بسیاری از علاقهمندان به نگهداری گیاهان در خانه و محل کار میدانند که میتوان از آینهها برای هدایت نور خورشید بیشتر به گیاهانی که به آن نیاز دارند، استفاده کرد. اکنون دانشمندان روشی را برای اعمال همین اصل در مورد نهال درختان در معرض خطر در جنگلها ابداع کردهاند که برای رشد در شرایطی که دیگر درختان روی آنها سایه انداختهاند، مناسب است.
سریانتس نلسونی(Serianthes nelsonii) درخت بزرگی است که فقط در جزایر گوام و روتا در اقیانوس آرام یافت میشود. این درخت یکی از کمیابترین گیاهان جهان است و تنها یک درخت بالغ از آن در گوام باقی مانده است، در حالی که روتا تنها ۱۲۱ درخت از این نوع را در خود جای داده است.
اتحادیه بین المللی حفاظت از طبیعت، این گیاه را به عنوان «به شدت در معرض خطر» طبقهبندی کرده است، بنابراین نیازی به گفتن نیست که تلاشهایی برای جلوگیری از انقراض آن در حال انجام است.
متأسفانه با وجود کاشت سالانه صدها نهال سریانتس نلسونی در جنگلهایی سایهدار در گوام، اکثر آنها در کمتر از یک ماه به دلیل نور ناکافی خورشید میمیرند. همچنین نهالهایی که تحت نور مصنوعی در گلخانهها رشد داده میشوند، وضعیت بهتری دارند، اما پس از انتقال به جنگل جان سالم به در نمیبرند.
چیزی که واقعاً مورد نیاز است، روشی است که به نهالهای جنگلی اجازه دهد تا نور بیشتری دریافت کنند. در حالی که نصب نور مصنوعی در جنگل مقدور نیست، توماس مارلر(Thomas Marler) و همکارانش در دانشگاه گوام به سراغ آینه رفتند.
دانشمندان از مالچ پلاستیکی که معمولاً در عملیات کشاورزی تجاری استفاده میشود، الهام گرفتند.
اگر چه کلمه «مالچ» مواد خرد شده را برای بسیاری از ما در ذهن میآورد، مالچ پلاستیکی در واقع به شکل یک ورقه پلاستیکی است که روی خاک قرار میگیرد. در حالی که گیاهان زراعی میتوانند از طریق سوراخهایی با فاصله منظم در این مواد رشد کنند، این ماده با جلوگیری از رسیدن نور خورشید به خاک، رشد علفهای هرز را متوقف میکند و همچنین به خاک کمک میکند تا رطوبت را حفظ کند.
در حالی که مالچ پلاستیکی اغلب سیاه رنگ است، برخی از پلاستیک با رنگ روشن استفاده میکنند تا نور خورشید را به گیاهان منعکس کند و در نتیجه رشد گیاهان را افزایش دهد.
برخی مطالعات حتی استفاده از مالچ با انعکاس نقره یا فویل آلومینیومی را مورد بررسی قرار دادهاند، اما ثابت شده است که این راهکار برای استفاده گسترده در مزارع بزرگ بسیار گران قیمت است.
با این حال اگر فقط سعی کنید چند صد نهال پرورش دهید، هزینه آن چندان زیاد نمیشود. با این حال، تیم مارلر از استفاده از مالچ صرف نظر کرد و مستقیماً به سمت آینههای واقعی رفت.
سرانجام محققان از موزاییکهایی کوچک متشکل از حلقهای از آینههای شش ضلعی با حفرهای در وسط آن استفاده کردند.
این موزاییکها بر روی خاک اطراف نهالهای سریانتس نلسونی که در یک گلخانه رشد کرده و به جنگل منتقل شده بودند، قرار داده شدند تا با انعکاس نور خورشید، نور مورد نیاز این نهالها را که زیر سایه درختان بزرگ قرار گرفتهاند، فراهم کنند.
در نهایت مشخص شد که در برخی موارد، این آینهها بیش از ۷۰ درصد از ورودی نور خورشید را به گیاهان منعکس میکنند. علاوه بر این، گیاهان تقویت شده با آینه تا ۱۷۵ درصد بلندتر از نهالهایی بدون آینه رشد کردند و ۱۶۱ درصد نرخ بقای بالاتری داشتند.
دانشمندان میگویند: این نتایج نشان میدهد که استفاده از سطوح بازتابنده زیر گیاهان میتواند به راحتی به عنوان یک راهکار ارزانقیمت برای مدیریت نهالهای حفاظتشده و افزایش احتمال بهبود جذب نور مورد استفاده قرار گیرد.