فرادید نوشت؛ مطالعه‌ای که این هفته در مجله «گزارشات علمی» منتشر شد، نشان داد باستان‌شناسان ایالت پارایبا در شمال شرقی برزیل، بین سنگ‌نگاره‌های کشیده‌شده توسط بشر و ردپای فسیل شدۀ دایناسورها در نزدیک آن‌ها، ارتباطی را کشف کرده‌اند.
محققان ادعا می‌کنند ساکنان باستانی این منطقه، این سنگ‌نگاره‌ها را آگاهانه در اطراف ردپاهای ۱۰۰ میلیون‌سالۀ دایناسورها طوری ترسیم کردند که هیچ آسیبی به ردپاها نرسد. معنای این کار هنوز روشن نشده است.
باستان‌شناسان و دیرین‌شناسانی که این ادعا را کرده‌اند در گزارش خود نوشته‌اند: «با وجود انبوه سنگ‌نگاره‌های شناسایی‌شده، هیچ همپوشانی بین این سنگ‌نگاره‌ها و ردپاهای فسیل‌شده مشاهده نشد. در هیچ یک از موارد وجود یک سنگ‌نگاره منجر به آسیب زدن به ردپاهای موجود نشده است و این نشان‌دهنده‌ی دقت خالقان این سنگ‌نگاره‌هاست.»
این سنگ‌نگاره‌ها که روی سه رخنمون در بیش از ۱۵۰۰۰ مترمربع محوطه «سراته دو لتریرو» دره دایناسورها یافت شدند، دارای نقوش دایره‌ای و انتزاعی و شبیه سایر سنگ‌نگاره‌های منطقه هستند. تاریخ‌گذاری رادیوکربنی گورهای انسان در مناطق اطراف نشان می‌دهد قدمت آن‌ها به ۲۶۲۰ تا ۹۴۰۰ سال پیش بازمی‌گردد.
روی خود رخنمون‌ها ردپای انواع مختلف دایناسورها از جمله تروپودها، ساروپودها و ایگوانودنتیا وجود دارد. از دهه ۱۹۷۰ در این منطقه تحقیق شده است، اما مطالعه اخیر برای نخستین بار بین ردپاهای دایناسورها و سنگ‌نگاره‌ها ارتباطی یافته است.
سازندگان این سنگ‌نگاره‌ها شاید از تاریخ دایناسورها بی‌اطلاع بودند، اما نویسندگان این مطالعه معتقدند آن‌ها احتمالاً باور داشتند این ردپاها متعلق به رئاس است، پرندگان بزرگ فاقد قدرت پرواز که در برزیل رایج بودند و ردپایی شبیه تروپودها و ماستودون‌های منقرض‌شده‌ای داشتند که آن زمان هنوز در این منطقه می‌زیستند.
محققان خاطرنشان می‌کنند هنرنمایی انسان‌ها در اطراف ردپای دایناسورها منحصر به این مورد نیست و به نمونه‌های مشابه در استرالیا، لهستان و ایالات متحده اشاره می‌کنند.
«با این حال، در هیچ یک از موارد مشابه، سنگ‌نگاره‌ها مانند این مورد اخیر، رابطه نزدیکی با ردپاها نداشتند، بنابراین شکی نیست آن‌ها ردپاها را ارزشمند می‌دانستند و آگاهانه سنگ‌نگاره‌ها را اطراف آن‌ها درست کردند و ما امروز به این شکل، ارتباط نمادین بین هنرنمایی آن‌ها و ردپاهای فسیلی را کشف کردیم.»
