راهنماتو- حفاری‌ها در محوطه باستانی آرسناکس در سیون، سوئیس، از شواهدی درباره استفاده کشاورزان دوران نوسنگی از نیروی کششی حیوانات در شخم زدن زمین در حدود 5100 تا 4700سال قبل پرده بر می‌دارد.
به گزارش راهنماتو، این کشف قدمت نخستین آثار شخم روی زمین را 1هزار سال عقب‌تر می‌برد.
محوطه باستانی آرسناکس در سیون، روی سیل‌رودی از کوه آلپ قرار گرفته که از داخل شهر عبور می‌کند و به داخل رون می‌ریزد. محققان با کاوش در یک محوطه 800مترمربعی در سال 2017 سطوحی از اشغال این منطقه توسط انسان‌ها و رسوبات مخروطی به ضخامت 10متر کشف کردند.
محققان نشان داده‌اند که این مناطق مسکونی در بیش‌تر دوران نوسنگی وجود داشته‌اند که یعنی متعلق به یک گسترده زمانی از 5200 تا 3500 ق.م هستند.
وجود این رسوبات مخروطی بدون شک یکی از مهم‌ترین عواملی بود که به کشف اخیر انجامید. ازآنجایی که علائم باستانی شخم به واسطه فرسایش و کشاورزی از بین می‌رود، کشف محققان بسیار نادر محسوب می‌شود. تنهای دلیلی که آثار شیارها در سیون تا امروز باقی مانده است، آن است که رسوبات ناشی از جریان‌های آبی اطراف به آرامی آن‌ها را پوشانده و اثر شیارها را در لایه‌های خاک حفظ کرده است.
پیش از کشف اخیر، قوی‌ترین شواهد از استفاده از ابزارهای خیش‌مانندی که توسط حیوانات کشیده می‌شدند از شمال آلمان و دانمارک به دست آمده بود که قدمت آن‌ها به 3700سال قبل باز می‌گشت.
محوطه سیون حاوی شیارهای موازی و آثاری روی زمین است که نشان می‌دهد خیش در داخل خاک کشیده شده است و وجود همزمان اثر سم حیوانات روی خاک نشان می‌دهد که نیروی کشنده یک حیوان اهلی یا گاو نر بوده است.
در گذشته آثاری از استخوان حیواناتی در منطقه آناتولی و بالکان پیدا شده بود که نشان می‌داد انسان‌ها از قرن 7 ق.م از گاو اهلی برای شخم زدن استفاده می‌کردند. کشف اخیر، نخستین مدرک مستقیم از گستردگی کشاورزی مبتنی بر شخم در دوران ماقبل تاریخ است.
محققان با تاریخ‌گذاری کربن روی مواد آلی‌ای که در زیر و روی این خاک‌ها پیدا کردند، توانستند قدمت رد شخم را تا اوایل دوران نوسنگی ردگیری کنند.
این یافته‌های تازه نشان می‌دهد که نیروی کشش حیوانات در کشاورزی از همان اوایل پدید آمدن کشاورزی در منطقه آلپ در اروپا استفاده می‌شده است. درواقع استفاده از نیروی حیوانات در شخم زدن چیزی نبود که خیلی بعدتر از پدید آمدن جوامع کشاورزی شکل بگیرد بلکه بخشی جدایی‌ناپذیر و آمیخته با کشاورزی بود و از همان ابتدا به صورت گسترده در سراسر قاره اروپا به کار گرفته می‌شد.
در مقایسه با کشاورزی مبتنی بر نیروی انسان و ابزارهای دستی، استفاده از نیروی حیوانات برای کشیدن خیش نشان‌دهنده نوآوری فنی بسیار مهمی است که بهروه‌وری کشاورزی و تولید محصولات مازاد را افزایش می‌داد و امکان استفاده از مساحت‌های گسترده‌تری از زمین را نیز فراهم می‌کرد.
تصور می‌شود که در دوران جوامع کشاورزی، طبقه‌بندی اقتصادی و پیچیدگی اجتماعی توسط مازاد تولیدات کشاورزی تعیین می‌شد.
