وقتی دانشمندان می‌گویند شناخت ما از اقیانوس‌ها کمتر از فضای بیرونی است، اغراق نمی‌کنند. حدود ۱۴۵۰۰ کوه دریایی زمین (کوه‌های باستانی که کف اقیانوس شکل گرفته‌اند)، تاکنون نقش‌برداری شده‌اند. اما تصور محققان اینست که این تعداد کمتر از ۱٪ تعداد واقعی آن‌ها است.
تنها تعداد انگشت‌شماری از آن‌ها از نزدیک مطالعه شدند و احتمالاً کوه دریایی دیویدسون یکی از کاوش‌شده‌ترین آن‌هاست. این آتشفشان غیرفعال زیرآبی که سال ۱۹۳۳ در سواحل کالیفرنیا کشف شد، بسیار عظیم است و ۲۵ مایل را در بر می‌گیرد. این آتشفشان در ۹.۸ میلیون سال گذشته فوران نکرده است.
قله آن یک مایل زیر سطح اقیانوس است، با این حال این آتشفشان مرده غرق حیات است. دیویدسون دارای صخره‌های مرجانی و باغ‌های اختاپوس در اعماق دریاست؛ جایی که ده‌ها هزار حیوان دریایی از جمله نهنگ‌ها آنجا رشد کرده و تغذیه می‌کنند.
سال گذشته نیز آتشفشانی باستانی و هنوز فعال در سواحل کانادا پیدا شد که پوشیده از میلیون‌ها تخم غول‌پیکر چارگوش‌ماهیان سفید اقیانوس آرام (یک ماهی غضروفی بسیار زیبا که شبیه به لقمه‌ماهی است) بود.
چارگوش‌ماهی سفید اقیانوس آرام با بدن پهن و صاف و باله‌های بال‌مانند خود، به راحتی در بستر دریا حرکت می‌کند و مانند سایه با شن‌ها یکی می‌شود. رنگ پریده شبح‌آلود و ظاهر شیک و ماورایی آن سبب می‌شود موجودی به نظر آید که انگار مستقیماً از یک فیلم علمی تخیلی بیرون آمده است
جدیدترین کشف توسط خدمه‌ی موسسه اقیانوس اشمیت انجام شد که یک کوه دریایی به ارتفاع ۱.۵ مایل را به همراه سه نفر دیگر در جنوب اقیانوس آرام پیدا کردند. یکی از کوه‌های دریایی در امتداد خط‌الرأس نازکا در سواحل شیلی سبب وحشت شدید کاوشگرانی شد که شاهد صدها گونه‌ای بودند که قبلاً دیده نشده بودند. آن‌ها گزارش دادند سفرشان شبیه سفری از میان کیهان بوده است.
این سفر اعزامی یک ماهه منفعت‌های زیادی به همراه داشت. باغ‌های اسفنج سفید با منظرۀ فرازمینی که هزاران فوت طول داشتند، هیولاهای اسپاگتی‌مانند پرنده (نوعی آبسان‌زی انبوه‌زی)، اختاپوس‌های کاسپر، اسفنج‌های شیشه‌ای هزارساله و جنگل‌های سر به فلک کشیده‌ی مرجان‌های بامبو تنها تعدادی از اشکال حیات موجود آنجا را تشکیل می‌دهند.
اسفنج‌های شیشه‌ای برخی از درازترین موجودات دریایی هستند که ساختارهای استوانه‌ای پیچیده و استوانه‌ای را با استفاده از خارهای سوزن‌مانند به عنوان آجر می‌سازند. برخی اسفنج‌ها سخت‌پوستان را تا زمان مرگشان به دام انداخته‌اند. آن‌ها از باکتری‌ها و پلانکتون‌ها تغذیه می‌کنند و فضولاتی تولید می‌کنند که خوراک سخت‌پوستان می‌شود تا زمانی که آنقدر بزرگ می‌شوند که از اسفنج خارج می‌شوند. در نمایش متقابل بودن زیر آب، سخت‌پوستان در عوض این خوراک، اسفنج‌ها را تمیز می‌کنند و حتی درون آن‌ها تولیدمثل می‌کنند.
بسیاری از حیوانات در کوه دریای بی‌نام شیلی، رنگ قرمز روشن داشتند، مانند خرچنگ‌های قرمز درخشان و ماهی‌های قرمز که روی کف دریا «راه می‌رفتند». این رنگ به حیوانات ردایی از نامرئی بودن میداد، چون در این اعماق، ابتدا نور قرمز جذب می‌شود. خدمه توتیاهای دریایی کاکتوس‌مانند و اسفنج‌های دریایی پیدا کردند که به اندازه انسان بلندقد بودند.
دانشمندان «سرشماری اقیانوس»، یکی از سازمان‌هایی که این سفر را برنامه‌ریزی کرده، گفتند که این کوه‌های دریایی در جنوب اقیانوس آرام سطح بالایی از بومی‌گرایی دارند، یعنی گونه‌های آنجا در هیچ کجای این سیاره دیده نمی‌شوند.
به گفته‌ی «اداره ملی اقیانوسی و جوی»، در زمانی که تغییرات آب و هوایی به سرعت در حال گرم کردن اقیانوس‌هاست، کوه‌های دریایی به وضوح پناهگاه منحصر به فردی برای حیات دریایی هستند. سطوح شیب‌دار آن‌ها بستر سخت و ایده‌آلی برای مرجان‌های آب سرد، اسفنج‌ها و سایر موجوداتی است که روی سطوح رشد می‌کنند.
جریان‌های اطراف کوه‌های دریایی نیز مواد مغذی را از کف اقیانوس با خود می‌آورند و این کار به رشد انفجاری فیتوپلانکتون‌ها و جذب کل زنجیره‌های غذایی در دنیای دریایی کمک می‌کند. افزون بر این، این جریان‌ها لاروهای ولگردی را از گونه‌های بی‌شمار با خود می‌آورند که در نهایت مکانی امن برای چسبیدن و رشد پیدا می‌کنند.
کوه‌های دریایی در حرکت چرخشی اقیانوس‌ها نقش دارند و می‌توانند بر نحوه ذخیره کربن در دریاهای آزاد اثر بگذارند. آن‌ها جریان‌های اقیانوسی را تسریع می‌کنند و به عنوان یک سیستم مدیریت زباله عمل می‌کنند و در عین حال تجمع رسوب را از بین می‌برند.
صخره‌های مرجانی بکر و باستانی بیشتر روی کوه‌های دریایی کشف می‌شوند که اسکلت‌های آن‌ها اطلاعات ارزشمندی در خود دارند که می‌تواند به سوابق آب و هوایی بیفزاید و همچنین به عنوان زایشگاهی برای طیف گسترده‌ای از حیوانات دریایی عمل می‌کنند، از آن نوع که به ندرت در جای دیگری دیده می‌شود.
ما اطلاعات کمی از کوه‌های دریایی جهان داریم، چه رسد به اینکه از از آن‌ها در برابر کشتی‌های ماهیگیری در اعماق دریا یا استخراج معادن محافظت کنیم. شیلی سال ۲۰۱۶ تردد کشتی‌های ماهیگیری در اعماق دریا را ممنوع کرد؛ تصمیمی که احتمالاً در کمک به حفظ انفجار موجودات موجود در کوه‌های دریایی آن نقش داشته است. دانشمندان مشتاق انجام تحقیقات بیشتر هستند تا درک کنند چگونه این ممنوعیت ممکن است برای کوه‌های دریایی شیلی مفید باشد.
