باغ قیطریه یکی از باغ های شمال تهران است که در قیطری و خیابانی به همین نام قرار دارد. تنه قطور و شاخه های گسترده درختان و عمارتی به سبک و سیاق دوره قاجار در میانه باغ، نشان از آن دارد که وارد باغی به قدمت یک قرن شده ایم. اما چرا این باغ قاجار به باغ غیبی معرف بود؟
باغ قیطریه را اکنون با نام بوستان قیطریه می‌شناسیم،؛ محلی که هم فضای جنگلی و تاریخی دارد و هم مسیرهای پیاده روی که در سال‌های اخیر برای گردشگران ساخته شده‌است. این باغ در تپه‌های باستانی و کهنسال قیطریه و در غرب چیذر و جنوب شرقی تجریش و در منطقه یک شهرداری تهران قرار دارد و اکنون به فضای عمومی تبدیل شده است، اما روزگاری متعلق به یکی از صاحب منصبان قاجار و به «باغ غیبی» معروف بود!
داریوش شهبازی، تهران پژوه، مالک قاجاری این باغ را امین‌السلطان می‌داند. او در دوره ناصری باغ را خرید و به تملک خود درآورد: «امین اسلطان، مدت زیادی صدراعظم ناصرالدین شاه، مظفرالدین شاه و سپس محمد علی شاه بود. او القابی نظیر امین‌الملک، صاحب جمع، امین‌السلطان و اتابک اعظم داشت. پدرش نیز در دربار ناصری از افراد صاحب نفوذ بود. امین السلطان پس از خرید باغ، دو قطعه باغ دیگر متعلق به نظام‌الدولـه و آصف‌السلطنه و مقداری هم از اراضی مجاور را خرید و آنها را ادغام کرد و باغ را وسعت داد.»
هنوز هم درختان کهنسال نارون و چنار و داغداغان در این باغ خودنمایی می‌کنند و صدای قار قار کلاغ‌ها با چهچهه پرندگان مهاجر و ساکن در میان این درختان کهنسال در هم می‌آمیزد. شهبازی، قدمت باغ را بیش از ۱۳۰ یا ۱۴۰ سال می‌داند و می‌افزاید: «وقتی امین‌السلطان باغ قیطریه را ساخت، درختان بیشتری دراین باغ کاشت، همان درختانی که اکنون سن آنها بیش از یک قرن است.»
چرا این باغ«غیبی» نام گرفت؟
امین‌السلطان پس از خریداری باغی که اکنون به نام قیطریه شهرت دارد، عمارتی قجری در آن بنا کرد. او در تهران و اطراف، املاک زیادی مانند پارک اتابک که اکنون در اختیار سفارت دولت روسیه در خیابان چرچیل است و باغ و عمارت دیگری در شرق اوایل خیابان فردوسی فعلی و نیز املاک دیگری در اطراف سر قبر آقا داشت، اما وقتی قصد عیش‌ونوش داشت، بی‌سر و صدا از عمارت شهری‌اش بیرون می‌زد و در واقع غیبش می‌زد و بی‌خبر به فضای روح انگیز باغ و سایه سار درختان و نغمه خوانی دل انگیز بلبلان، در این باغ پناه می‌برد. از این روی دوستان و آشنایان خوش ذوق با خبر از موضوع این محل را «باغ غیبی» می‌خواندند و این نام بعدها شهرت فراتری یافت.» باغ غیبی امین‌السلطان دارای قنات آبی بود که هنوز آثاری از آن باقی مانده است.
امیرکبیر هرگز اینجا زندگی نکرده است!
ساخت تندیس امیرکبیر مقابل فرهگسرای ملل، موجب شده که برخی به اشتباه تصور کنند عمارت محل سکونت امیرکبیر بوده در حالی که ساخت این باغ چند سال بعد از قتل امیرکبیر اتفاق افتاده است. بعدها عمارت قیطریه به ویکتوریا دختر مسعود صارم الدوله می‌رسد. بر خلاف آنچه گفته شده، امیرکبیر هرگز در این عمارت زندگی نکرده است.طبق گفته داریوش شهبازی، بعدها افرادی نظیر وثوق‌الدوله، شهاب الملک، صارم‌الدولـه، حاج علی نقی خان سردار اسعد بختیاری، سپهبد زاهدی بوده در این عمارت زندگی کرده‌اند. حتی احمد شاه هم یکی دوباره برای اقامت کوتاه به این باغ رفته بودسال ۱۳۷۳ شهرداری تهران این عمارت را که مخروبه شده بود، خریداری کرد و اکنون با عنوان فرهنگسرای ملل با برنامه‌های فرهنگی و هنری میزبان شهروندان است. فضای باغ نیز با عنوان بوستان قیطریه برای استفاده عموم شهروندان آماده سازی شد.
