تکان‌دهنده‌ترین لحظات تاریخی در فیلم‌ها؛ بهترین فیلم‌های تاریخی که فراموش نمی‌شوند

راهنماتو- به تصویر کشیدن بحرانی‌ترین لحظات تاریخی در قاب سینما می‌تواند گاهی با اشک همراه باشد و گاهی با خشم؛ این‌ها به یاد ماندنی‌ترین لحظات سینمایی هستند!

به گزارش راهنماتو، نباید توقع داشته باشیم که تاریخ را آنطور که واقعا بوده در قاب سینمای روایی نشان دهند. اگر مستند بود توقع داشتیم که تاریخ به درستی روایت شود، اما وقتی با سینمای داستانی طرفیم باید به کارگردان و نویسنده حق بدهیم که کمی اغراق چاشنی روایت فیلم کند. به هر رو می‌دانیم که در لایه‌های زیرین این فیلم‌ها عطش به تاریخ پنهان است.

بنابراین، فیلم‌های تاریخی با تلفیق رویدادهای واقعی و داستان‌سرایی جذاب، پل ارتباطی بین گذشته و حال می‌سازند. این آثار با به تصویر کشیدن دقیق جزئیات تاریخی، از لباس و صحنه‌آرایی گرفته تا رویدادها و شخصیت‌ها، بیننده را به دنیای گذشته می‌برند. این فیلم‌ها نه تنها جنبه‌های سرگرم‌کننده دارند، بلکه باعث می‌شوند مخاطب در مورد تأثیر تاریخ بر زندگی انسان‌ها و مفاهیمی همچون شجاعت، فداکاری و آزادی بیشتر فکر کند.

کارگردانان بزرگ با استفاده از تکنیک‌های مدرن فیلم‌سازی، تاریخ را به شیوه‌ای جذاب و ماندگار روایت می‌کنند. آن‌ها با خلق صحنه‌هایی حماسی و شخصیت‌هایی پیچیده، بیننده را به عمق داستان می‌کشانند. فیلم‌های تاریخی با پرداختن به مضامین جهانی و جاودانه، همچون عشق، نفرت، قدرت و عدالت، ارتباط عمیقی با مخاطب برقرار می‌کنند و تجربه‌ای فراموش‌نشدنی را برای آن‌ها به ارمغان می‌آورند. این آثار با ترکیب هنر و تاریخ، به یکی از جذاب‌ترین ژانرهای سینمایی تبدیل شده‌اند و همچنان به الهام‌بخشیدن به نسل‌های آینده ادامه می‌دهند. در این مطلب از راهنماتو بهترین فیلم‌های تاریخی را معرفی می‌کنیم که اشک‌آلود، رازآلود و شاید تکان‌دهنده‌ترین لحظات تاریخی را به تصویر کشیده است.

1. فیلم اوپنهایمر Oppenheimer (2023)

شاید بتوانیم فیلم اوپنهایمر Oppenheimer (2023) را آخرین فیلم تاریخی ساخته شده تا حالا بدانیم که به دست کریستوفر نولان توانست تکان‌دهنده‌ترین لحظه تاریخ آمریکا و ژاپن را به تصویر بکشد. اما، نه خود آن لحظه را، بلکه تمام لحظاتی را که به آن لحظه تکان‌دهنده منجر شد. کافی است در چهره کیلین مورفی رد انتظار را پیگیری کنیم. چهره دانشمندی رویاپرداز که هنوز در گیرودار انتخاب است؛ انتخابی بزرگ. انتخابی که سال‌هاست، از زمانی که ادبیات شناخته شد، پیش روی جنجالی‌ترین قهرمان‌ها قرار داده شده. اوپنهایمر تصمیم می‌گیرد، اما مستاصل است.

بنابراین، فیلم «اوپنهایمر» به کارگردانی کریستوفر نولان، با روایتی جذاب و بازی درخشان کیلیان مورفی، زندگی پر فراز و نشیب جی رابرت اوپنهایمر، پدر بمب اتم، را به تصویر می‌کشد. این فیلم، با تمرکز بر پروژه منهتن و پیامدهای ساخت سلاحی به قدرت بمب اتمی، به بررسی ابعاد مختلف شخصیت اوپنهایمر و چالش‌های اخلاقی پیش روی او می‌پردازد. نولان با دقتی مثال‌زدنی، فضای تاریخی و سیاسی آن دوران را بازسازی کرده و مخاطب را به دل وقایع پرتاب می‌کند.

