بیشتر زنان به دلیل تغییرات چهره در دوران بارداری مثل تیره شدن رنگ صورت، ورم صورت، رنگ‌پریدگی و لک شدن پوست صورت ترجیح می‌دهند آرایش کنند تا حس ناخوشایند تغییرات چهره خود را کم کنند. خیلی از زنان هم کلا آرایش کردن را دوست دارند و چه در دوران بارداری و چه در دوران غیر بارداری دوست دارند کمی آرایش داشته باشند.
اما باید بدانیم که در دوران بارداری هر لوازم آرایشی را نمی‌توانیم استفاده کنیم. چون استفاده از برخی محصولات آرایشی - حتی برخی ضد آفتاب‌ها و لاک‌های ناخن - در دوران بارداری برای سلامت مادر و جنین مضر و خطرناک است و می‌تواند آسیب‌های جبران‌ناپذیری برای جنین به دنبال داشته باشد. پس بهتر است درباره لوازم آرایشی ممنوعه در دوران بارداری اطلاعات بیشتری کسب کنید و با عوارض استفاده از آنها هم آشنا شوید.
بهتر است آگاهی‌تان را افزایش دهید
یک مطالعه جدید هشدار داده که مواد شیمیایی به‌کاررفته در ضد آفتاب‌ها، مواد آرایشی و سایر محصولات مراقبت شخصی می‌تواند بارداری زنان را به خطر بیندازد. محققان اعلام کرده‌اند که وجود فنل و پارابن در این محصولات خطر ابتلا به فشار خون بارداری را تا ۵۷ درصد افزایش می‌دهد. به‌خصوص در ۲۴ هفته اول بارداری. فشار خون بالا در دوران بارداری باعث کاهش جریان خون به جفت می‌شود و بنابراین ممکن است جنین در معرض کمبود اکسیژن و مواد مغذی قرار گیرد و دچار رشد محدود، وزن کم هنگام تولد و تولد زودرس شود.
سرب، جیوه، پارابن، فرمالدهید، پودر آلمینیوم و ... از جمله مواد به‌کاررفته در تولید بیشتر محصولات آرایشی هستند که برخی از اینها مثل سرب حتی برای افراد غیر باردار هم مضرند. سرب که در خیلی از رژ لب‌ها وجود دارد، می‌تواند باعث افزایش فشارخون در زن باردار و نیز مشکلاتی مانند پاره شدن زودهنگام کیسه آب و سقط جنین شود.
پارابن هم یک ماده نگهدارنده است در اکثر لوازم آرایشی موجود است. این ماده به راحتی از طریق پوست جذب و باعث ایجاد تغییرات هورمونی می‌شود. استفاده از مواد آرایشی حاوی پارابن در دوران بارداری می‌تواند باعث بروز اختلال در رشد جنین، وزن کم نوزاد هنگام تولد و حتی سقط جنین شود. استفاده از محصولات حاوی فرمالدهید هم در دوران بارداری می‌تواند باعث سقط جنین و مشکلات باروری حتی در افراد غیر باردار شود.
دکتر اعظم سادات موسوی، متخصص زنان و زایمان در این زمینه می‌گوید: محصولات آرایشی که از برند خوبی هستند، معمولا نکات لازم مربوط به سلامتی را رعایت می‌کنند تا در دوران باردرای ایمن باشند و خطری مادر و جنین را تهدید نکند. مگر این که برند مورد نظر شناخته‌شده نباشد. از برند ناشناخته و بدون اسم و رسم هم قاعدتا نباید خرید کنیم. چون محصولات بدون اسم و رسم به دلیل داشتن مواد سمی خطرناک می‌توانند برای سلامت مادر، جنین و حتی اشخاص غیرباردار خطر داشته باشند. مثلا سرب یکی از این مواد خطرناک است که خانم‌های باردار در زمان خرید محصولات آرایشی حتما باید به آن دقت کنند.
اگر در دوران بارداری به سر می‌برید یا قصد باردار شدن دارید، بهتر است موقع خرید کرم‌پودر، شامپو، ضدآفتاب، رژ لب، ریمل، عطر و اسپری، لاک ناخن، موقع رنگ کردن موها نکات و توصیه‌های لازم درباره مواد به‌کاررفته در محصولات آرایشی را بدانید تا خطری خودتان و جنین‌تان را تهدید نکند.
