صاحب خبران نوشت: انسان در تلاش برای سفر به دیگر سیاره ها و یافتن جایگزینی برای زمین است. اگر روزی امکان سفر به دیگر سیاره های منظومه شمسی فراهم شود، زندگی انسان در آنها چگونه خواهد بود؟
وقتی به تصاویر ارسالی از تلسکوپ فضایی جیمز وب نگاه میکنیم، متوجه میشویم که جهان عظمتی غیرقابلباور دارد. دانشمندان تخمین میزنند که ۲ ترلیون کهکشان در جهان وجود داشته باشد. هرکدام از این کهکشانها نیز میزبان میلیاردها ستاره و سیاره مختلف هستند. حال در جهانی بهاین بزرگی ما فقط توانستهایم به ماه سفر کنیم. در واقع شبیه نوزادی هستیم که نتوانسته حتی از گهواره خود خارج شود و فقط با حیرت به جهان اطراف نگاه میکند.
البته در سالهای اخیر بشر توانسته به پیشرفتهای قابل ملاحظهای دست یابد. شرکتهای مختلف در حال آزمایش موشکهای چندبار مصرف هستند که میتوانند هزینه سفرهای فضایی را بهشکل قابل ملاحظهای کاهش دهند. همچنین کشورهای مختلف از ساخت پایگاه دائمی روی ماه صحبت میکنند. این پایگاهها هم میتواند محل انجام آزمایشهای علمی باشند و هم شرایط را برای پرواز بهسمت دیگر سیاره های منظومه شمسی فراهم کنند. در واقع هدف انسان از سفر به ماه زندگی در دیگر سیاره ها و کاوش در منظومه شمسی است.
شرایط احتمالی زندگی انسان در دیگر سیاره های منظومه شمسی
زمین در کمربند حیات ستاره خود قرار گرفته است که یعنی از نظر فاصله با خورشید در حالت ایدهآل قرار دارد. در این حالت آب میتواند بهصورت مایع در سطح سیاره جاری شود و اتمسفر نیز وضعیت مناسبی خواهد داشت. ولی دیگر سیاره های منظومه شمسی چندان برای زندگی انسان و سایر موجودات زنده مناسب نیستند. بههمینخاطر باید زمینهسازیهای زیادی برای سفر به آنها انجام شود.
محتملترین سیاره منظومه شمسی برای میزبانی از انسان - مریخ
اولین هدف انسان برای زندگی در میان سیاره های منظومه شمسی مریخ است. سیاره سرخ تاکنون میزبان چندین کاوشگر بوده و میتواند روزی انسان ها را در خود جای دهد. با توجه به اینکه مطالب زیادی درباره مریخ منتشر شده است، صرفا به خلاصهای از آن بسنده ميکنیم. حدود ۷۰ درصد از سطح زمین توسط آب پوشیده شده است؛ اما در مریخ فقط خاک و غبار دیده میشود. بنابراین باید برای تامین آب مورد نیاز به منابع زیرسطحی یا فناوریهای جدید پناه بیاوریم. همچنین کمبود شدید اکسیژن باعث میشود که انسان محدودیتهای زیادی برای زندگی در سیاره چهارم منظومه شمسی داشته باشد.
مشکل دیگر برای زندگی در مریخ نوسانات شدید دمایی است. دمای مریخ در زمستان میتواند تا منفی ۱۵۰ درجه سلسیوس پایین بیاید و در تابستان نیز حداکثر به ۲۰ درجه برسد. مجموعه این عوامل باعث میشود که دانشمندان پیشنهاد ساخت پناهگاههای زیرزمینی را مطرح کنند. هرچند ساختوساز در مریخ نیز میتواند یک چالش بزرگ باشد.
علاوه بر اینها ما باید غذا و مواد مورد نیاز خود را بهصورت مصنوعی پرورش دهیم. اینکار سبب میشود زندگی در مریخ هزینه فوقالعاده زیادی داشته باشد. برخی دانشمندان نیز پروژه تغییر اتمسفر مریخ را پیشنهاد کردهاند تا این سیاره یکبار برای همیشه پذیرای حیات شود. ولی این پروژه بهحدی بزرگ است که با فناوریهای کنونی بشر منطقی بهنظر نمیرسد.
زندگی جذاب انسان در بزرگترین سیاره منظومه شمسی - مشتری
مشتری یکی از جذابترین سیاره های منظومه شمسی است؛ اما نمیتواند گزینه مناسبی برای زندگی انسان باشد. در واقع زندگی انسان در بزرگترین سیاره منظومه شمسی نسبتا کوتاه خواهد بود. با وجود این، بیایید نگاهی به این سفر هیجانانگیز داشته باشیم. سیاره مشتری از هیدروژن و هلیوم ساخته شده است. بههمین خاطر تلاش انسان برای زندگی روی این سیاره منظومه شمسی همچون تلاش برای زندگی روی یک ابر خواهد بود.