«اوپنهایمر» فراتر از یک فیلم بیوگرافی، به کاوشی عمیق در مفاهیم پیچیده‌ای چون علم، قدرت، اخلاق و مسئولیت‌پذیری می‌پردازد. این فیلم با نشان دادن دوگانگی شخصیت اوپنهایمر، یعنی هم یک نابغه علمی و هم یک فردی که از نتایج کار خود عذاب می‌کشد، به مخاطب این امکان را می‌دهد تا به پیچیدگی‌های تصمیم‌گیری در شرایط بحرانی پی ببرد. موسیقی متن تاثیرگذار و بازیگری درخشان بازیگران، بر عمق و تأثیرگذاری این اثر هنری افزوده است. «اوپنهایمر» به عنوان یک اثر سینمایی ماندگار، مخاطب را به تفکر درباره جایگاه علم در زندگی انسان و مسئولیت دانشمندان در قبال اختراعات خود وامی‌دارد.

کارگردان:کریستوفر نولان

بازیگران: کیلیان مورفی، امیلی بلانت، مت دیمون، رابرت داونی جونیور، آلدن ارنریچ، اسکات گرایمز، جیسون کلارک، تونی گلدوین

مدت زمان فیلم:180دقیقه

ژانر اصلی:بیوگرافی

2. فیلم منطقه دلخواه the zone of interest (2023)

فیلم «منطقه‌ی تحت نظر» (The Zone of Interest) ساخته‌ی جاناتان گلیزر، یک اثر سینمایی جسورانه و متفاوت است که به بررسی جنایت‌های هولناک اردوگاه آشویتس از زاویه‌ای جدید می‌پردازد. برخلاف بسیاری از فیلم‌های ساخته شده درباره هولوکاست که بر روی رنج و عذاب قربانیان تمرکز دارند، این فیلم به زندگی روزمره‌ی فرمانده‌ی آشویتس و خانواده‌اش می‌پردازد و به مخاطب اجازه می‌دهد تا از نزدیک شاهد تناقض عجیبی باشد که در آن، زندگی عادی و آرام یک خانواده در کنار بزرگ‌ترین کشتار جمعی تاریخ جریان دارد.

فیلم با تمرکز بر رودولف هوس، فرمانده‌ی آشویتس و خانواده‌اش، به بررسی روانی افرادی می‌پردازد که در قلب چنین جنایتی زندگی می‌کنند. هوس و خانواده‌اش در خانه‌ای زیبا و آرام در همسایگی اردوگاه زندگی می‌کنند و تلاش می‌کنند تا از واقعیت تلخ اطراف خود چشم‌پوشی کنند. این تناقض آشکار بین زندگی روزمره و مرگ و ویرانی، یکی از مهم‌ترین مضامین فیلم است.

«منطقه‌ی دلخواه» با استفاده از زبان بصری خاص و موسیقی متن مینیمال، فضایی وهم‌آلود و سنگین را ایجاد می‌کند. فیلم‌برداری ثابت و نماهای طولانی، به مخاطب فرصت می‌دهد تا در صحنه‌ها غرق شود و به عمق تاریکی که در دل این داستان نهفته است، پی ببرد. این فیلم با دوری از کلیشه‌ها و روایت‌های معمول درباره هولوکاست، به مخاطب اجازه می‌دهد تا با پرسش‌های پیچیده‌ای درباره ماهیت انسان و قدرت روبرو شود.

«منطقه‌ی دلخواه» پس از اکران، با واکنش‌های متفاوت منتقدان و مخاطبان روبرو شد. برخی از منتقدان این فیلم را یک اثر جسورانه و متفاوت می‌دانند که به روشی جدید به یکی از تاریک‌ترین دوره‌های تاریخ بشر می‌پردازد. در مقابل، برخی دیگر معتقدند که این فیلم با تمرکز بر زندگی روزمره‌ی عاملان جنایت، به نوعی به آن‌ها مشروعیت می‌بخشد.

