فرادید نوشت؛ شکار گنج در دهکده مشهور هلندی از یک نقشه‌ی قدیمی آغاز شد. نقشه ای که ظاهراً مکانی را فاش می‌کند که سربازان آلمانی جعبه‌های پر از الماس، یاقوت، طلا و نقره‌های غارت‌شده را آنجا مخفی کرده اند. این نمودار دستی که با یک علامت X قرمز رنگ کامل می‌شود نشان می‌دهد این مکان بخشی از پرونده‌ای است که هفته گذشته توسط آرشیو ملی هلند علنی شد.
وقتی اسناد در پایان یک دوره‌ی ۷۵ ساله محرمانگی منتشر شدند، این نقشه هم از فهرست محرمانه ها خارج شد و نشان داد که اومرن در شرق استان گلدرلند درست همان جایی است که این گنج پنهان شده است. دهکده و علامت X آن نزدیک خط مقدم متفقین در جریان عملیات باغ بازار در سال ۱۹۴۴ است، یک تلاش جسورانه‌ی هوابرد برای خلق یک مسیر زمینی به شمال آلمان.
حالا، در سراسر اومرن حفاری‌های غیرقانونی صورت می گیرد تا گنجینه نازی ها پیدا شود. وسایل کشاورزی دورریخته‌شده که احتمالاً فلزیاب‌ها را فعال کردند اطراف دهانه‌های تازه حفرشده ریخته شدند و از زمین‌های کشاورزی و جنگل‌ها بیرون آورده شدند.
سَندِر که بیرون از خانه با سگش در حال قدم زن بوده می‌گوید: «من بخاطر آرامش و سکوت به اینجا آمدم، حالا اینجا به جایی تبدیل شده که همه دنیا از آن باخبر است.»
دردسر بزرگ گنجینه نازی ها برای اهالی اومرن
مردم در خانه سندر را می‌زنند و سراغ گنج مخفی را از او می‌گیرند. او حتی گروهی از جوانان را حین حفر زمین دیده است و می‌گوید: «این ناحیه همین حالا هم تاریخش غنی است. آن ویلای سفید را افسران نازی اشغال کرده بودند. وقتی رمز و رازها فاش شد، مردم دوباره حس کنجکاوی‌شان تحریک شد.»
اسناد غیرمحرمانه آرشیو شامل شهادت یک سرباز آلمانی می‌شود که می‌گوید بانکی در شهر آرنهم در ۴۰ کیلومتری اومرندر آگوست سال ۱۹۴۴ بمباران شد و محتوای گاوصندوق جواهرات، سکه‌ها، سنگ‌های قیمتی و ساعت‌های طلای آن به این طرف و آن طرف پخش شد.
این سرباز می گوید سه یا چهار سرباز اشغالگر آلمانی تا توانستند جیب‌هایشان را پر کردند و هر آن چه که غارت کرده بودند درون جعبه‌های مهمات و بسته‌های نان مخفی کردند چون این ها تنها جعبه‌هایی بود که آن‌ها در دسترس داشتند. بعدتر، در آخرین هفته‌های جنگ، مهاجمان آلمانی در حال عقب‌نشینی بودند و ظاهراً این سربازان تصمیم گرفتند این گنجینه‌ها را دفن کنند.
پس از جنگ، یک موسسه‌ی هلندی که برای پیگیری اموال مصادره‌شده توسط نازی‌ها برپا شده بود، به داستان سربازچترباز جوان آلمانی برخورد کرد که هلموت سوندر نام داشت. این سرباز درباره غارت گنجینه‌ها شهادت داد و نقشه‌ی مکان دفن آن‌ها را کشید. جالب است بدانید این گنجینه بالقوه آنقدر ارزشمند است که پیش از فاش‌سازی نقشه، دولت هلند برای حفر آن چندین بار تلاش کرده است.
