
راهنماتو- ولنتاین را روز عشاق نامگذاری کردهاند. به تقویم میلادی، روز چهاردهم ماه فوریه که مصادف میشود با 25بهمن ماه. این روز بیشتر از هر روز دیگری در سال زوجهای عاشق نیمه دیگرشان را با هدایا و حرفهای عاشقانه شگفتزده میکنند.
به گزارش راهنماتو، ولنتاین درباره کارتهای تبریکی که با دست نوشته میشود، قلبهای شکلاتی و گلهای سرخی است که تبدیل به رسمی سالانه شدهاند و در هر فروشگاهی میتوانی رد قرمزشان را ببینی.
اما جزئیات این روز و اینکه چگونه به مثابه یک روز مقدس به تقویم میلادی راه پیدا کرد در گذر زمان مفقود شد و علاوهبرآن داستان عشاق در طی تاریخ به شیوههای دیگری بازگو شد. این تعطیلی نهتنها داستانهای اصلی متناقضی دارد بلکه حداقل دو قدیس کاملا متفاوت وجود دارند که احتمالا نام ولنتاین از نام آنها گرفته شده است. با راهنماتو همراه باشید تا به این پرسش که منشأ ولنتاین حقیقتا چه بوده، پاسخ دهیم.
چرا مردم در سراسر جهان ولنتاین را جشن میگیرند؟
آیا ولنتاین ملهم از یک حزب، یک اعدام یا یک شعر بوده است؟ مورخان هنوز مطمئن نیستند.
اولین داستان اصلی روز ولنتاین احتمالا یک تعطیلی پیشامسیحی به نام لوپرکالیا بوده است. این تعطیلی که قرنها در اواسط ماه فوریه جشن گرفته میشده درباره بزرگداشت باروری بوده است. مردان در این جشن برهنه میشدند و یک بز و یک سگ را در آن قربانی میکردند. سپس پسران جوان قطعاتی نواریشکل از بدن حیوانات قربانیشده را میگرفتند و با آنها دختران جوان را در راستای ترویج باروری شلاق میزدند.
لوپرکالیا محبوب و در زمره چندین مناسبت پیشامسیحی بود که 150سال بعد از مسیحیت نیز همچنان در امپراتوری روم قانونی بود.
وقتی پاپ گلاسیوس در اواخر قرن پنجم میلادی به قدرت رسید پایان لوپرکالیا را اعلام کرد. خیلی زود، کلیسای کاتولیک اعلام کرد که روز 14فوریه با عنوان روز شهادت سنت ولنتاین بزرگ داشته میشود.
برطبق تحقیقات نوئل لنسکی، محققی از دانشگاه کلرادو، «جشن لوپرکالیا حتی در محیطی که مسیحیان تلاش میکردند آن را تمام کنند، بسیار محبوب بود.» او در نظریهپردازی این جشن میگوید: «جشنی که برای بزرگداشت شهادت قدیس ولنتاین در روز 14فوریه اعلام شد، بنا بوده که جایگزین لوپرکالیا شود. پس منطقی است که فکر کنیم مسیحیان احتمالا پیش خودشان فکر کردهاند، بسیار خوب، میتوانیم صرفا این جشن را، جشنوارهای مسیحی، بنامیم.»
چطور شد که بزرگداشت شهادت تبدیل به جشن عشاق شد؟
این جشنها، به جز نامشان، شباهت اندکی به برداشت عاشقانه ما از روز ولنتاین داشتند. بر اساس برخی یادداشتها، منشأ روز ولنتاین امروزی، به هزاران سال بعد از اعلام این روز به عنوان روز شهادت قدیس ولنتاین باز میگردد.
جک. بی، اوروچ، استاد دانشگاه کانزاس، استدلال میکند که شاعری به نام جفری چاوسر، نخستین فردی بود که روز ولنتاین را در شعری با نام «مجلس ناپاکها» به روز عشاق نسبت داد.
