علت حرام‌بودن ماه‌ها
در دین اسلام ماه‌هایی که مسلمانان برای سفر حج آماده می‌شوند یا درحال برگشتن از سفر حج هستند، ماه حرام تلقی می‌شوند. در این ماه‌ها هرگونه جنگیدن و آسیب‌زدن به موجودات زنده حرام است. به‌خاطر تامین امنیت مسافران مکه و افرادی که می‌خواهند به حج بروند و یا تجارت کنند این ماه‌ها را حرام کردند تا به سلامت به سفر بروند و برگردند.
چه ماه‌هایی حرام هستند؟
ماههای ذی القعده، ذی الحجه، محرم و رجب حرام هستند. ذی القعده ماه قبل‌از موسم حج، ذی الحجه ماهی است که مناسک حج در آن انجام می‌شود، محرم ماه بعد‌از حج و رجب ماه عمره رجبیه است. طبق تبصره 555 قانون مجازات اسلامی، معیار شروع و پایان ماههای حرام مغرب شرعی است و ماههای حرام باید طبق تقویم قمری بررسی شود.
درصورتی‌که در ماههای حرام تصادف و هر حادثه دیگری اتفاق بیفتد مقدار آن دیه بیشتر خواهد شد. اگر در ماههای حرام در بیمه قتلی اتفاق بیفتد یک سوم دیه کامل، به مبلغ دیه اضافه خواهد شد. معادل ماههای حرام قمری در تقویم شمسی در سال 1404 به‌صورت زیر است.
- ذی القعده: از 31 اردیبهشت تا 29 خرداد
- ذی الحجه: از 30 خرداد تا 28 تیر
- محرم: از 23 تیر تا 26 مرداد
- رجب: از 23 دی تا 21 بهمن
تاریخ فوت و افزایش دیه
دقت داشته باشید که رفتار مجرم و مرگ هر 2 باید در ماه حرام اتفاق افتاده باشند. یعنی اگر مجرم در تاریخ غیرحرام مرتکب جرم شود و فرد مقابل به کما برود و در ماه حرام فوت شود، دیه افزایش نمی‌یابد. تخلف و مرگ باید هر 2 در ماه حرام اتفاق بیفتند. اگر بین این 2 اتفاق فاصله ایجاد شود و هر‌کدام خارج از ماههای حرام رخ بدهند، جرم شامل افزایش دیه نمی‌شود.
چه تخلفاتی باعث افزایش دیه در ماههای حرام می‌شود؟
هر رفتاری که در ماههای حرام اتفاق بیفتد و باعث مرگ فردی دیگر شود حرام خواهد بود. در این جرایم هیچ تفاوتی بین جرایم عمدی و غیرعمدی وجود ندارد. طبق عرف و رویه‌های قضایی هرگونه تصادف، قتل و ضرب و جرح در این ماه حرام است و باعث افزایش دیه می‌شود.
دیه اعضا، ضرب و جرح و شکستگی در ماههای حرام
همانطور که قبل‌تر گفتیم طبق قانون 555 مجازات اسلامی هر رفتاری که در ماههای حرام یا اطراف مکه باعث مرگ فردی دیگر شود باعث افزایش هزینه دیه خواهد شد. اما این قانون فقط در مرگ افراد صدق می‌کند و در ضرب و جرح و شکستگی اعضا تاثیری ندارد. یعنی میزان دیه اعضا در ماههای حرام هیچ تفاوتی با ماههای غیرحرام ندارد.
تفاوت دیه زن و مرد
طبق قانون جدید، دیه زن و مرد تفاوتی ندارد و نرخ دیه هر 2 یکسان شده است. این دیه فقط برای تصادفات فوتی نیست، بلکه برای سایر صدمات نیز قانون برابری زن و مرد صدق می‌کند. تمامی دادگاه‌ها موظف هستند این قانون جدید را اجرا کنند.
نحوه محاسبه دیه
از ابتدای اسلام تا الان دیه یک فرد کامل مسلمان معادل 1000 راس گوسفند یا 200 راس گاو یا 100 نفر شتر یا 200 دست حله یمنی یا 1000 دینار طلا یا 10000 درهم نقره است.
چون دینار طلا و درهم نقره و حله یمنی منسوخ شده است، مقدار دیه بر اساس قیمت گاو و گوسفند و شتر محاسبه می‌شود. ازطرف‌دیگر قیمت 100 نفر شتر از 1000 راس گوسفند و 200 راس گاو ارزانتر است، مبلغ دیه بر اساس قیمت 100 شتر توسط قوه قضائیه اعلام می‌شود.
مقدار دیه در سال 1404
قوه قضاییه مبلغ دیه سال 1404 در ماههای غیرحرام را یک میلیارد و 200 میلیون تومان و در ماههای حرام یک میلیارد و 600 میلیون تومان اعلام کرد. دقت کنید مقدار دیه بروز محاسبه می‌شود. یعنی اگر حادثه‌ای در سال 1401 رخ بدهد و متخلف بخواهد دیه را در سال 1402 بپردازد، باید مبلغ دیه سال 1402 و به قیمت به‌روز پرداخته شود.
آیا دیه به قیمت خودرو بستگی دارد؟
نرخ دیه را قوه قضائیه تعیین و به دستگاه‌های مربوطه ابلاغ می‌کند. بنابراین، نرخ دیه به قیمت وسیله نقلیه ارتباطی ندارد و گران یا ارزان‌بودن خودرو تعیین‌کننده مقدار دیه نیست.
بیمه شخص ثالث و دیه در اتفاقات ناگوار
درصورت بروز تصادف و مرگ شخص ثالث، اگر ماشین شما بیمه باشد، شرکت بیمه تعهداتی در قبال شما خواهد داشت. برای نمونه در صورت بروز حادثه و آسیب دیدن شخص ثالث شرکت بیمه باید حداقل حدود یک 40ام دیه در ماههای حرام یا حدود 2.5درصد از مبلغ دیه ماه حرام را بپردازد. در تصادف‌هایی که مرگ رخ بدهد با توجه به نوع بیمه شخص ثالث، بیمه موظف است حداکثر دیه کامل ماه حرام را بپردازد.
دیجی‌پی مرجعی برای بیمه‌های شما
همانطور که قبل‌تر گفتیم مبلغ دیه نفس در ماه غیرحرام حدود یک میلیارد و 200میلیون تومان و در ماههای حرام حدود یک میلیارد 600 میلیون تومان خواهد بود. آیا پرداخت این مبالغ کار راحتی تلقی می‌شود؟ حادثه خبر نمی‌دهد و به‌صورت ناگهانی رخ می‌دهد. اگر ماشین شما بیمه نداشته باشد، پرداخت مبلغ دیه کار آسانی نیست.
با بیمه‌کردن ماشین‌تان در صورت بروز اتفاقات تلخ و ناگواری مانند تصادف و مرگ، دیگر نگران دیه نخواهید بود. چرا که بیمه دیه ماشین و شخص ثالث را پرداخت می‌کند. اگر به‌خاطر مبلغ بیمه از بیمه‌کردن ماشین و دریافت بیمه شخص ثالث خودداری می‌کنید باید بدانید دیجی‌پی شرایط ویژه‌ای را برای شما در نظر گرفته است.
در دیجی‌پی می‌توانید با اقساط بلندمدت در 4 دوره، بدون نیاز به چک و سفته بیمه شخص ثالث دریافت کنید. با دریافت بیمه شخص ثالث، بدون نگرانی از تصادف، از مسیر خود لذت ببرید.
