بی بی سی نوشت: سنگاپور در آزمون‌هایی که نقاط قوت سیستم آموزشی در نقاط مختلف جهان را نشان می‌دهند، نتایج چشمگیری خصوصاً درزمینهٔ ریاضی دارد. دلیل آن تا حد زیادی روش منحصربه‌فرد آموزش ریاضی این کشوراست.
سنگاپور در آزمون پیسای سال ۲۰۲۲، بالاترین رتبه جهانی در ریاضی، خواندن و علوم را به دست آورد. این کشور به شکل تاریخی در ریاضی بسیار موفق بوده است. بخشی از این موفقیت مدیون روش خاص تدریس ریاضی در این کشور دانسته شده است.
ریاضی سنگاپور چیست و چرا تا این حد موفق است؟
پیسا (برنامه بین‌المللی سنجش دانش آموزان) یک سیستم درجه‌بندی است که استاندارد تحصیلی دانش آموزان ۱۵ ساله را می‌سنجد. این برنامه را سازمان همکاری‌های اقتصادی و توسعه (او ای سی دی) اجرا می‌کند.
ریاضی یکی از سه موضوع درسی است که پیسا سال ۲۰۲۲ بررسی کرد. دانش آموزان ۱۵ ساله سنگاپوری در این سنجش ۵۷۵ امتیاز کسب کردند. امتیاز متوسط ،بر اساس ۸۱ کشور شرکت‌کننده ، ۴۷۲ امتیاز بود.
هم برای کودکان و هم بزرگسالان ریاضیات به دلیل انتزاعی بودن آن دشوار است
مسئولان سنگاپوری معتقدند ریاضی نقش مهمی درآموزش تفکر منطقی و تحلیل در مردم دارد و به همین دلیل کودکان سنگاپوری از سن کم یاد می‌گیرند چطور فرآیندهای اصلی ریاضی‌مانند استدلال، برقرار کردن ارتباط و مشابه‌سازی را در خود تقویت کنند.
این روش ابتدا توسط وزیر آموزش سنگاپور در دهه هشتاد میلادی برای مدارس دولتی اجرا شد. این روش آموزشی به‌جای تمرکز بر حفظ کردن صرف بر این تمرکز دارد که دانش آموزان آنچه یاد می‌گیرند را عمیقاً درک کنند. این روش در دهه‌های اخیر در بسیاری از کشورهای جهان مورداستفاده قرارگرفته است.
ریاضی سنگاپور در عمل چطور اجرا می‌شود؟
زیربنای روش ریاضی سنگاپور را دو ایده مرکزی تشکیل می‌دهند. یکی رویکرد بنیانی، تصویری و انتزاعی (سی پی‌ای) و دیگری تسلط و مهارت.
رویکرد سی پی‌ای منحصر به روش ریاضی سنگاپور نیست و ابتدا توسط یک روان‌شناس آمریکایی به نام جروم برونر در دهه ۶۰ میلادی شکل گرفت و توسعه یافت.
فکر اصلی این رویکرد این بود که ریاضی برای کودکان و حتی بزرگسالان مشکل است زیرا مبحثی انتزاعی است.
به همین دلیل رویکرد سی پی‌ای سعی می‌کند این ایده‌های انتزاعی را به‌صورت قابل‌درک و ملموس ارائه دهد و بعد وارد قدم‌های بعدی و مسائل پیچیده‌تر می‌شود.
دکتر آریل لیندورف، استادیار رشته آموزش در دانشگاه آکسفورد به بی‌بی‌سی گفت: «در روش ریاضی سنگاپور، دانش آموزان همیشه کارهایی مشخص و قابل‌لمس انجام می‌دهند. آن‌ها برای یادگرفتن جمع‌کردن اعداد از مکعب‌های کوچک استفاده می‌کنند و آن‌ها را روی هم قرار می‌دهند. یا ممکن است این کار را با عکس و تصویر انجام دهند. مثلاً تصویری از گل، انسان، قورباغه یا هر چیزی که درک موضوع را برایشان ساده می‌کند در دست داشته باشند و با روی‌هم گذاشتن آن‌ها مسئله را درک کنند و نه‌فقط با شمردن اعداد.»
سی پی‌ای با استفاده از روش‌های مختلف ارائه مطلب به درک و فهمیدن ریاضی کمک می‌کند.
بعدازآنکه کودکان نشان دادند که با کمک ابزارهای تصویری توانسته‌اند درک کاملی از مفهوم مسئله ریاضی پیدا کنند، بعد وارد مراحل انتزاعی‌تر یادگیری ریاضی می‌شوند.
