راهنماتو-یک تیم بین‌المللی از محققان دانه 1000ساله‌ای را که در دهه 1980 در یک غار در شمال اورشلیم پیدا شده بود، احیا کردند.
به گزارش راهنماتو، این دانه اکنون تبدیل به یک درخت، به نام سبا (Sheba) شده است که اکنون 3متر طول دارد. زنده کردن این دانه طی 14سال با مرارت‌های بسیار صورت گرفت. مشخص شده که این درخت از سرده کومیفورا، عضوی از خانواده کندر و مر (Burseraceae) است.
این خانواده در حال حاضر 200گونه زنده گیاهی دارد. این درختان در آفریقا، ماداگاسکار و شبه‌جزیره عربستان به فراوانی دیده می‌شوند. آن‌ها به دلیل برخورداری از صمغ رزین معطر و کاربردهایشان بسیار ارزشمند دانسته می‌شوند.
این تیم تحقیقاتی متشکل از محققانی از کشورهای آمریکا، استرالیا، سوئد، فرانسه، سوییس و ...، می‌خواستند معماهایی که درباره این درخت باستانی وجود دارد را حل کنند. آن‌ها از انواعی از روش‌های مدرن، از جمله فتوشیمی، تحلیل فیلوژنیک و توالی‌یابی دی.ان.ای برای تحقیقات‌شان استفاده کردند.
این درخت، به اسم سبا، طی 14سال گذشته به 3متر رسیده و به دانشمندان کمک کرده که بتوانند ویژگی‌هایش را برای اولین‌بار شناسایی کنند. محققان در بدو امر این فرضیه را مطرح کردند که درخت سبا، همان «بلسان یهودا» است که در دوران عتیق در بیابان‌های شام کاشته می‌شد و در ادبیات، از دوران هلنیستی گرفته تا بیزانس-روم و دوران پیشا-کلاسیک، بین قرن‌های 14 ق.م تا 8م، از آن نام برده شده است.
با اینکه درخت سبا به نظر نمی‌رسد خویشاوندی نزدیکی با Commiphora glieadensis داشته باشد، اما این گونه معمولاً به بالم تاریخی مرتبط است و اینکه هزار سال پیش وجود داشته، می‌تواند اطلاعات زیادی درباره تجارت، کشاورزی و شیوه‌های خواص‌شناسی گیاهان در دسترس محققان قرار دهد.
