنوان در فهرست در معرض خطر انقراض و احتمالاً منقرض شده قرار گرفت. تحقیقات امیدی به وجود می‌آورد که نشان می‌دهد چند پرنده هنوز زنده هستند. مانند سایر پرندگان جنگلی هاوایی، از دست دادن زیستگاه، رقابت گونه‌های معرفی شده و بیماری منجر به ناپدید شدن آن شد. محققان شیوع آنفولانزای مرغی توسط پشه‌های معرفی شده را عامل انقراض آکپا مائوئی می‌دانند.
مرغابی شانه به سر
مرغابی شانه به سر (Tachybaptus rufolavatus)، در سال ۲۰۱۰ منقرض شد، اگرچه احتمال می‌رود سال‌ها قبل در قسمتی دورافتاده از ماداگاسکار معروف به دریاچه آلائوترا منقرض شده باشد. با بررسی‌های کامل منطقه در سال‌های ۱۹۸۹، ۲۰۰۴ و ۲۰۰۹ هیچ مدرکی از این گونه پیدا نشد و آخرین مورد مشاهده شده نیز در سال ۱۹۸۲ بود. در قرن بیستم به دلیل تخریب زیستگاه و به دلیل اینکه تعداد معدودی از پرندگان باقیمانده شروع به جفت گیری با مرغابی‌های ماهی خوار کردند، یک گونه دورگه ایجاد شد، جمعیت مرغابی شانه به سر در قرن بیستم شروع به کاهش کرد. با توجه به محدود بودن زیستگاه و عدم تحرک پرنده، دانشمندان اعلام کردند که این پرنده منقرض شده است.
چرا بسیاری از حیوانات در خطر انقراض هستند؟
از حدود ۴۱۰۰۰ گونه گیاهی و جانوری ارزیابی شده توسط IUCN تا سال ۲۰۲۲، بیش از ۱۶۰۰۰ گونه در معرض خطر انقراض اعلام شده است. کارشناسان می‌گویند که حیوانات با سرعت‌های تاریخی عمدتاً به دلیل دخالت انسان در حال انقراض هستند. افزایش جمعیت انسان منجر به افزایش تقاضا برای غذا، افزایش توسعه و جنگل زدایی، مشکل آلودگی، صید و شکار بی رویه شده که مجموع این‌ها از دیگر عوامل انقراض گونه گیاهی و جانوری به شمار می‌روند. تخمین‌های کنونی می‌گویند که گونه‌ها ۱۰۰۰ برابر سریع‌تر از قبل از وجود انسان‌ها در حال انقراض هستند.