این کارها در ۳ ماه اول بارداری ممنوع
یکی از حساس‌ترین بازه های زمانی در دوران بارداری، "سه‌ماهه اول" است. این دوران پر از "موارد و توصیه‌های ممنوعه" در مورد خوراکی‌ها، فعالیت‌ها و استفاده از مواد آرایشی است. از نظر پزشکان، بدن جنین در این دوره تشکیل می‌شود و استفاده از هرگونه ماده شیمیایی می‌تواند بر روند رشد او تاثیر بگذارد. بنابراین توصیه می‌شود استفاده از لاک ناخن، شامپوهای شیمیایی، رژ لب و … که اغلب حاوی ترکیباتی مانند پارابن، سرب، جیوه و ... هستند و هرکدام می‌توانند عوارض جدی بر جسم جنین داشته باشند را در این ۳ ماه کاملا کنار بگذارید.
در زیر یک سری توصیه‌های بسیار مهم مطرح شده که در هنگام خرید محصولات آرایشی می‌تواند به خانم‌های باردار کمک کند تا محتاط رفتار کنند.
* استفاده از محصولات آرایشی ارگانیک بر پایه گیاهی، بهترین انتخاب برای استفاده در دوران بارداری هستند. در این دوران یا آرایش نکنید، یا سراغ محصولات ارزان نروید.
* هنگام خرید به برچسب ترکیبات تشکیل‌دهنده محصولات دقت کنید و مطمئن شوید که فاقد موادی مانند سرب، جیوه، پارابن و سایر مواد شیمیایی هستند. روی محصولات امن معمولا عباراتی مانند فاقد عطر (PBA Free)، فاقد فتالات (DEA Free) و فاقد پارابن درج شده است.
* از رژ لب‌های بدون سرب استفاده کنید.
* از شامپوهای بدون سولفات استفاده کنید.
* اگر در دوران بارداری اصرار دارید که حتما موهای خود را رنگ کنید، بعد از پایان سه‌ماهه اول این کار را انجام دهید و از رنگ موهای با فرمول گیاهی یا بدون آمونیاک استفاده کنید. چون آمونیاک برای سلامت جنین بسیار خطرناک است.
* استفاده از عطر و اسپری در دوران بارداری خطری ندارد. اما ممکن است ترکیباتی که در آن به کار می رود، طوری باشد که زن باردار دچار تهوع، سرگیجه و حساسیت شود. توصیه متخصصان این است که خانم‌های باردار به جای عطر زدن، روزانه دوش بگیرند. البته استفاده از عطرهایی که فرمول گیاهی دارند و حاوی مواد مضر نیستند، مشکلی ایجاد نمی‌کنند.
* ضد آفتاب‌ها در دو نوع فیزیکی یا معدنی (minreal) و شیمیایی تولید می‌شوند. بهتر است خانم‌های باردار از ضد آفتاب‌های فیزیکی استفاده کنند. چون ترکیبات به‌کاررفته در ضد آفتاب‌های شیمیایی از طریق پوست به بدن منتقل می‌شود و با جریان خون وارد بند ناف می‌شود و سلامت جنین را تهدید می‌کند. بهتر است بدانید که ضد آفتاب‌های شیمیایی علاوه بر داشتن مواد سمی دیگر، حاوی ویتامین A نیز هستند و این ویتامین حاوی ماده ریتونیل است که گفته می‌شود می‌تواند سبب نقص‌های مادرزادی شود.
* استفاده از لاک ناخن در دوران بارداری مشکلی جدی ایجاد نمی‌کند، اما انتخاب محصولات مرغوب‌تر، ایمن‌تر و استفاده از آن در محیطی با تهویه مناسب توصیه می‌شود. موقع لاک زدن، یک در یا پنجره را باز بگذارید تا هوا جریان داشته باشد و بوی لاک را استشمام نکنید. همچنین بهتر است مصرف این محصول را محدود کرده یا از برندهایی استفاده کنید که فاقد مواد شیمیایی مضر هستند.
از کجا بفهمیم رژ لب سرب ندارد؟
برای فهمیدن این نکته اولا باید محصولات آرایشی خود را از فروشگاه‌های مطمئن که قابل اعتماد شما هستند، خرید کنید و از خود فروشنده هم کمک بگیرید. دوم این که روی خیلی از محصولات آرایشی مواد به کار رفته در آن درج شده است.
اما اگر باز هم خیال‌تان راحت نشد، برای اینکه متوجه شوید که رژ لب مورد نظرتان سرب دارد یا نه، می‌توانید از طلا کمک بگیرید. رژ لب را روی دست خود بکشید و با یک قطعه طلا روی رژ لب یک خط بکشید. اگر رژ لب تغییر رنگ داد، یعنی رژ لب جاوی سرب است.
