راهنماتو-در دنیای امروز که فرهنگ شتاب و تلاش بی‌وقفه در آن گرامی داشته می‌شود، جایی برای توجه به مهم‌ترین رابطه باقی نمی‌ماند: رابطه با خودمان.
به گزارش راهنماتو، بسیاری از ما در مورد روابط سمی و محیط‌های کاری سمی صحبت می‌کنیم، اما یک رابطه مهم‌تر را فراموش می‌کنیم: رابطه‌ای که با خودمان داریم. رابطه با خود، به طرز عمیقی بر ارتباطات ما با دیگران تأثیر می‌گذارد. وقتی خسته‌ایم یا به خودمان شک داریم، احتمالاً دیگران را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهیم.
مفهوم خودانتقادی و احساس «کافی نبودن» در زندگی روزمره بسیاری از ما وجود دارد. در تحقیق برای کتاب جدیدم، متوجه شدم که 80 درصد از نسل جوان احساس می‌کنند که در بیشتر زمینه‌های زندگی‌شان «کافی نیستند». این خودانتقادی و نبود مراقبت از خود می‌تواند آسیب‌های زیادی به ما وارد کند. اما خبر خوب این است که می‌توانیم این چرخه منفی را بشکنیم و یاد بگیریم که با خود مهربان باشیم.
در مرکز این تغییر، خوددلسوزی قرار دارد؛ مفهومی که تأثیرات عمیقی بر سلامت روانی و جسمی ما دارد. خوددلسوزی به معنای بازپس‌گیری حق خود برای پرورش، احترام گذاشتن و جشن گرفتن خود است. وقتی به خود احترام می‌گذاریم، احساس ارزشمندی، استعدادها و نوری که به جهان می‌آوریم را درک می‌کنیم.
علم خوددلسوزی
تحقیقات مداوم نشان می‌دهند که خوددلسوزی با شادی، خلاقیت و رفاه بیشتر ارتباط دارد. مطالعات نشان می‌دهند که وقتی با خود با مهربانی رفتار می‌کنیم، نه تنها تاب‌آوری‌مان بیشتر می‌شود، بلکه سطح استرس‌مان کاهش یافته و رضایت‌مان از زندگی بیشتر می‌شود. دکتر کریستین نِف، یکی از پیشگامان تحقیق در این زمینه، دریافته که افرادی که خوددلسوزی را تمرین می‌کنند، سطح انگیزه بیشتری دارند و کمتر تحت تأثیر احساسات منفی مانند شرم و ترس از شکست قرار می‌گیرند.
چرا خوددلسوزی اهمیت دارد؟
تنها رابطه‌ای که در طول زندگی‌تان همواره خواهید داشت، رابطه با خودتان است و این رابطه می‌تواند رضایت‌بخش‌ترین و توانمندسازترین رابطه‌ای باشد که دارید. تحقیقات نشان داده‌اند که خوددلسوزی به بهبود سلامت روانی، ثبات احساسی و حتی تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند. بنابراین، رفتار با خود با مهربانی فقط تمرین «خوب بودن» نیست؛ بلکه تأثیرات واقعی و ملموسی بر سلامت ما دارد.
خوددلسوزی، خودخواهی نیست
خودخواهی، وقتی است که شما با دیگران بدرفتاری می‌کنید یا به نیازهایشان توجه نمی‌کنید تا خودتان راحت‌تر باشید.
مثال: فرض کنید به دلیل مشغله‌های زیاد در کار، دوستتان از شما خواسته تا به او کمک کنید. شما بدون در نظر گرفتن احساسات او، فقط به نیازهای خودتان توجه می‌کنید و رد می‌کنید.
خوددلسوزی وقتی است که در عین احترام به خود، نیازهای دیگران را نیز در نظر می‌گیرید و مرزهای سالم می‌سازید.
مثال: همان موقع که از کمک به دوستتان امتناع می‌کنید، به او توضیح می‌دهید که در حال حاضر نیاز به استراحت دارید، اما به او پیشنهاد می‌دهید در زمان مناسب‌تر کمک کنید.
خودخواهی وقتی است که خودتان را همیشه مرکز دنیا می‌بینید و انتظار دارید که دیگران خواسته‌هایتان را بدون چون و چرا برآورده کنند.
مثال: شما از کسی می‌خواهید که به شما توجه ویژه‌ای نشان دهد، بدون اینکه به نیازهای او اهمیت بدهید.
خوددلسوزی زمانی است که شما به نیازهای خود اهمیت می‌دهید، اما در عین حال به حقوق و احساسات دیگران نیز احترام می‌گذارید.
مثال: شما از طرف مقابل درخواست کمک می‌کنید، اما وقتی او جواب منفی می‌دهد، به احساساتش احترام می‌گذارید و از او دلخور نمی‌شوید.
خودخواهی، وقتی است که به خودتان فقط به عنوان وسیله‌ای برای رسیدن به اهداف بیرونی نگاه می‌کنید و به سلامت روانی یا جسمانی خود توجه نمی‌کنید.
مثال: با اینکه بسیار خسته‌اید، خودتان را وادار می‌کنید بیشتر کار کنید و استراحت نکنید، تنها به این خاطر که به دیگران ثابت کنید که سخت‌کوش هستید.
خوددلسوزی وقتی است که به خودتان اجازه می‌دهید که استراحت کنید تا بعد از آن بتوانید بهتر عمل کنید.
خطرات خودانتقادی
خودانتقادی تنها یک احساس ناخوشایند نیست، بلکه با پیامدهای جدی برای سلامت روانی و احساسی ما همراه است. تحقیقات نشان می‌دهند که خودانتقادی باعث کاهش تاب‌آوری، افزایش اضطراب و افسردگی، و احساس ناکافی بودن می‌شود. افراد خودانتقاد معمولاً به سرعت در برابر استرس‌ها و مشکلات روانی آسیب‌پذیر می‌شوند.
در مقابل، خوددلسوزی یک عامل محافظتی است که به ما کمک می‌کند تاب‌آوری بیشتری پیدا کرده و در برابر مشکلات زندگی با احساس مهربانی و پذیرش برخورد کنیم.
خود را محترم بشمارید تا دیگران را محترم بشمارید
وقتی خوددلسوزی را در اولویت قرار می‌دهیم، نه تنها خودمان درمان می‌شویم، بلکه برای دیگران هم یک حضور درمانگر می‌سازیم. وقتی با خود مهربانیم، با دیگران نیز مهربان‌تر خواهیم بود. زندگی‌ای که در آن به خود احترام می‌گذارید، به شما این امکان را می‌دهد که دیگران را نیز با احترام و محبت نگاه دارید. این نوع زندگی، منبع حقیقی خوشبختی و آرامش است.
نویسنده: اِما سپالا، دکترای روانشناسی
