باستان‌شناسانی که در پروژۀ حفاری و کاوش میدان نبرد ملازگرد مشغول فعالیت هستند، اخیرا آثاری فیزیکی از این نبرد را کشف کرده‌اند.
نبرد ملازگرد که به عنوان یکی از سرنوشت‌سازترین نبردهای تاریخ شناخته می‌شود، جنگی بود بین امپراتوری بیزانس و امپراتوری سلجوقی که به کاهش قدرت امپراتوری بیزانس در آناتولی و ارمنستان انجامید و مسیر ورود ترکان مسلمان به این منطقه (ترکیه امروزی) را هموار کرد.
این نبرد حدود هزارسال قبل در سال 1071 میلادی در نزدیکی مانزیکرت (نزدیک به ملازگرد امروزی در استان موش ترکیه) رخ داد.
حالا باستان‌شناسان با استفاده از اسکن‌های ژئوفیزیکی و تکنیک‌های اکتشافی پیشرفته، یک بررسی گسترده را در منطقه‌ای به وسعت ۱۵۰ کیلومتر مربع در دشت ملازگرد انجام داده‌اند و توانسته‌اند مکان دقیق میدان نبرد را مشخص کنند.
حفاری‌های صورت گرفته در این مکان نیز منجر به کشف سرپیکان‌ها، تکه‌های شمشیر و نیزه و همچنین سکه‌های طلا و برنز رومی در همان لایۀ خاک شده است. سکه‌های کشف‌شده تصویری از امپراتور رومانوس چهارم دیوژن را نشان می‌دهند که در نتیجۀ این نبرد به اسارت ترکان مسلمان درآمد.
باستان‌شناسان همچنین گردنبندی به شکل صلیب متعلق به قرن یازدهم میلادی، چند مقبره مربوط به جنگجویان مسلمان و صدها شیء فلزی دیگر را از میدان نبرد پیدا کرده‌اند. به گفته هماهنگ‌کننده پروژه، این اشیاء برای نمایش در موزه‌های استان موش آماده خواهند شد.
این پروژۀ باستانشناسی از این جهت اهمین ویژه‌ای دارد که نتایج مفید استفاده از فناوری‌های اسکن جدید را در تحقیقات مربوط به میادین نبرد نشان می‌دهد. تجربیات به کار رفته در این پروژه برای سایر پروژه‌های باستانشناسی میادین نبرد نیز بسیار مفید خواهند بود.
