راهنماتو- به نظر می‌رسد مصرف مولتی‌ویتامین ساده‌ترین روش برای ارتقا سلامتی است. اما آیا مولتی‌ویتامین‌ها حقیقتا موثر هستند؟ و حتی بدون تجویز پزشک هم می‌توان مولتی‌ویتامین مصرف کرد؟
به گزارش راهنماتو، از آنجاییکه تحقیقات جدید درباره مفید بودن مولتی‌ویتامین‌ها تردید ایجاد کرده‌اند، خوب است که چنین سوالاتی از خودمان بپرسیم. مطالعه‌ای که به روی 390000 بزرگسال آمریکایی بدون تاریخچه بیماری‌های مزمن انجام شده، هیچ مدرکی در اختیار نمی‌گذارد که نشان دهد مصرف منظم این مکمل‌ها باعث طول عمر می‌شود. این تنها پژوهشی نیست که نشان می‌دهد مولتی‌ویتامین‌ها نمی‌تواند از سلامتی ما محافظت کنند. در سال 2022 مروری بر 80مطالعه دریافت که مصرف مولتی‌ویتامین‌ها هیچ تأثیری در پیشگیری از سرطان، بیماری قلبی یا مرگ نداشت یا تأثیر بسیار ناچیزی داشته است.
آیا معنایش این است که نباید مکمل مصرف کنیم؟ اینطور نیست. شرایطی هست که مصرف مولتی‌ویتامین یا مکمل‌ها به ارتقا سلامتی شما کمک می‌کند. برای آنکه بفهمید آیا مولتی‌ویتامین برای شما خوب است یا نه، باید چند سوال از خودتان بپرسید.
1.آیا رژیم غذایی متعادلی دارید؟
دکتر ناتاشا بهویان، پزشک خانواده، می‌گوید: «اغلب آدم‌ها اگر مقادیر مناسبی سبزیجات، میوه، پروتئین‌‌های بدون چربی مثل مرغ و ماهی، چربی‌های سالم و غلات را مصرف کنند، نیازی به مکمل ندارند.»
«درحقیقت بهتر است مواد مغذی را به جای ویتامین‌ها از غذا دریافت کنید. به علاوه هزینه این مکمل‌ها بسیار بالاست.»
اگر به اندازه کافی ماهی نمی‌خورید و می‌خواهید با دریافت مکمل‌های روغن ماهی امگا3 مورد نظر را دریافت کنید، بهتر است که تجدید نظر کنید. چون اگر قلب‌تان مشکلی نداشته باشد، مصرف مکمل امگا3 می‌تواند برایتان خطرناک باشد. یک مطالعه نشان داده است افرادی که مشکل قلبی نداشتند و روغن ماهی مصرف کرده بودند، 13درصد شانس ابتلا به فیبریلاسیون شریانی که نامنظمی ضربان قلب است را در خودشان افزایش داده بودند. افراد سالمی که روغن ماهی مصرف کرده بودند خطر ابتلا به سکته مغزی را نیز به اندازه 5درصد در خودشان افزایش داده بودند. از طرفی، این پژوهش نشان داد افرادی که بیماری قلبی داشتند و امگا3 مصرف کرده بودند، 15درصد خطر فیبریلاسیون شریانی را کاهش داده بودند.
البته لازم است بدانیم که اغلب افراد کمبود ویتامین D دارند که با کمک آزمایش خون قابل تشخیص است. مصرف ماهی سالمون، ماهی تن و آب پرتغال غنی‌شده در کنار آفتاب گرفتن (بیش‌تر از 10 تا 15دقیقه دو تا سه بار در هفته توصیه نمی‌شود)، می‌توان کمبود این ویتامین را جبران کرد.
2.گیاهخوار هستید؟
بعضی افرادی که صرفا از گیاهان تغذیه می‌کنند ممکن است به مصرف مکمل ویتامین B نیاز داشته باشند. می‌توان ویتامین B12 را که برای سلامت سلول‌های عصبی و خونی مفید است و به متابولیسم بدن کمک می‌کند، به نحوی از گیاهان به دست آورد اما مصرف نکردن گوشت روی سایر ویتامین‌های این گروه اثر می‌گذارد.