کارگردان: جاناتان گلیزر

بازیگران: کریستیان فریدل، زاندرا هولر، مدوسا کنوپف، دانیل هولزبرگ، ساشا ماز

مدت زمان فیلم: 105 دقیقه

ژانر اصلی: تاریخی جنگی

3. فیلم 12 سال بردگی 12 Years a Slave (2013)

در آن دوران که سیاه‌پوست‌ها بردگانی زیردست سفیدپوست‌ها بودند نیز لحظات تاریخی دراماتیکی وجود دارد. اسناد، روایت‌ها و حتی افسانه‌هایی که هنوز هم از دور و نزدیک در مورد سیاه پوست‌ها می‌شنویم، که همگی ریشه در حقیقت ظالمانه‌ی بشر علیه بشر دارد، چنان هولناک به نظر می‌رسند که نمی‌توانیم فراموشش کنیم. فیلم 12 سال بردگی فیلمی تاریخی است که زندگی یک شخص سیاه پوست را روایت می‌کند و این روایت بازنما و صدای تمام سیاه پوست‌ها با شرایط سولومون هستند.

فیلم «12 سال بردگی» با روایتی تکان‌دهنده و واقع‌گرایانه، به یکی از آثار ماندگار سینما تبدیل شده است. این فیلم با به تصویر کشیدن رنج و عذاب سالومون نورثاپ، مرد سیاه‌پوستی که به اشتباه به بردگی فروخته می‌شود، به مخاطب یادآور می‌شود که برده داری چه ظلمی بزرگ و غیرانسانی بوده است. یکی از صحنه‌های به یادماندنی و تأثیرگذار این فیلم، صحنه دار آویختن سالومون نورثاپ است.

در این صحنه، سالومون به عنوان مجازاتی برای فرار از مزرعه، به دار آویخته می‌شود. اما نکته قابل توجه این است که او به گونه‌ای به دار آویخته می‌شود که بتواند با حرکت دادن پاهایش، از خفگی بمیرد. این صحنه به شدت تکان‌دهنده است، زیرا نشان می‌دهد که برده‌ها چگونه به عنوان ابزار و اشیاء بی‌ارزش مورد استفاده قرار می‌گرفتند و حتی مرگشان نیز به عنوان یک نمایش قدرت و ترس به کار گرفته می‌شد. در این صحنه، زندگی در مزرعه به روال عادی خود ادامه پیدا می‌کند و این بی‌تفاوتی نسبت به رنج و عذاب انسان‌ها، بر عمق فاجعه برده داری می‌افزاید. این صحنه به مخاطب نشان می‌دهد که برده داری نه تنها یک عمل ظالمانه، بلکه یک سیستم اجتماعی بود که بر اساس بی‌رحمی و بی‌تفاوتی بنا شده بود.

صحنه دار آویختن سالومون نورثاپ، یکی از قوی‌ترین صحنه‌های فیلم «12 سال بردگی» است که تأثیر عمیقی بر مخاطب می‌گذارد. این صحنه با استفاده از تکنیک‌های فیلم‌برداری و موسیقی، به خوبی احساس ترس، درد و ناامیدی سالومون را به تصویر می‌کشد. همچنین، این صحنه به مخاطب نشان می‌دهد که چگونه برده داری نه تنها بر جسم، بلکه بر روح و روان انسان‌ها نیز تأثیر می‌گذاشت. این صحنه، تصویری دردناک و فراموش‌نشدنی از برده داری ارائه می‌دهد و به مخاطب یادآوری می‌کند که تاریخ نباید تکرار شود.

کارگردان: استیو مک کویین

بازیگران: چیوتل اجیوفور، مایکل فاسبندر، بندیکت کامبربچ، پل دانو، پل جیاماتی، لوپیتا نیونگو، سارا پالسون، برد پیت، آلفر وودارد

مدت زمان فیلم: 134 دقیقه

ژانر اصلی: درام تاریخی

4. فیلم شیندلر لیست Schindler's List (1993)

در طول تاریخ بشریت اتفاقات تاریخی هولناکی سایه‌ای سیاه بر عملکرد انسان‌ها انداخته است، اما یکی از هولناک‌ترین این لحظات زمانی است که یهودی‌ها به فرمان هیتلر دسته دسته در آتش می‌‎سوختند. در مورد این مساله ده‌ها یا شاید صدها بار فیلم ساخته شده است. چون این یک لحظه دراماتیک و دردناک تاریخی است که روی دوش همه ما سنگینی می‌کند. فیلم شیندلر لیست Schindler's List (1993) اما در میان این صدها فیلم می‌درخشد. دردناک‌ترین لحظه‌ای که داستان انگار دچار خطای تراژیک شده و همه چیز بر علیه شخصیت مثبت داستان تمام می‌شود.

