راهنماتو - برخی از نخستین انسان‌هایی که به‌طور تصادفی با فسیل‌های ماقبل تاریخ برخورد کرده‌اند، در حدود 3300سال قبل در مصر زندگی می‌کردند. داستان آن‌ها احتمالاً با یک طوفان شروع می‌شود. بادهای شدیدی برمی‌خیزند و در سراسر صحرای شن شروع به وزیدن می‌کنند و دفینه‌های مرموزی که در زیر آن‌ها پنهان شده بود را در معرض دید قرار می‌دهند: استخوان‌های سخت و قیرگونی که به‌نظر می‌رسید به هیولاهای غول‌پیکر تعلق داشته باشند.
به گزارش راهنماتو، ما فقط می‌توانیم آنچه از ذهنِ این مردمان عبور کرده را تصور کنیم. آن‌ها هیچ چیزی درباره این وقایع ننوشته‌اند یا اگر نوشته‌اند، در گذر زمان از بین رفته و مفقود شده است. همه آنچه ما می‌دانیم آن‌چیزی است که از خود به جای گذاشته‌اند: مقبره‌ای پر از فسیل‌های ماقبل‌تاریخ که برخی از آن‌ها 2میلیون سال قدمت دارند و تا سال 1922 میلادی مخفی مانده بودند.
این رازی جذاب است که ما امروز شروع به کشف آن کرده‌ایم. ما مطمئن نیستیم که این مردمان وقتی استخوان‌های غول‌پیکرِ ماقبل‌تاریخ را پیدا کردند، درباره آن‌ها چه فکری می‌کردند.. اما باستان‌شناسان آهسته ودرعینِ‌حال با اطمینان، در حالِ کشفِ این سرنخ‌ها هستند.
مقبره‌ای پر از استخوان‌های ماقبل تاریخ
تقریباً یک قرن طول کشید تا درباره فسیل‌های ماقبل تاریخی‌ای که در مصر پیدا شده‌اند، اطلاعاتی کسب شود. وقتی نخستین باستان‌شناسان، گای برونتون و فلیندرس پتری، آن‌ها را پیدا کردند، مطمئن نبودند که چه چیزی پیدا کرده‌اند. تنها چیزی که در بدو امر می‌دانستند، این بود که بقچه‌هایی پیچیده در پارچه کتان پیدا کرده‌اند و نمی‌دانند داخلِ آن‌ها چیست.
مصری‌ها این استخوان‌ها را در معرض نمایش نگذاشته بودند. برعکس، این استخوان‌ها را به شهرِ قول‌الکبیر به داخلِ مقبره‌ای برده بودند که در دلِ صخره‌ها کنده‌کاری شده بود. آن‌ها در این مقبره استخوان‌های باستانی را با تکریم و احترامی که برای اشراف و درباریان قائل بودند، دفن کرده بودند. آن‌ها استخوان‌ها را در پارچه کتان مرغوب پیچیده و داخل مقبره گذاشته بودند و با ابزاری از عاج که می‌توانست به استخوان‌ها در جهانِ بعدازمرگ کمک کند، دفن کرده بودند.
حال هر چه که فکر می‌کردند پیدا کرده‌اند، باور داشتند که ارزشِ تکریم و احترام‌شان را دارد. مقبره‌های قول‌الکبیر، مقبره‌هایی نبودند که به این منظور تغییر شکل پیدا کرده باشند، آن‌ها تا 1500سال پیش از پیدا شدنِ فسیل‌ها، محلِ دفنِ ارباب‌های قدرتمندِ مصری بودند.
اینجا مکانی موردِ احترام برای تدفینِ مردگان بود؛ مکانی که می‌توانست جای خوبی برای استخوان‌های موجوداتی باشد که 2میلیون سال قبل زیسته، و در سرزمین‌هایی که بعدها مصر شده بود، وحشت‌افکنی کرده بودند.
3تُن فسیل کیلومترها جابه‌جا شدند
ما هنوز نمی‌دانیم که مصریان باستان این فسیل‌ها را دقیقاً کجا پیدا کرده‌اند. در سال 1926، اندکی بعد از آنکه استخوان‌ها پیدا شدند، یک زمین‌شناس به نامِ کی.اِس سندفورد، مساحتی در حدود 500مایل را شخم زد تا ردِ آن‌ها را پیدا کند اما تلاشش بی‌نتیجه بود. تا همین امروز کسی با اطمینان نمی‌تواند جای دقیق این استخوان‌ها را شناسایی کند.
ما فقط می‌دانیم که استخوان‌ها جابه‌جا شدند. بیش‌تر از سه تُن از این استخوان‌ها وجود داشته و آن‌ها از این سوی کشور به آن سو کشیده شده‌اند تا دوباره دفن شوند. احتمالاً عمل‌شان چیزی از انجام اعمال مقدس کم نداشته است. آن‌ها احتمالاً کلی تلاش کرده‌اند تا استخوان‌ها را حرکت دهند و کلی آدم در این کار مشارکت داشته‌اند.
