فرادید نوشت؛ دنیای مدرن دنیای دولتهای ملی است که دقیقاً توسط مرزها تعریف شدهاند. یک راه مطمئن برای اینکه نیروها و تانکهای نظامی قبل از وقت ناهار به سمت شما یورش ببرند این است که مرز یک کشور را به چالش بکشید!
با این حال، به رغم وسواس نسبتاً اخیر بشر به خطوط روی نقشه، تعداد کمی از مکانها روی زمین وجود دارند که هیچ کشور مستقلی ادعای مالکیت آنها را نمیکند.
این مکانها به عنوان Terra nullius شناخته میشوند که یک عبارت لاتین به معنای «سرزمین هیچ کس» است. از جمله این مکانها میتوان به بیر طویل بین مرز مصر و سودان و بخشهای وسیعی از قطب جنوب اشاره کرد.
بین جنوب مصر و شمال سودان، میتوانید یکی از آخرین زمینهای بیصاحب جهان را پیدا کنید.
بیر طویل
یکی از مهمترین نمونههای سرزمینهای بیصاحب، بیر طویل است؛ سرزمینی به مساحت ۲۰۶۰ کیلومتر مربع نزدیک مرز میان مصر و سودان که هیچ کشوری ادعای مالکیت آن را ندارد.
بیر طویل یک سرزمین بیابانی متروک است که دمای ۴۵ درجه سانتیگراد (۱۱۳ درجه فارنهایت) آن در اوج تابستان بیسابقه نیست. جمعیت این سرزمین رسماً صفر است، اگرچه اغلب قبایل عشایر مانند مردم آبابدا در آن تردد میکنند.
این وضعیت عجیب عمدتاً به دلیل مرزهایی است که امپراتوری بریتانیا در قرن ۱۹ و ۲۰ ترسیم کرده است. به گفته وزارت امور خارجه ایالات متحده، سال ۱۸۹۹ بریتانیا با مصر به توافق رسید که بر اساس آن «قلمروهای جنوب بیست و دوم موازی عرض جغرافیایی» متعلق به سودان است که بیر طویل را تحت کنترل سودان قرار میدهد.
سال ۱۹۰۲، انگلیسیها نقشه دیگری برای مرز سودان و مصر کشیدند. بر اساس این نقشه، بیر طویل تحت مدیریت مصر قرار گرفت چون قبیله آبابدا که در نزدیکی آسوان در جنوب مصر مستقر بودند گهگاه از این منطقه استفاده میکردند.
با این حال، مصر فقط میخواهد به مرز اصلی سال ۱۸۹۹ پایبند باشد، در حالی که سودان مدعی مرز اداری ۱۹۰۲ است. به بیان دیگر، مصر میگوید بیر طویل در سودان است، اما سودان میگوید در مصر است.
برخی گروهها تلاش کردهاند ادعای مالکیت زمین را داشته باشند، اما هیچ یک در سطح بینالمللی به رسمیت شناخته نشدهاند. سال ۲۰۱۴، جرمیا هیتون، ساکن ایالات متحده از ویرجینیا، تلاش کرد این منطقه را تصاحب کند و آن را «پادشاهی سودان شمالی» نامید و خود را پادشاه خودخوانده اعلام کرد. انگیزه او این بود که بتواند آرزوی شاهزاده شدن دخترش را برآورده کند. جای تعجب نیست که ادعای او از سوی سازمان ملل به رسمیت شناخته نشد.
ایده دیگر این است که بیر طویل میتواند به عنوان نمونهای از یک حوزه قضایی جدید باشد که در آن مردم بومی مالک حقوق زمین هستند.
اما در حال حاضر بیر طویل متعلق به هیچ کس نیست.
سرزمین ماری برد
از نظر حقوق بینالملل، هیچ بخشی از قطب جنوب متعلق به یک کشور نیست. با این حال، این امر هفت کشور را از ادعای مالکیت بخشهایی از این قاره منصرف نکرده است: آرژانتین، استرالیا، شیلی، فرانسه، نیوزیلند، نروژ و بریتانیا.
در یک نقشه معمولی، قطب جنوب به صورت تکه تکه مانند پیتزا نشان داده شده که استرالیا و نروژ بزرگترین سهم را در اختیار دارند. با این حال، یک گوشه معروف به ماری برد لند بیمدعی مانده است.
نقشهای که ادعاهای زمینی قطب جنوب را نشان میدهد.
نام این ناحیه برگرفته از نام همسر افسر نیروی دریایی آمریکایی ریچارد ای برد است که اوایل قرن بیستم این منطقه را کاوش کرد. ماریبردلند با وسعت ۱.۶۰۵، ۷۹۲ کیلومتر مربع، بزرگترین قلمروی بیمدعی در جهان است. دلیل اینکه چرا هنوز این منطقه بیصاحب باقی مانده صرفاً به این دلیل است که حتی با معیارهای قطب جنوب، این منطقه بسیار غیرقابل عبور است.
گورنجا سیگا
بین مرز کرواسی و صربستان در کرانه شرقی رود دانوب، چندین قطعه زمین از زمان فروپاشی خونین یوگسلاوی در دهه ۱۹۹۰ به شدت مورد مناقشه بودهاند. در کرانهی غربی رودخانه، مشکل برعکس وجود دارد: چهار قطعه زمین یا بیشتر وجود دارند که هیچ کشوری مدعی آنها نیست.
گورنجا سیگا بزرگترین این مناطق است که از ۷ کیلومتر مربع زمین جنگلی تشکیل شده که به عنوان دشت سیلابی دانوب عمل میکند. این ناحیه از نظر فنی تحت کنترل عملی کرواسی است، اگرچه آنها میگویند این زمین صربی است، در حالی که صربستان هیچ ادعایی در مورد این زمین ندارد.
کرواسی و صربستان ادعایی درباره مالکیت آن ندارند، اما برخی طرفهای دیگر به شدت علاقهمند هستند گورنجا سیگا را متعلق به خودشان بنامند.
در آوریل ۲۰۱۵، گروه کوچکی از آزادیخواهان به رهبری سیاستمدار چک، ویت یدلیچکا پرچمی روی مردابی خالی از سکنه قرار دادند و آن را کشور کوچک جدیدی به نام لیبرلند اعلام کردند. ایدهشان این بود که آن را به یک مدینه فاضله آزادیخواهانه بدون مالیات اجباری، حداقل مقررات دولتی و بیت کوین به عنوان ارز تبدیل کنند.
متأسفانه، این رویا با موانعی روبرو شده است. مقامات کرواسی به رغم اینکه قبلاً علاقه کمی به این منطقه نشان میدادند، علاقهای به داشتن یک دولت کوچک آزادیخواه وحشی در نزدیکی خود نداشتند، بنابراین گزارش شده که نیروهای پلیس هر کسی را که میخواسته پا به این زمین بگذارد دستگیر کرده است.