یکی از ساکنان اومرن به نام پترا وان دی ۴۲ساله از آرشیو ملی هلند به خاطر فاش‌سازی این اطلاعات بسیار عصبانی است چون این کار، خانواده او را در معرض آسیب و آزار و اذیت قرار داده است. خبرنگارها هم از پشت پنجره‌های خانه او سرک می‌کشند. همسایه‌های پترا از نور چراغ‌قوه‌ی غریبه‌ها روی سر و صورت‌شان از خواب می‌پرند.
پترا از این جستجوگران گنج می‌خواهد فاصله‌شان را حفظ کنند: «از ملک مردم دور شوید چون اینجا چیزی برای گشتن وجود ندارد.» آنت والکن؛ مشاور آزادی اطلاعات حین باز کردن پرونده شواهد مربوط به دهه‌ی ۱۹۴۰ تصدیق می‌کند که: «ما اصلاً چنین انتظاری نداشتیم.»
اگر آن‌ها ذره‌ای می‌دانستند یک نقشه‌ی گنج می‌تواند تا این حد می‌تواند مرد را کنجکاو کند و اومرن را به کانون توجه جهانی تبدیل کند، حتماً از پیشتر به شهردار هشدار می‌دادند. فلزیاب‌ها اخیراً در اومرن ممنوع شدند، چون این خطر جدی وجود دارد که کاوشگران آماتور با نارنجک‌ها، بمب‌ها یا مین‌های منفجرنشده‌ی جنگ جهانی دوم برخورد کنند.
خوشبختانه، هیچ جراحتی گزارش نشده است، اما شماری از جرایم صادر شده‌اند. اگر کسی در این منطقه طلا پیدا کند، موظف است آن را به مقامات محلی تحویل دهد که صاحب زمین هستند.
آنت والکن می‌گوید: «هیچ داستان جنگی بدون تراژدی نیست. این مورد هم برای ما یادآور داستان مردمان شهرهایی مثل آرنهم است که تمام داشته‌هایشان را از دست دادند، از جمله اشیاء باارزش‌شان را.»
در اسناد آرشیو هیچ اشاره‌ای به مالک ذیحق این اموال نشده است. اما به احتمال زیاد، مردمان محلی که اموال‌شان را به بانک آرنهم سپرده بودند و می‌خواستند از اموال‌شان در برابر نازی‌ها محافظت کنند مالکان اصلی این اموال هستند. بسیاری از این اموال که از خانواده‌های یهودی در هلند غارت شده بود در بانکی در آمستردام ذخیره شده است.
بایگان هلندی می‌گوید آن‌ها هیچ مدرکی پیدا نکرده‌اند که نشان دهد سرباز چترباز آلمانی که نقشه را کشیده مرده است. بنابراین، طبق اسناد، فرض آن‌ها این است که شاید کلید آشکار کردن این گنجینه در دستان هلموت سوندر باشد که حالا ۹۸ ساله است.
چه بلایی بر سر گنجینه بزرگ نازی ها آمد؟
این گنج تاکنون کشف نشده است، دست‌کم تا جایی که می‌دانیم. به نقل از آرشیو هلند، چهار توضیح به شرح زیر برای آن وجود دارد:
- هلمت سوندر دروغ گفته است. با این حال، حقیقت شهادت او بسیار بررسی شد و موثق بودن آن اثبات شد.
- کسی که آن نزدیکی زندگی می‌کرده یا احتمالاً یکی از سربازان آلمانی بازگشته و این اموال غارت‌شده را پیش از این که دست مقامات به آن‌ها برسد برداشته است.
- یکی از کارمندان موسسه هلندی از اطلاعات سازمانی سوءاستفاده کرده و به صورت مخفیانه بینابین تلاش‌های نافرجام رسمی برای یافتن گنج، به سراغ گنج رفته است.
مقامات هلندی باور دارند که حتی اگر این گنجینه واقعاً وجود داشته است، احتمالاً مدت‌ها از غارت آن می‌گذرد. برخی از ساکنان دهکده ادعا می‌کنند که پرونده‌ی گنجینه‌ی گمشده‌ی نازی یک داستان کاملاً خیالی است.