مقصد آن‌ها، شهرِ قول‌الکبیر، شهری معمولی نبود. این شهر مرکزِ فرقه‌ای بود که خودشان را وقف رب‌النوعِ سِت، خدای تاریکی، طوفان و آشوب کرده بودند. ست اربابِ سرزمین‌های سیاه، نیروهای عظیم و شیطانی بود که اغلب مانند هیولایی با سر یک اسب آبی بازنمایی شده است.
هیچ تردید نیست که این استخوان‌ها هدفمند به آن مکان منتقل شده‌اند. حال هر چه که مصری‌ها فکر می‌کردند پیدا کرده‌اند، باور داشتند که به خدای آشوب تعلق دارد و مشتاقانه هر کاری می‌کردند تا آن‌ها را به او برسانند.
موفقیتی در یک رازِ 90ساله
بعد از 3000سال دفن شدن در این مقبره، گان برانتون و فلیندر پتری آن‌ها این استخوان‌ها را بیرون کشیدند تا دوباره مهروموم‌شان کنند. آن‌ها کشف‌شان را به موزه فرستادند و این کشف در جعبه‌ای مهروموم‌شده باقی ماند. برانتون می‌خواست کتابی درباره آن‌ها بنویسد اما هرگز این کار را نکرد. و برای تقریباً 80سال استخوان‌ها در آن جعبه مهروموم‌شده باقی ماند و این کشفِ مهم فراموش شد.
تازه در سال 2007 بود که عده‌ای داخل جعبه را نگاه کردند. درحقیقت، مسئله تکنولوژی بود. هیچ‌کسی نمی‌خواست کتانِ 3000ساله را پاره کند و خطرِ تخریب شدنِ اشیاء بی‌قیمتِ داخلِ آن را به جان بخرد. ما مجبور بودیم تا ابداع تکنولوژیِ تصویربرداری پرتو ایکس که می‌توانست نشان دهد چه چیزهایی داخلِ این بقچه کتانی مخفی شده‌اند، صبر کنیم.
اما درنهایت در سال 2014 بود که استخوان‌های داخلِ کتان آشکار شدند. قطعات کوچکی از استخوان که به حیواناتِ منقرض‌شده تعلق داشتند داخلِ بقچه پیچیده شده بودند: استخوانِ حیوانات وحشی غول‌پیکر، کروکودیل، گراز وحشی، اسب، بوفالو و حتی گونه‌هایی از انسان.
اما جانوری که بیش‌تر از همه مشاهده شد، استخوان‌ها غول‌پیکرِ اسب‌های آبیِ ماقبل‌تاریخ بود ـ یعنی حیوانِ خدایِ سِت. فسیل‌های رودخانه طی میلیون‌ها سال استخوان‌ها را صیقل داده بودند و آن‌ها را به رنگِ خدای آشوب درآورده بودند: سیاهِ قیرگونِ درخشان.
استخوان‌های سیاهِ سِت
هیچ‌کسی نمی‌تواند با اطمینان بگوید که مصری‌ها درباره کشفِ خود چه فکری می‌کردند اما نظریه‌هایی در این زمینه مطرح شده است. خیلی محتمل است که 3300سال قبل، مردمانی که این استخوان‌ها را پیدا کردند، تصور می‌کردند که با بقایای خدا برخورد کرده‌اند.
مورخانِ رومی و یونانی قبلاً درباره پیدا کردنِ فسیل‌ها توسطِ مصری‌ها نوشته بوند که وقتی مصری‌ها فسیل‌هایی از نومولیت‌های پیچ‌خورده را در اهرام جیزه پیدا کردند، آن را به عنوان سندی در نظر گرفتند که نشان می‌داد خدایِ سِت قبلاً بر این سرزمین حکومت کرده است. این فسیل‌های کوچک به معبدی در تِینا منتقل شدند و در آنجا نذرِ خدایان شدند.
آن‌ها احتمالاً درباره استخوان‌های غول‌پیکری که به قول‌الکبیر منتقل کردند هم همین فکر را کرده‌اند. آن‌ها استخوان‌ها فسیل‌شده و به شدت محکم بودند و مذهب مصریان به آن‌ها آموخته بود که خدایان استخوان‌هایی از جنسِ استخوان‌های شیر دارند. به گفته کنث اوکلی، دیرینه‌شناس، آن‌ها استخوان‌های اسب آبی و انسان را تشخیص داده‌اند و تصور کرده‌اند که هر دو از یک منشأ به دست آمده‌اند: بقایای یک نیمه-انسان، خدای نیمه-حیوانیِ آشوب: یعنی سِت.
این راز هنوز ادامه دارد
ما هنوز نمی‌دانیم که این استخوان‌ها دقیقاً کجا پیدا و دفن شده‌اند و چرا با وجودی که کشف مهمی بودند چیزی درباره آن‌ها نوشته نشده است.