فیلم «فهرست شیندلر» به کارگردانی استیون اسپیلبرگ، اثری ماندگار و تأثیرگذار است که به حق یکی از بهترین فیلم‌های تاریخی تمام دوران محسوب می‌شود. این فیلم با روایتی قوی و بازی‌های درخشان، داستان واقعی اسکار شیندلر، تاجر آلمانی را روایت می‌کند که با صرف هزینه و جان خود، جان هزاران یهودی بی‌گناه را در دوران هولناک هولوکاست نجات داد. اسپیلبرگ با استفاده از زبان سینما و تکنیک‌های بصری قدرتمند، موفق شده است تا ابعاد مختلف این فاجعه انسانی را به تصویر بکشد و مخاطب را به شدت تحت تأثیر قرار دهد.

«فهرست شیندلر» با بهره‌گیری از فیلمبرداری سیاه و سفید، به زیبایی فضا و جو سنگین دوران جنگ جهانی دوم را بازسازی کرده است. موسیقی متن احساسی جان ویلیامز نیز بر عمق و تأثیرگذاری این اثر هنری افزوده است. این فیلم، با بازی‌های درخشان لیام نیسون در نقش شیندلر و رالف فاینز در نقش آمون گوت، به بررسی پیچیدگی‌های شخصیت انسان و ظرفیت‌های خیر و شر در وجود او می‌پردازد. «فهرست شیندلر» فراتر از یک فیلم تاریخی، اثری است که به ما یادآور می‌شود حتی در تاریک‌ترین لحظات تاریخ، انسانیت می‌تواند همچنان بدرخشد.

کاگردان: استیون اسپیلبرگ

بازیگران: لیام نیسون، بن کینگزلی، رالف فاینس، کارولین گودال، جاناتان ساگال

مدت زمان فیلم: 195 دقیقه

ژانر اصلی: درام

5. فیلم همه مردان رئیس جمهور All the President’s Men (1976)

فیلم «همه مردان رئیس‌جمهور» به کارگردانی آلن جی پاکولا، یکی از برجسته‌ترین آثار سینمایی در ژانر درام سیاسی و بازنمای روزنامه‌نگاری است. این فیلم با روایتی دقیق و مستندگونه، ماجرای افشای رسوایی واترگیت توسط دو روزنامه‌نگار جوان واشنگتن پست، باب وودوارد و کارل برنشتاین را به تصویر می‌کشد. پاکولا با استفاده از بازی‌های درخشان رابرت ردفورد و داستین هافمن، مخاطب را به دل ماجرایی پر از هیجان و تعلیق می‌برد.

یکی از ویژگی‌های بارز این فیلم، توجه دقیق آن به روند پیچیده و پر چالش روزنامه‌نگاری تحقیقی است. فیلم‌ساز با به تصویر کشیدن روزهای طولانی و شب‌های بی‌خوابی خبرنگاران، مصاحبه‌های متعدد، پیگیری سرنخ‌ها و مواجهه با موانع مختلف، مخاطب را با دنیای پیچیده و پر استرس روزنامه‌نگاری آشنا می‌کند. علاوه بر این، فیلم به خوبی نشان می‌دهد که چگونه خبرنگاران با خطر جانی و از دست دادن شغل خود روبرو می‌شوند، اما با این حال برای افشای حقیقت تلاش می‌کنند.

«همه مردان رئیس‌جمهور» فراتر از یک فیلم هیجان‌انگیز، به عنوان یک سند تاریخی و ادای احترامی به نقش مطبوعات آزاد در دموکراسی عمل می‌کند. این فیلم نشان می‌دهد که چگونه روزنامه‌نگاران با تحقیقات دقیق و بی‌طرفانه خود، می‌توانند فساد را افشا کنند و به مردم حقایق را بگویند. در دنیای امروز که دسترسی به اطلاعات به راحتی امکان‌پذیر است، اهمیت کار خبرنگاران بیش از پیش احساس می‌شود. فیلم «همه مردان رئیس‌جمهور» یادآور این نکته مهم است که مطبوعات آزاد، یکی از ارکان اصلی یک دموکراسی سالم است.

کارگردان: آلن جی پاکولا

بازیگران: داستین هافمن، رابرت ردفورد، جک واردن، مارتین بالسام، هال هالبروک، جیسون روباردز

مدت زمان فیلم: 138 دقیقه

ژانر اصلی: درام

6. فیلم شکارچی گوزن The Deer Hunter (1978)

فیلم «شکارچی گوزن» به کارگردانی مایکل چیمینو، یکی از آثار ماندگار سینمای جنگ است که با روایتی تکان‌دهنده و بازی‌های درخشان، به بررسی عواقب روحی و روانی جنگ بر سربازان می‌پردازد. این فیلم داستان گروهی از دوستان صمیمی را روایت می‌کند که پس از اعزام به جنگ ویتنام، با تجربیات هولناکی روبرو می‌شوند و زندگی‌شان برای همیشه تغییر می‌کند.

