راهنماتو- ماجرای کوریدور زنگزور، یکی از پیچیده‌ترین و حساس‌ترین مسائلی است که در سال‌های اخیر منطقه قفقاز جنوبی را به خود مشغول کرده است. این موضوع نه تنها ابعاد ژئوپلیتیکی گسترده‌ای دارد، بلکه منجر به تنش‌های جدی بین کشورهای منطقه و حتی فراتر از آن شده است.
در این مقاله، به بررسی ابعاد مختلف این موضوع، دلایل جنجالی شدن آن و پیامدهای احتمالی آن خواهیم پرداخت.
کوریدور زنگزور چیست؟
کوریدور زنگزور، به منطقه‌ای گفته می‌شود که استان سیونیک ارمنستان را از سایر مناطق این کشور جدا می‌کند. این منطقه از اهمیت راهبردی بالایی برخوردار است، زیرا در صورت ایجاد یک کریدور ارتباطی در این منطقه، جمهوری آذربایجان می‌تواند به طور مستقیم به نخجوان، یکی از مناطق خودمختار خود، دسترسی پیدا کند. این امر، منافع ژئوپلیتیکی و اقتصادی قابل توجهی برای جمهوری آذربایجان به همراه خواهد داشت.
کوریدور زنگزور کجاست؟
کریدور زنگزور (یا کریدور زنگه‌زور) به منطقه‌ای در جنوب قفقاز اشاره دارد که نقش مهمی در ارتباطات جغرافیایی و حمل‌ونقل در این منطقه ایفا می‌کند. این کریدور در واقع راهی است که جمهوری آذربایجان را از طریق ارمنستان به نخجوان، و در نهایت به ترکیه متصل می‌کند.
کریدور زنگزور در منطقه‌ای بین ارمنستان و نخجوان قرار دارد. نخجوان یک منطقه خودمختار متعلق به جمهوری آذربایجان است که به صورت زمینی با خاک اصلی آذربایجان متصل نیست و توسط ارمنستان از آن جدا شده است. این کریدور از بخش جنوبی ارمنستان، یعنی استان سیونیک (که گاهی زنگزور نامیده می‌شود)، عبور می‌کند.
دلایل جنجالی شدن ماجرای کوریدور زنگزور
- تغییر توازن قوا در منطقه: ایجاد کریدور زنگزور، توازن قوا در منطقه قفقاز جنوبی را به نفع جمهوری آذربایجان تغییر خواهد داد و بر نفوذ این کشور در منطقه افزوده خواهد شد.
- تهدید امنیت ملی ارمنستان: از نظر ارمنستان، ایجاد این کریدور، امنیت ملی این کشور را به خطر می‌اندازد و می‌تواند به تجزیه اراضی آن منجر شود.
- تشدید تنش‌ها بین ارمنستان و آذربایجان: این موضوع، تنش‌های موجود بین ارمنستان و آذربایجان را تشدید کرده و احتمال وقوع درگیری‌های نظامی را افزایش داده است.
- ابعاد بین‌المللی قضیه: بسیاری از کشورهای منطقه و فرامنطقه‌ای، از جمله روسیه، ترکیه و ایران، به دلیل منافع ژئوپلیتیکی خود در این منطقه، به این موضوع واکنش نشان داده‌اند و آن را به یک مسئله بین‌المللی تبدیل کرده‌اند.
- نقش قدرت‌های بزرگ: دخالت قدرت‌های بزرگ مانند روسیه و ترکیه در این موضوع، پیچیدگی‌های آن را افزایش داده و احتمال تبدیل آن به یک میدان رقابت بین این قدرت‌ها را تقویت کرده است.
پیامدهای احتمالی ایجاد کریدور زنگزور
- تشدید بی‌ثباتی در منطقه: ایجاد این کریدور، بی‌ثباتی و ناامنی را در منطقه قفقاز جنوبی تشدید کرده و احتمال وقوع درگیری‌های گسترده را افزایش می‌دهد.
- تغییر مرزهای بین‌المللی: ایجاد این کریدور، به معنای تغییر مرزهای بین‌المللی شناخته شده است و می‌تواند به ایجاد اختلافات جدید و طولانی‌مدت بین کشورهای منطقه منجر شود.
- تضعیف نقش روسیه: ایجاد کریدور زنگزو، نفوذ روسیه را در منطقه قفقاز جنوبی تضعیف کرده و به تقویت موقعیت ترکیه و غرب در این منطقه کمک می‌کند.
- تأثیر بر توافقات صلح: این موضوع می‌تواند توافقات صلح قبلی بین ارمنستان و آذربایجان را به خطر انداخته و روند صلح را به عقب برگرداند.
نتیجه‌گیری
ماجرای کوریدور زنگزور، یک بحران پیچیده و چندوجهی است که پیامدهای گسترده‌ای برای منطقه قفقاز جنوبی و فراتر از آن دارد. حل این بحران، نیازمند تلاش‌های دیپلماتیک گسترده و همکاری بین‌المللی است. در عین حال، باید به این نکته توجه داشت که هرگونه راهکاری برای حل این بحران، باید منافع همه طرف‌های درگیر را در نظر گرفته و به ثبات و امنیت پایدار در منطقه کمک کند.