در واقع هیچ پوستهای وجود ندارد که در نهایت روی آن فرود بیایید. پس اگر وارد مشتری شدید، آیا در نهایت از سمت دیگر آن خارج خواهید شد؟ جواب خیر است. شما حتی نميتوانید نیمی از این سیاره را طی کنید. اول از همه اینکه مشتری یک سیاره غولپیکر بدون اکسیژن است. بنابراین باید حجم زیادی اکسیژن در فضاپیمای خود داشته باشید. همچنین باید سپرهای حرارتی بهخوبی از شما در برابر دمای فوقالعاده بالای سیاره حفاظت کنند. در این صورت زندگی کوتاه انسان روی بزرگترین سیاره منظومه شمسی ممکن خواهد شد.
وقتی وارد سیاره مشتری میشوید، سرعت فضاپیما ناگهان تغییر میکند و به ۱۷۷ هزار کیلومتر بر ساعت میرسد. این سرعت بهخاطر گرانش وحشتناک مشتری ایجاد خواهد شد. البته این سرعت کمی بعد آهستهتر خواهد شد؛ زیرا شما به بخشهای متراکمتر سیاره میرسید. در این مرحله احساس میکنید که با یک دیوار برخورد کردهاید. هرچند که این دیوار توانایی متوقفکردن شما را نخواهد داشت.
پس از سهدقیقه وارد قسمت بعدی سیاره مشتری خواهید شد. در این بخش بهخوبی سرعت چرخش سیاره مشتری را احساس خواهید کرد. مشتری بیشترین سرعت چرخش را در میان سیاره های منظومه شمسی دارد. بدینترتیب اگر انسان بخواهد در این سیاره غولپیکر منظومه شمسی زندگی کند، هر روز تنها ۹.۵ ساعت طول خواهد کشید. همچنین ما باید با بادهای قدرتمندی دستوپنجه نرم کنیم که سرعت آنها به ۱۸۰۰ کیلومتر بر ساعت نیز میرسد.
اگر فضاپیمای شما ۱۲۰ کیلومتر دیگر پایین برود، شما به مرز کاوش بشر خواهید رسید. کاوشگر گالیله در سال ۱۹۹۵ وارد اتمسفر مشتری شد و توانست تا این مرحله برسد. کاوشگر ناسا توانست تنها ۵۸ دقیقه در این منطقه دوام بیاورد و پس از آن ارتباط خود را با زمین از دست داد. در نهایت نیز فشار وحشتناک سیاره گالیله را نابود کرد. فشار در این قسمت از سیاره مشتری ۱۰۰ برابر زمین است. همچنین شما قادر نخواهید بود هیچچیزی را ببینید؛ بنابراین باید روی تجهیزات فضاپیمای خود حساب کنید.
اگر انسان بتواند تا عمق ۷۰۰ کیلومتری سیاره دوام بیاورد، فشار وحشتناکی را تجربه خواهد کرد. این فشار ۱۱۵۰ برابر سطح زمین است. اگر میخواهیددر این مرحله زنده بمانید، فضاپیمای شما باید در حد قویترین زیردریایی ساخت بشر محکم باشد. هرچند اگر انسان کمی بیشتر به زندگی خود در این سیاره جذاب منظومه شمسی ادامه دهد، فضاپیما نابود خواهد شد.
حالا تصور کنید توانستهایم بهلطف یک فناوری پیشرفته از این مرحله نیز عبور کنیم. شما میتوانید برخی از بزرگترین اسرار سیاره مشتری را مشاهده کنید، ولی متاسفانه راهی برای اشتراکگذاری آنها با دیگران ندارید. چراکه اتمسفر میانی مشتری حتی امواج رادیویی را نیز جذب میکند. اگر انسان بخواهد کمی پایینتر رفته و زندگی در عمق ۴۰۰۰ کیلومتری بزرگترین سیاره منظومه شمسی را امتحان کند، باید با دمای ۳۳۷۰ درجه سلسیوس کنار بیاید.
این دما حتی برای ذوب تنگستن (فلزی با بالاترین دمای ذوب در جهان) کافی خواهد بود. هرچند بیایید هنوز فرض کنیم که شما بهطرز معجزهواری زنده ماندهاید. سفر فضانورد خیالی تاکنون ۱۲ ساعت طول کشیده است و قرار است ساعتهای بیشتری نیز ادامه یابد. حالا شما به لایه داخلی مشتری در عمق ۲۱ هزار کیلومتری رسیدهاید. در این قسمت فشار ۲ میلیون برابر بیشتر از کره زمین است و دما نیز حتی از سطح خورشید فراتر میرود. بنابراین بههیچوجه امکان ندارد انسان بتواند حتی برای لحظهای در این قسمت از بزرگترین سیاره منظومه شمسی زندگی کند.