راهنماتو - دنیای حیوانات حرفهای زیادی درباره چگونگی طولانی زندگی کردن دارد. مثلاً، عنکبوتی که طولانیترین عمر را در میان عنکبوتهای دریچهساز داشت را در نظر بگیرید. این جانور در مناطق بیابانی استرالیا تا 43 سال زنده ماند. راز عمر طولانیاش چه بود؟ تمام عمرش را در لانهاش سپری کرد و از رژیم غذایی سادهای از حشرات کوچک که به تلهاش میافتادند تغذیه میکرد.
راهنماتو، یا کوسه گرینلند را در نظر بگیرید – مهرهداری که طولانیترین عمر را در میان موجودات شناختهشده علمی دارد و میتواند تا 500 سال عمر کند. این کوسه در اعماق اقیانوسهای شمالی آتلانتیک و قطب شمال شنا میکند و ترجیح میدهد در آبهای تقریباً یخزده زندگی کند، جایی که میتواند متابولیسم خود را پایین نگه دارد. رژیم غذایی او شامل ماهیهای آبهای سرد مانند کاد، شاهماهی، سالمون و هالیبوت است. او همچنین گاهی لاشه پستانداران دریایی مانند فوکها و نهنگها را میخورد. مهمتر از همه، او سبک شکار آهسته و حسابشدهای دارد که انرژی او را حفظ میکند.
راز عمر طولانی انسانها در مناطق آبی (بلو زون)
برخی انسانها نیز یاد گرفتهاند از زندگی قهرمانان طول عمر در قلمرو حیوانات یاد بگیرند. مثلاً دن بوتنر و سم اسکمپ در تحقیق معروف خود با عنوان مناطق آبی، روی مناطقی تمرکز کردند که بیشترین تعداد افراد صدسال به بالا را داشتند. آنها دریافتند که سبک زندگی افراد نقشی حیاتی در طول عمر و سلامت عمومی ایفا میکند. این نواحی دارای عادات مشترک رایجی بودند که به زندگی سالمتر و طولانیتر منجر شده بود. برخی از این عوامل شامل موارد زیر هستند:
مردم در این مناطق عادات مشترکی دارند که به زندگی طولانیتر و سالمتر کمک میکنند:
-رژیم غذایی: ساکنان نواحی آبی اغلب گیاهخوار هستند و تمرکزشان روی سبزیجات، لوبیا و غلات کامل و دانهها است. گوشت خیلی به ندرت خورده میشود و اغلب غذاها در هر وعده بسیار کمحجم هستند. غذا به حد خیلی کمی فراوری میشود و اغلب از منابع محلی تأمین میشود.
-برنامه منظم ورزشی: تحرک طبیعی و روزمره مثل قدم زدن، باغبانی کردن یا سایر فعالیتهایی که بدن را از روی زمین بلند کند و به تحرک وا دارد، بسیار مهم است. ورزش معمولاً بخشی جداگانه از زندگی این افراد نیست بلکه در تار و پود زندگی روزمرهشان آمیخته شده است.
-روابط و پیوندهای قوی اجتماعی: خانواده و پیوندهای اجتماعی الویت دارند و افراد فعالانه در شبکههای اجتماعیای مشارکت میکنند که به لحاظ عاطفی و عملی از هم حمایت میکنند.
-حس هدفمندی در زندگی: این مورد که در ژاپنی با عنوان ایکیگای و در کاستا ریکایی با عنوان پلن دِ ویدا شناخته میشود، به معنای بیدار شدن از خواب با حس هدفمندی است و هدف آن چیزی است که به سلامت روحی و ذهنی فرد کمک میکند.
-کاهش استرس: آدمهایی که در نواحی آبی زندگی میکنند در فعالیتهایی مشارکت دارند که باعث کاهش استرسشان میشود. این فعالیتها شامل دعا کردن، خواب کوتاه روزانه و وقت گذراندن با عزیزانشان میشود.
-ایمان یا معنویت: بسیاری از کسانی که صدسال یا بیشتر عمر کردهاند به جوامع دین-محور تعلق دارند که حسی از تعلق دارند و آداب منظمی را اجرا میکنند که استرسشان را کاهش میدهد.
- محیط زیست: محیط زندگی در این نواحی تحرک و تعاملات اجتماعی را تشویق میکند. دسترسی به طبیعت و مواجهه محدود با اثرات مخرب مثل آلایندهها یا جرایم بالا، به سلامتی و رفاه آنها کمک میکند.
داستانهایی از زندگی افراد صدساله
ژان کالمان – مسنترین فرد جهان
ژان کالمان، زنی فرانسوی که با 122 سال عمر طولانیترین زندگی تأییدشده را داشته است، روزهای خود را با این روال آغاز میکرد: او از کارکنان خانه سالمندان میخواست که هر روز ساعت 6:45 صبح بیدارش کنند. روزش را با دعا آغاز میکرد و در صندلی راحتیاش حرکات کششی و ورزشهای سبک انجام میداد. صبحانه او معمولاً شامل قهوه با شیر و نان خشک بود.
پس از صبحانه، ظرفهای خود را میشست و برای ناهار آماده میشد. او به گوشت گاو آبپز علاقه داشت اما از ماهی پختهشده خوشش نمیآمد. او عاشق شکلات بود و گاهی تا دو کیلو در هفته شکلات میخورد. بعدازظهرها، در صندلیاش دو ساعت چرت میزد و سپس با همسایگانش صحبت میکرد. شبها به موسیقی گوش میداد و روزش را با کشیدن یک سیگار دیگر به پایان میرساند.
ویولت براون – 117 ساله از جامائیکا
ویولت براون، اولین صدساله شناختهشده جامائیکایی، رژیمی ساده داشت که شامل سه تخممرغ در روز بود، دو تا از آنها خام. او از مصرف گوشت مرغ، گوشت خوک و مشروبات الکلی پرهیز میکرد.
جورج جانسون – آمریکایی، 112 ساله
جورج جانسون، مسنترین فرد ایالت کالیفرنیا، تا 112 سالگی زنده ماند و رژیم غذاییاش شامل سوسیس و وافل برای صبحانه بود. او گاهی این غذا را برای ناهار یا شام نیز میخورد.
سخن آخر
سبک زندگی ساده، رژیم غذایی سالم، کاهش استرس و روابط اجتماعی قوی میتوانند به عمر طولانی کمک کنند. هرچند روشهای مختلفی برای رسیدن به 100 سالگی وجود دارد، اما مشترکات زیادی در عادات افراد صدساله مشاهده میشود. حالا شاید تا حد زیادی هم ژنتیک و محیط کمخطر و آرام نواحی آبی را بتوان دخیل دانست!