دکتر استرلیتا دیکسون، استاد پزشکی داخلی، می‌گوید: «ویتامین B12 عموما از گوشت به دست می‌آید، اما برخی غلات غنی‌شده نیز دارای این ویتامین هستند. افراد گیاهخوار باید روش‌های تأمین ویتامین، به خصوص B12 را یاد بگیرند.» دیکسون پیشنهاد می‌دهد که گیاهخوارها روزانه یک مکمل ویتامین B12 مصرف کنند.
امگا3 نیز نگرانی دیگری برای گیاهخواران است. دکتر پاتریک فراتلون، متخصص قلب، می‌گوید: «این افراد باید امگا3 را از جلبک به دست آورند.»
3.آیا سیستم ایمنی‌تان ضعیف است یا مشکل زمینه‌ای خاصی دارید؟
فراتلون می‌گوید افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند و نمی‌توانند رژیم غذایی متعادلی داشته باشند بهتر است که مولتی‌ویتامین مصرف کنند. «از آنجایی که افراد با سیستم ایمنی ناکارامد معمولا به خوبی مواد مغذی را جذب نمی‌کنند، مولتی‌ویتامین می‌تواند به شکل مایع دریافت شود.»
پزشک می‌تواند از طریق آزمایش خون میزان کلسیم و منیزیم خون را اندازه‌گیری کند و به شما بگوید آیا به ویتامین‌هایی نظیر A، B6، B12، فولات، ویتامین C و D3 نیاز دارید یا نه.
فراتلون می‌گوید: «چون 40درصد از جمعیت به دلیل نقصان ژنتیکی به نام MTHFR نمی‌توانند ویتامین B12 و فولات را جذب کنند، باید آزمایش بدهند..این افراد ممکن است نتوانند بدن‌شان را سم‌زدایی کنند.»
دیکسون می‌گوید افرادی که جراحی شکم یا روده مثل عمل بای‌پس داشته‌اند باید حتما با پزشک‌شان درباره مصرف مکمل‌های ویتامین B12، ویتامین D و آهن مشورت کنند.
«مصرف مکمل B12 با برخی داروها مثل متفورفین که برای دیابت تجویز می‌شود، اختلال ایجاد می‌کند. باید در این زمینه با پزشک مشورت کرد.»
4.آیا می‌خواهید باردار شوید؟
زنانی که قصد بارداری دارند باید هر روز فولیک اسید مصرف کنند. دیکسون می‌گوید فولیک اسید باید در زمره ویتامین‌های تجویزی قبل از تولد باشد. ازآنجایی که افراد ممکن است ناخواسته باردار شوند، توصیه می‌شود زنان در سنین باروری 400میکروگرم فولید اسید در روز مصرف کنند. اگر فولیک اسید در 8هفته اول بارداری مصرف شود خطر برخی نقص‌های مادرزادی مثل شکاف مادرزادی مهره‌ها کاهش پیدا می‌کند. بعد از بارداری زنان باید این مقدار را به 600میکروگرم فولیک اسید در روز افزایش دهند. در دوران تلاش برای بادراری نیز میزان ویتامین D، B12 و ید بدن باید آزمایش شود.
5.آیا در حال رسیدن به یائسگی هستید؟
زنان در دوران یائسگی کاهش حجم استخوان‌ها را تجربه می‌کنند که خطر بیماری پوکی استخوان را افزایش می‌دهد. در حقیقت، 20درصد از استخوان‌ها در دوران یائسگی از بین می‌رود. زنان در این مرحله از زندگی و بعد از آن می‌توانند ویتامین D مصرف کنند که از خطر شکستگی استخوان پیشگیری می‌کند. فراتلون می‌گوید که زنان علاوه بر ویتامین D می‌توانند مکمل بورون و کلسیم مصرف کنند. دوز مصرفی کلیسم برای زنان یائسه کاهش یافته زیرا دوزهای قبلی حاکی از افزایش احتمال خطر بیماری قلبی در این جمعیت بود.
