راهنماتو-دودوها – پرندگانی که انسانها آنقدر شکارشان کردند تا بالاخره در دهه 1600 منقرض شدند ـ گلولههای پر کُند و خنگی نبودند که در فرهنگ عامیانه بازنمایی شده است.
به گزارش راهنماتو، پژوهشگران با بررسی دقیق اسناد و توصیفات اولیهی دودو و گونهی مرتبط به نام «سولیتِر»، سوء تفاهمهای مربوط به این موجودات نمادین را برطرف کردند.
مطالعهای که نتایج آن 14آگوست در نشریه زولوژیکال انجمن لینین منتشر شد، مشخص کرد که این پرندگان سریع و قوی بودند.
نویسنده این مقاله، مارک یانگ، که استاد دانشگاه ساوتهمپتون در انگلستان است، میگوید: «آیا دودوها آنطوری که همیشه به ما نشان دادهاند، حیواناتی کند و خنگ بودند؟ نتایج تحقیقات ما نشان میدهد که این حیوان بسیار سریع و عاشق جنگل بوده است.»
دودو [با نام عملی Raphus cucullatus] نخستین انقراض ثبتشده است که مستقیم به دلیل دخالت انسان رخ داده و در زمان واقعی مشاهده شده است.طبق موزه تاریخ طبیعی دانشگاه آکسفورد، وقتی ملوانان هلندی در سال 1598 وارد جزیره موریس شدند، این منطقه مملو از این پرندگان تپل و بانمک با قد 1متر و وزن 20کیلوگرم بود. وقتی هلندیها در این جزیره ساکن شدند، گونههای مهاجم شکاری را وارد آن کردند، درختان را قطع کردند و لانههای دودوها را خراب و این پرندگان را شکار کردند. کمتر از 70سال بعد، این گونه منقرض و آخرین دودو در سال 1662 مشاهده شد.
قرنهاست که دودو به عنوان یک هشدار تکاملی به کار رفته و نام آن مترادف با ناتوانی و بیکفایتی شده است. داستانها میگفتند که چون در موریس هیچ شکارچیای وجود نداشت، این پرندگان رشد کردند و بزرگ شدند و توانایی پرواز را از دست دادند. فقدان شکارچی باعث شده بود که این پرندگان راحت به شکارچیان انسانی تازه که وارد جزیره شده بودند اعتماد کنند. این شد که منقرض شدند.
اما برطبق تحقیقات جدید، مشکل اینجاست که دانشمندان حقیقتا به وضوح نمیگفتند که درباره کدام گونه از دودو صحبت میکنند زیرا چندین نوع پرنده افسانهای در ادبیات ابتدایی به عنوان دودو توصیف شده است. توصیفات این پرندگان هم گیجکننده، ناهمخوان و غیرقابل اعتماد بود.
برای روشن کردن این موضوع، نویسندگان مطالعه به نمونههای اولیه، گزارشهای مشاهده موجودات زنده و توصیفات اولیه طبقهبندی گونهها دست یافتند و واقعیت را از افسانه جدا کردند.
آنها دریافتند که در حالی که بسیاری از گونهها، مانند دودوی ناصری، خیالی بودند، اما گونهای به نام سولیتِر (Pezophaps solitaria) — که از نزدیک با دودو مرتبط است و برخی تصور میکردند اسطورهای است — در واقع وجود داشته و در جزیره رودریگز در موریس زندگی میکرده است.
آنها همچنین یک "نمونه نوعی" نمادین برای دودو شناسایی کردند — به این معنا که یک نمونه حفظشده واحد به عنوان مرجع برای این گونه محسوب میشود.
با استفاده از آن، آنها تعیین کردند که هم دودو و هم سولیتِر اعضای خانوادهای هستند که شامل کبوترها و قمریها میشود.
با استفاده از آن نمونه نوعی، تیم تحقیقاتی همچنین بررسی کرد که دودوها در واقع چگونه بودهاند و بدین ترتیب تصورات نادرست رایج درباره این پرندگان نمادین را برطرف کردند.
نویسنده همکار این مطالعه، نیل گاستلینگ، زیستشناس تکاملی در دانشگاه ساوتهمپتون بریتانیا، در بیانیهای گفت: «شواهد بهدستآمده از نمونههای استخوانی نشان میدهد که تاندون دودو که انگشتان پای آن را میبست، بهطرز استثنایی قدرتمند بوده و مشابه پرندگان امروزی است که برای بالا رفتن و دویدن سازگار شدهاند.»
«این موجودات به طور کامل با محیط خود سازگار شده بودند.»
نویسندگان مطالعه در بیانیهای گفتند: «درک ویژگیها و رفتار دودو ممکن است نقش آن را در اکوسیستمش روشن کند و حتی به حفاظت از پرندگان در حال انقراض موجود کمک کند.»
در حال حاضر دودو منقرض شده است، اما ممکن است این وضعیت برای مدت طولانی برقرار نباشد. دانشمندان شرکت Colossal Biosciences در تلاشند تا این پرندگان نمادین و بدون توانایی پرواز را دوباره به زندگی بازگردانند و امیدوارند آنها را به موریس بازگردانند تا اکوسیستم را تثبیت کنند. همان شرکت همچنین در تلاش است تا ماموت پشمالو را به زندگی بازگرداند.