در قانون مدنی و قانون امور حسبی، قواعد مربوط به تقسیم ارث متوفیان و ورثه آنها، به‌صورت دقیق، تعیین شده است که با رجوع به این قوانین، می‌توان تقسیم سهم ارث را انجام داد.
یکی ازحالاتی که بحث از تقسیم ارث درآن مطرح می‌شود،تقسیم ارث فرزندان مجردیک خانواده است واین سؤال مطرح می‌شود که ارث خواهروبرادرمجرد،چگونه تقسیم می‌شود؟ به عبارت دیگر، اگردختر و پسر مجرد یک خانواده، فوت کند، ارث وی به چه کسانی خواهد رسید؟ پاسخ دقیق به این سؤال، از ایجاد اختلافات بعدی، جلوگیری می‌کند.
پس از فوت هر شخص، ابتدا ترکه یا ماترک وی، می‌بایست صرف عمل کردن به وصایای احتمالی متوفی و پس از کنار گذاشتن هزینه کفن و دفن و پرداخت بدهی‌های متوفی، اقدام به تقسیم ارث میان ورثه وی کرد. یکی از حالات تقسیم ارث، تقسیم ارث خواهر و برادر مجرد است. به‌عبارت دیگر، در صورتی که در یک خانواده، خواهر و برادر مجردی فوت کند، این سؤال مطرح می‌شود که نحوه تقسیم ارث ایشان چگونه است؟
درپاسخ به این سؤال، باید گفت که نحوه تقسیم ارث خواهر وبرادر مجرد نیز همچون سایر متوفیان براساس قانون مدنی به عمل خواهد آمد. یکی ازقواعد اصلی و اولیه برای تقسیم ارث متوفیان، آن است که ابتدا ورثه متوفی با توجه به طبقات و درجات ارث، مشخص شده وسپس میزان دقیق سهم‌الارث، طبق قانون معین شود. درصورتی‌که شخصی فوت کند، ارث به ترتیب، به طبقه اول، تعلق گرفته و درصورت نبود ایشان، به طبقه دوم تعلق می‌گیرد. درصورتی‌که ورثه‌ای در طبقه دوم وجود نداشته باشد، سهم‌الارث متوفی به طبقه سوم، تعلق خواهد داشت. براساس این قاعده کلی در ارتباط با ارث خواهر و برادر مجرد، باید گفت که در صورتی‌که خواهر و برادرمجرد، پدر ومادر یا یکی ازآنها راداشته باشند،سهم‌الارث متوفی، میان پدرومادر،تقسیم خواهد شد. لذا در این صورت، خواهر و برادرهاچون درطبقه دوم ارث هستند، ازسهم‌الارث بهره‌مند نخواهند شد.ولی در صورتی‌که هیچ‌کدام از پدر و مادر متوفی در قیدحیات نباشند،نوبت به تقسیم ارث،میان طبقه دوم می‌رسدکه دراین طبقه، علاوه بر پدر‌بزرگ‌هاو مادر‌بزرگ‌های متوفی، خواهران و برادران متوفی نیز حسب قانون از سهم‌الارث مذکور درقانون بهره‌مند خواهند شد. در این صورت هم طبقه سوم از ارث بهره‌مند نخواهند شد. اما درصورت نبود هیچ‌یک از ورثه مذکور درطبقه اول ودوم،نوبت به تقسیم ارث میان اقربای طبقه سوم خواهدرسید.
در ارتباط با سهم‌الارث پدر و مادر درصورت فوت فرزند مجرد، باید گفت که براساس ماده ۹۰۶ قانون مدنی،«اگر برای متوفی، اولاد یا اولاد اولاد،(از هر درجه که باشند)، موجود نباشد،هریک ازابوین،درصورت انفراد، تمام ارث را می‌برد و اگر پدر و مادر میت، هر دو زنده باشند، مادریک‌ثلث و پدردو ثلث رامی‌برد. لیکن اگر مادر،حاجب داشته باشد،سدس ازترکه متعلق به مادر و بقیه مال پدر است.»
