راهنماتو- دیرینه‌شناسان در شمال آلاسکا فسیل یک پستاندار کوچک را پیدا کرده‌اند که در حدود 73میلیون سال قبل در سردترین شرایط آب‌وهوایی زمین زنده ماند و رشد کرده بود.
به گزارش راهنماتو، محققان با هدایت ژائلین ابرله، از دانشگاه کلرادو بولدر، این جانور عصر کرتاسه را توصیف کرده‌اند. آن‌ها نام علمی سیکیومیس میکروس را روی این جانور گذاشته‌اند: سیکو در این نام واژه‌ای برگرفته از زبان اینوئیت به معنی یخ و میس و میکروس، برگفته از زبان یونانی به معنای موش و کوچک است.
این عنوان برازنده این موش کوچک یخی است. این موش درحقیقت موش نبود، بلکه جانوری متعلق به یک خانواده اکنون-منقرض‌شده از پستانداران به نام جیپسونیکتوپدی بود. این خانواده بسیار ریز بودند. این موجودات خزدار قدری شبیه به موش‌های شبگرد امروزی یا شرو بودند و در حدود 11گرم یا کم‌تر ـ وزن یک قوطی آلومینومی خالی نوشابه ـ وزن داشتند. این جانوران در تمام طول سال در آلاسکا زنگی می‌کردند که شمال آن در آن زمان بسیار دورتر و بالای دایره قطب شمال زمین بود. موش‌های یخی 4ماه تاریکی بی‌پایان در فصل زمستان و دمای زیر صفر را تحمل می‌کردند.
دندان موش یخی کوچک به اندازه دانه گندم در زیر میکروسکوپ
ابرله، مدیر بخش فسیل‌های مهره‌داران در موزه تاریخ طبیعی دانشگاه کلرادو، می‌گوید: «این بچه‌ها احتمالا خواب زمستانی نداشتند. همه سال فعال می‌ماندند و در زیر برگ‌های خشک یا زمین نقب می‌زدند و از هر چیزی که دندان‌های‌شان در آن فرو می‌رفت شامل حشرات و کرم‌ها، تغذیه می‌کردند.»
محققان این گونه جدید را از روی چند عدد دندان کوچک که هر کدام به اندازه دانه شن است شناسایی کردند.
پاتریک دروکنمیلر، مدیر بخش شمالی موزه آلاسکا در این دانشگاه می‌گوید: «73میلیون سال قبل، شمال آلاسکا خانه اکوسیستمی بود که با هر جای دیگری در زمین تفاوت داشت. این مکان یک جنگل قطبی مملو از دایناسورها، پستانداران کوچک و پرندگان بود. این جانوران برای زیستن در اقلیم‌های به شدت فصلی که شامل یخ‌بندان‌های زمستانی، برف و چهار ماه تاریکی زمستانی کامل بود، سازگاری پیدا کرده بودند.»
جست‌وجوی شمال
دسترسی به شمالی‌ترین نقاط زمین کار ساده‌ای نیست.
محققان، شامل دیرینه‌شناسانی از دانشگاه‌های آلاسکا فربنکس و فلوریدا، فسیل‌ها را از داخل رسوباتی استخراج کردند که در راستای سواحل رودخانه کولویل در نزدیکی دریای بیوفورت در ساحل شمالی آلاسکا قرار داشتند. این مکان که بخشی از آن به نام سازند پرینس کریک شناخته می‌شود آنقدر دورافتاده است که تیم برای رسیدن به آن 75مایل یا بیش‌تر از ددهورس در آلاسکا ـ با اسنوموبیل یا هواپیما ـ راه پیمود.
جورجی اریکسون، یکی از نویسندگان این مطالعه از دانشگاه فلوریدا، می‌گوید: «تیم تحقیقاتی ما رازهایی درباره «جهان گم‌شده» حیوانات سازگاریافته با قطب شمال را آشکار کرده است. سازند پرینس کریک یک آزمایش طبیعی برای فیزیولوژی و رفتار این حیوانات در مواجهه با نوسانات اقلیمی شدید بوده است.»
برخلاف دایناسورها که استخوان‌های بزرگی از خودشان به جای گذاشته‌اند، بقیای فسیل پستانداران در منطقه، شامل چند عدد دندان و قطعاتی از فک است. تیم تحقیقاتی برای بازیابی این نمونه‌ها، سطل‌های خاک را از حاشیه رودخانه جمع‌آوری و به آزمایشگاه منتقل می‌کند. محققان در آزمایشگاه گل و خاک را می‌شویند و آنچه می‌مامند را زیر میکروسکوپ بررسی می‌کنند.
یک راز عالی کوچک
دندان‌های کوچک موش یخی یک راز عالی کوچک را درباره او فاش کردند. عمده گروه‌های پستانداران روی زمین، در ارتفاعات بالاتر و اقلیم‌های سردتر بزرگ‌تر می‌شوند. موش یخی و عموزاده‌های نزدیک او به نظر می‌رسد که خلاف این الگو رشد کرده‌اند. دیرینه‌شناسان گونه‌های مرتبطی را با هزاران مایل فاصله از موش یخی در جنوب پیدا کردند که سه تا 5برابر موش سیکیومیس میکروس بودند.
ابرله می‌گوید موش یخی به این دلیل کوچک بود که غذای کافی برای خوردن نداشت.
او می‌گوید: «در موش‌های شبگرد هم این الگو را می‌بینیم. مبنای این داوری این ایده است که اگر خیلی کوچک باشید، به انرژی و غذای کم‌تری نیاز دارید.»
سیکیومیس میکروس‌ها ماه‌های سرد در آلاسکا در زیر زمین زندگی می‌کردند. این سبک زندگی زیرزمینی برای این حیوانات کوچک مایه خیر و برکت بوده است. پستانداران حفار، بعد از اصابت شهاب‌سنگ‌ها با زمین و شرایط سختی که در پی آن ایجاد و منجر به مرگ دایناسورها در حدود 66میلیون سال قبل شد، شانس بیش‌تری برای بقا داشتند.