دکتر لیندورف می‌گوید: «روش ریاضی سنگاپور برای آموزش متکی بر حفظ کردن نیست.»
مفهوم مهارت و تسلط
جنبه مهم دیگر روش ریاضی سنگاپور مفهوم مهارت و تسلط است. ایده نهایی این است که تمام شاگردان کلاس هم‌قدم و در یک سطح در ریاضی پیشرفت کنند و اطمینان حاصل شود که هیچ دانش‌آموزی عقب نمانده است.
روش ریاضی سنگاپور می‌خواهد اطمینان حاصل کند که هیچ دانش‌آموزی عقب نمی‌ماند
به‌عنوان‌مثال وقتی به دانش آموزان موضوعی مانند جمع‌کردن اعداد درس داده می‌شود، همیشه عده‌ای از دانش آموزان سریع‌تر از دیگران یاد می‌گیرند.
در چنین موقعیتی، به‌جای اینکه این دانش آموزان موضوع کاملاً متفاوتی را شروع کنند، به آن‌ها مسائلی درباره همان موضوع اما با پیچیدگی بیشتر داده می‌شود تا دانش خود را عمیق‌تر کنند.
دکتر لیندورف می‌گوید: «این به آن معنی نیست که همه باید صبر کنند و در این مدت هیچ کاری نکنند تا بقیه کلاس به آن‌ها برسند.»
«تفکر پشت این شیوه این است که اگر بعضی از کودکان درک خیلی خوبی از جمع‌کردن اعداد دارند، معلم آن‌ها را سریع وارد درس تفریق نمی‌کند بلکه به آن‌ها مسائلی می‌دهد که دانسته‌های آن‌ها را عمیق‌تر کند.»
مثلاً معلم ممکن است مسائلی به آن‌ها بدهد که در آن‌ها عددهای بزرگ‌تری را باهم جمع کنند یا از روش‌های دیگری استفاده کنند.
به‌این‌ترتیب کودکانی که یادگیری بهتری دارند همچنان روی مسئله‌هایی درباره موضوعی که بقیه کلاس یادمیگیرند کار می‌کنند اما با روشی دیگر این کار را انجام می‌دهند.
درروش ریاضی سنگاپور، بسیار مهم است که دانش آموزان ریاضی را مهم و قابل‌درک بدانند.
خانم لیندورف توضیح می‌دهد: «فکر اصلی این است همه افراد توانایی یادگیری ریاضی دارند و همه باید بتوانند تا حدی در ریاضی مهارت کسب کنند.»
او ادامه می‌دهد: «البته بعضی افراد سریع‌تر هستند و بعضی ممکن است آن را عمیق‌تر درک کنند. ما معمولاً فکر می‌کنیم بعضی‌ها ریاضی را خوب می‌فهمند و بعضی اصلاً آن را یاد نمی‌گیرند. من شخصاً فکر نمی‌کنم این حقیقت دارد و درروش ریاضی سنگاپور همچنین اعتقادی وجود ندارد.»
آیا روش ریاضی سنگاپور می‌تواند در کشورهای دیگر هم نتیجه‌بخش باشد؟
این روش در حال حاضر در چند کشور ازجمله ایالات‌متحده، کانادا، اسرائیل و بریتانیا و چند کشورهای دیگر در حال اجرا است.
دکتر لیندورف معتقد است که تکرار موفقیت مشابه سنگاپور برای کشورهای دیگر ساده نیست
اما دکتر لیندورف می‌گوید موفقیت روش ریاضی سنگاپور وابستگی زیادی به فرهنگ آموزشی و پس‌زمینه‌های اجتماعی و تاریخی سنگاپور دارد.
او می‌گوید: «من فکر نمی‌کنم به این راحتی بشود روش رایج یک کشور را برداشت و در کشورهای دیگر اجرا کرد. سنگاپور تاریخ منحصربه‌فرد و جالبی دارد و کشوری بسیاری کوچک است. تصور تغییر سیستم آموزشی در کشوری مانند سنگاپور با کشورهایی چون بریتانیا و ایالات‌متحده واقعاً فرق دارد.»
او همچنین اشاره می‌کند که معلمان در کشور سنگاپور از جهت شغلی آینده روشن‌تری دارند و بهتر از همکاران خود در دیگر کشورها موردحمایت می‌گیرند. همین‌طور نوع برخورد دانش آموزان سنگاپوری با نحوه آموزش ریاضی هم عامل مهمی در موفقیت روش ریاضی سنگاپور است.
او می‌گوید: «آنچه مردم به آن فکر می‌کنند این است که فایده یادگیری ریاضی چیست و به چه درد می‌خورد.»
