باستان‌شناسان بقایای یک دژ نظامیِ رومی متعلق به قرن چهارم میلادی را در جنوب شرقی ترکیه کشف کردند که سوابق تاریخی، ساخت قلعه در زمان امپراتور «کنستانتیوس دوم» را تایید می‌کند.
«لایوساینس» نوشت، بقایای این سازه در «حصن کیفا»، یکی از قدیمی‌ترین مکان‌های جهان که به طور مداوم به عنوان سکونتگاه مورد استفاده قرار گرفته، کشف شده است. در طول ۱۰ هزار سال، بیش از ۲۰ فرهنگ از جمله آشوری‌ها، بیزانسی‌ها و عثمانی‌ها، این سکونتگاه نزدیک رودخانه دجله را ساختند.
هنگامی که رومی‌ها به «حصن کیفا» آمدند، قلعه‌ای برای گشت‌زنی در مرز امپراتوری خود با ایران ساختند. براساس گزارش «دیلی صباح» اگرچه وجود این دژ در اسناد تاریخی ذکر شده است و کاوش‌های باستان‌شناسی برای کشف آن از دهه ۸۰ میلادی آغاز شده است اما موقعیت مکانی این دژ نخستین‌بار در تابستان امسال توسط گروهی از محققان به سرپرستی «زکای اردال»، مورخ هنر در دانشگاه ماردین آرتوکلو کشف شد.
اطلاعات کمی درمورد این قلعه باستانی، که زمانی به نام Cepha (در زبان آرامی به معنی «صخره») وجود دارد. در حوالی ۳۵۰ میلادی بود که «کنستانتیوس دوم» تعدادی دژ از جمله این دژ را در مکان‌های مهم استراتژیک در امتداد مرز شرقی امپراتوری روم ساخت تا از مردم محلی در برابر تهاجمات ایرانیان محافظت کند. اگرچه امپراتور روم ژوویان و شاه ایرانی شاپور دوم در سال ۳۶۳ میلادی پیمان صلحی منعقد کردند، اما این دژ یک قلعه و پاسگاه نظامی روم باقی ماند.
کاوش‌های باستان‌شناسی که این سال‌ها در «حصن کیفا» انجام شده است به کشف اقلامی از دوره‌های زمانی مختلف منجر شده است. به گزارش دیلی صباح، این آثار شامل مجسمه اسب سفالی مربوط به عصر آهن، نقاشی‌های دیواری تصویرگر گل از قرن سیزدهم تا چهاردهم و تابوت‌های مسلمانان از دوره عثمانی است.