اوروچ پیشنهاد میدهد که چاوسر احتمالا بسیار اتفاقی روز ولنتاین را به روز عشاق نسبت داده است ـ روز ولنتاین تقریبا مصادف با زمانی است که پرندگان اروپایی شروع به جفتگیری میکنند. شاعران بعدی، شامل شکسپیر، جای پای چاوسر گذاشتند و به خلق معنای ضمنی ولنتاین، به صورت آنچه امروز میشناسیم، کمک کردند.
اصلا ولنتاین مقدس که بود؟
بر اساس برخی تخمینها بیش از 10800 قدیس وجود دارند که از این تعداد 30نفر ولنتاین و تعداد کمی هم ولنتیناس هستند. از بین آنها، دو مورد از ولنتاینها نامزدهای مناسبی برای قدیس مورد نظری که آن روز به نامش نامگذاری شده است، بودهاند اما هیچکدامشان با مسائل قلبی کاری نداشتند.
این دو ولنتاین از خیلی جهات به هم شباهت دارند و برای همین بعضی محققان گمان میکنند که احتمالا هر دو به یک نفر ارجاع دارند. هر دو ولنتاین شهید شدند و امپراتور روم، کلادیوس، در قرن سوم آنها را به مرگ محکوم کرد. هر دو مرد بودند و هر دو در روز 14فوریه اما در سالهای متفاوت از دنیا رفتند.
نخستین ولنتاین کشیشی بود که در دوران تعقیب مسیحیان توسط رومیها دستگیر شد. وقتی او را به نزد امپراتور بودند، از انکار ایمانش خودداری کرد و به عنوان تنبیه تحت بازداشت خانگی قرار گرفت. سرپرست خانهای که ولنتاین در آن زندانی بود، او را به چالش کشید تا قدرت خداوند را به او نشان دهد. ولنتاین خیلی زود بینایی یک دختر نابینا را به او بازگرداند و کل خانه به مسیحیت گرویدند. وقتی خبر این معجزه و گرویدن اعضای خانه به مسیحیت به گوش امپراتور رسید، ولنتاین اعدام شد.
دومین کشیش، اسقف ولنتاین از ترنی، بود که او هم در کار معجزه بود. او به شفای معلولین جسمی شهرت داشت، و روزی یکی از اندیشمندان به سراغش فرستاد تا تنها پسرش را که نمیتوانست صحبت کند و بدنش را راست نگه دارد، شفا دهد. اسقف بعد از یکشب دعا، پسر را شفا داد و خانواده، همراه اندیشمندان دیگر که به دیدارش آمده بودند، همگی به مسیحیت گرویدند. اندکی بعد اسقف به دلیل معجزهاش دستگیر شد اما نپذیرفت که به آیین پیشامسیحی باز گردد و برای همین سر از تنش جدا کردند.
مردم چطور ولنتاین را جشن میگیرند؟
امروز، بیشتر عشاق با رد و بدل کردن هدایایی مثل شکلات، جواهرات، گل و کارت روز ولنتاین را جشن میگیرند. نخستین کارت ولنتاین در سال 1215 میلادی و زمانی نوشته شد که دوک اورلئان که در برج لندن زندانی بود، کارتی برای همسرش فرستاد. در ایالات متحده، کارتهای ولنتاین تا زمان جنگهای استقلال، که مردم به نوشتن نامه برای معشوقههایشان رو آوردند، رواج پیدا نکرده بود. تازه در اوایل دهه 1900 بود که این کارتها به تعداد انبوه برای این روز تعطیلی تولید شدند.
روز ولنتاین با اینکه شهرت جهانی به دست آورده است، هنوز در برخی کشورها از جمله اندونزی، عربستان سعودی و مالزی ممنوع است. در بیشر این کشورها این روز با ابعاد مذهبیشان در تضاد است. اما برخی کشورها مثل هند به دلایل سیاسی با روز ولنتاین مبارزه میکنند. در هند برخی از احزاب سیاسی محافظهکار با روز ولنتاین مخالفاند چون باور دارند که این روز ارزشهای غربی را اشاعه میدهد.
چه روز ولنتاین را جشن بگیرید و چه نه، توانایی ما برای عشق ورزیدن بوده که قرنها ـ از امپراتوری روم تا کنون ـ انسانها را به هم پیوند داده است. دوست داشتن و عشقورزیدن را نمیتوان از آدمها گرفت.