یکی از مهم‌ترین عناصر داستانی فیلم، بازی مرگبار رولت روسی است که به عنوان نمادی از بی‌پناهی، ناامیدی و مرگ در جنگ به کار رفته است. اسیران جنگی که در قفس‌های زیر آب و در محیطی آلوده و مرگبار قرار می‌گیرند، مجبور می‌شوند تا برای زنده ماندن، این بازی مرگبار را انجام دهند. این صحنه‌ها با استفاده از تکنیک‌های فیلم‌برداری و موسیقی، به شدت تکان‌دهنده و تأثیرگذار هستند.

فیلم «شکارچی گوزن» نشان می‌دهد که جنگ نه تنها بر جسم، بلکه بر روح و روان انسان‌ها نیز تأثیر عمیقی می‌گذارد. شخصیت‌های فیلم پس از بازگشت از جنگ، دچار آسیب‌های روحی و روانی شدیدی می‌شوند و نمی‌توانند به زندگی عادی خود بازگردند. مایک که به عنوان یک قهرمان از جنگ بازمی‌گردد، درگیر کابوس‌های شبانه و اعتیاد به مواد مخدر می‌شود و نیک نیز به بازیکنی حرفه‌ای رولت روسی تبدیل می‌شود. این فیلم به مخاطب نشان می‌دهد که جنگ چگونه می‌تواند انسان‌ها را به موجوداتی بی‌رحم و بی‌احساس تبدیل کند.

کاگردان: مایکل چیمینو

بازیگران: رابرت دنیرو،جان کازال ، جان سویج، کریستوفر واکن، مریل استریپ

مدت زمان فیلم: 182 دقیقه

ژانر اصلی: جنگی داستانی

7. فیلم راه‌های افتخار Paths of Glory (1957)

«راه‌های افتخار» شاهکاری از استنلی کوبریک است که با نگاهی انتقادی به جنگ و بی‌عدالتی‌های آن، مخاطب را به تأمل وامی‌دارد. این فیلم با روایت داستانی قوی و بازیگری درخشان کرک داگلاس، به بررسی عواقب وحشتناک جنگ و بی‌تفاوتی فرماندهان نسبت به جان سربازان می‌پردازد. کوبریک با استفاده از تکنیک‌های سینمایی قدرتمند، تضاد فاحشی را بین زندگی سخت سربازان در جبهه و تجملات فرماندهان در پشت جبهه به تصویر می‌کشد.

فیلم «راه‌های افتخار» با روایتی واقع‌گرایانه، به بررسی بی‌عدالتی‌هایی می‌پردازد که در دل ماشین جنگی رخ می‌دهد. سربازانی که برای دفاع از کشورشان جان خود را فدا می‌کنند، به راحتی قربانی تصمیمات اشتباه فرماندهان و بوروکراسی نظامی می‌شوند. کوبریک با به تصویر کشیدن دادگاه نظامی، به روشنی نشان می‌دهد که چگونه عدالت در زمان جنگ به سخره گرفته می‌شود و جان انسان‌ها به راحتی قربانی حفظ آبروی نظامیان می‌شود.

این فیلم، نقدی صریح بر ماهیت جنگ و سوءاستفاده از قدرت توسط فرماندهان است. کوبریک با استفاده از صحنه‌های تأثیرگذار و دیالوگ‌های قوی، به مخاطب نشان می‌دهد که جنگ نه تنها باعث مرگ و ویرانی می‌شود، بلکه به روح و روان انسان‌ها نیز آسیب می‌رساند. «راه‌های افتخار» فراتر از یک فیلم جنگی، اثری است که به بررسی ماهیت قدرت و انسانیت می‌پردازد و به مخاطب این پرسش را مطرح می‌کند که تا چه اندازه می‌توان برای حفظ قدرت، از انسانیت گذشت؟

کاگردان: استنلی کوبریک

بازیگران: کرک داگلاس، رالف میکر، آدولف منجو، جورج مکریدی، وین موریس

مدت زمان فیلم: 88 دقیقه

ژانر اصلی: جنگی