
آیا تیرانوسوروس رکس، نماد بیچونوچرای قدرت در دوران دایناسورها، واقعاً در آمریکای شمالی پدید آمد یا سرآغاز فرمانرواییاش را باید در جنگلهای بارانی دوران کرتاسه در آسیا جستوجو کرد؟ پژوهشی جدید با کمک مدلسازیهای پیشرفته نشان میدهد که این شکارچی غولپیکر ابتدا از آسیا به آمریکا مهاجرت کرده است؛ مهاجرتی که سرنوشت تکامل او را برای همیشه تغییر داد.
یک گذرگاهی خاکی میان سیبری و آلاسکا
براساس مدل سازیهای پیشرفته علمی، در دوران باستان پلی بوده که اجداد تیرکس را از آسیا به سرزمینهای غربی رسانده است. یافتهای که میتواند مسیر تکامل این جانور ترسناک را بازنویسی کند.
اجداد یکی از مرگبارترین شکارچیان تاریخ زمین، تیرکس، از قارهای دیگر آمدهاند؛ سرزمینهایی پوشیده از جنگلهای بارانی در آسیا، جایی که امروزه بخشی از سیبری است.
نیاکان تیرکس
پژوهشی تازه از سوی گروهی از دیرینهشناسان دانشگاه کالج لندن (UCL)، به رهبری "کاسیوس موریسون" نشان میدهد نیاکان تیرکس از طریق پلی خاکی به نام تنگه برینگ، حدود ۷۰ میلیون سال پیش به آمریکای شمالی راه یافتهاند. این یافته، که با بهرهگیری از مدلسازیهای ریاضیاتی بر پایه اطلاعات فسیلی به دست آمده، یکی از بحثبرانگیزترین پرسشهای دیرینهشناسی را به سوی پاسخ میبرد: تیرکس از کجا آمد؟
پل فراموششده میان دو قاره
به گفته پژوهشگران، اجداد تیرکس – دایناسورهایی از خانوادة «تیرانوسوریدها» – از طریق پلی خاکی که میان سیبری و آلاسکای امروزی قرار داشته، وارد آمریکای شمالی شدهاند. این منطقه در آن دوران به جنگلهای بارانی با آبوهوایی معتدل شباهت داشت که به گفته موریسون، شبیه اقلیم امروزی بریتیش کلمبیاست.
کم اما مرگبار؛ شکارچیان در رأس زنجیره
در محیطی که بیشتر توسط دایناسورهای گیاهخوار اشغال شده بود، تیرانوسوریدها بهعنوان شکارچیان رأس زنجیره غذایی حضور داشتند. موریسون در این باره میگوید: همانطور که شیرها امروز در آفریقا جمعیت کمتری دارند، نیاکان تیرکس نیز کمتعداد اما تأثیرگذار بودند و همین کمیابی باعث میشود که فسیلهایشان نادر باشد.
وقتی فسیلها کافی نیستند
به دلیل کمبود فسیلهای مستقیم، تیم تحقیقاتی به سراغ مدلسازی ریاضی رفت؛ روشی که با استفاده از شواهد موجود، دادههای آبوهوایی، شرایط محیطی و روابط درختتبارشناسی دایناسورها، روند مهاجرت را بازسازی میکند. مدل طراحیشده حتی میتواند در آینده با کشف فسیلهای جدید بهروزرسانی شود.
رشد غولآسا در سرمای جهانی
نکته جالب دیگر در این مطالعه، رابطه میان کاهش دمای جهانی و افزایش اندازه تیرکسهاست. با کاهش دما، این شکارچیان با سرعتی چشمگیر رشد کردهاند. احتمال میرود پوشش پرمانند یا تواناییهای خونگرمایی، به آنها کمک کرده تا در شرایط سردتر دوام آورند و در غیاب شکارچیان غولپیکر پیشین، جایشان را در رأس زنجیره بگیرند.
جانشینی در تاج شکارچیان
حدود ۹۰ میلیون سال پیش، گروهی از گوشتخواران غولپیکر به نام کارکارودونتوسوریدها منقرض شدند. این انقراض، به گفته چارلی شرر، یکی از نویسندگان مقاله، «مانعی زیستمحیطی را از میان برداشت» و باعث شد تیرکسها بتوانند به ابعاد افسانهایشان دست یابند؛ تا جایی که وزن آنها به ۹ تن، معادل یک تانک سبک یا فیل آفریقایی عظیمالجثه رسید.
آبوهوا، یار پنهان پادشاه دایناسورها
استیو بروسات، دیرینهشناس دانشگاه ادینبرو، که در این مطالعه نقشی نداشت، این پژوهش را «کار دقیق علمی» توصیف میکند و میگوید: حتی بزرگترین دایناسورها هم از تغییرات آبوهوایی تأثیر میگرفتند. این مطالعه نشان میدهد که تیرکسها چندین بار و بهطور مستقل بزرگ شدند، و آبوهوای سرد این روند را تقویت کرد.
نماد قدرت و ترس در عصر دایناسورها
تیرکس، این نماد قدرت و ترس در عصر دایناسورها، راهی طولانی از آسیا تا آمریکای شمالی پیموده تا به پادشاهی برسد. پلی فراموششده، سرمایی جهانی، و خلأیی در رأس زنجیره غذایی، همگی دست به دست هم دادهاند تا این غول شکارچی به قله تکامل برسد. یافتههای جدید نه تنها منشأ تیرکس را روشنتر میکنند، بلکه نشان میدهند حتی پادشاهان نیز برای سلطنت، به همدستی زمین و زمان نیاز داشتهاند.