مطالعه روی رژیمهای غذایی غنی از غذاهای دریایی، مانند رژیم مدیترانهای ثابت کرده هر کشوری که سرانه مصرف آبزیان دریایی آن از رتبه بالایی برخوردار است، از نظر شیوع افسردگی در رتبه پایین تری قرار دارد. به طور مثال ماهی غذای اصلی کشورهای آسیای دور نظیر ژاپن، تایوان و کره است. مردم این کشورها با خوردن ۲ تا ۳ وعده غذای دریایی در هفته به طور قابل توجهی خطر ابتلا به افسردگی و سایر بیماریهای روانی را در خود کاهش دادهاند.
برای توضیح بیشتر در این باره در گفت و گو با دکتر مجید حسن قمی نایب رئیس انجمن تغذیه ایران به خواص اسیدهای چرب امگا ۳ موجود در ماهی و نقش آنها در کاهش افسردگی و پیشگیری از آلزایمر پرداختهایم.
اهمیت امگا ۳
دکتر مجید حسن قمی ضمن اشاره به اینکه تاثیر ماهی در کاهش افسردگی به دلیل وجود اسیدهای چرب امگا ۳ است، میگوید: اگر بخواهیم درباره اسیدهای چرب ضروری صحبت کنیم، ما دو نوع چربی داریم که یک سری از آنها اسیدهای چرب ضروری هستند که بدن ما نمیتواند آنها را بسازد. مانند همان آمینو اسیدها یروتئینها یا ساختارهای پروتئینی که باید آنها را از طریق غذاها دریافت کنیم. یکی از منابع خیلی خوب اسیدهای چرب ضروری یا همین اسیدهای امگا ۳، ماهیها هستند که این اسیدهای چرب ضروری به ۶ دسته تقسیم بندی میشوند که به آنها ایکوزا پانتونوئید اسید و دوکوزا هگزانوئیک اسید یا «دپی ای» و «دی اچ ای» میگوئیم گوشت ماهیها منبع خوبی از این اسیدهای چرب است.
خواص عمومی اسیدهای چرب
او به خواص کلی این اسیدهای چرب اشاره میکند و میگوید: استفاده از اسیدهای چرب ضروری باعث میشود که دیوارههای سلولهای بدن به جای اینکه از اسیدهای چرب بد تشکیل شوند، از اسیدهای چرب ضروری استفاده کنند. این کمک میکند تا افراد کمتر به بیماریهای قلبی و عروقی و تصلب شرائین دچار شوند و فشار خونشان کاهش پیدا کند. حتی از این اسیدهای امگا ۳ افراد دیابتی یا افرادی که کبد چرب دارند هم استفاده میکنند. وامگا ۳ چگونه افسردگی را کاهش میدهد؟
این متخصص تغذیه در توضیح مکانیسم اسیدهای چرب امگا ۳ در کاهش افسردگی نیز میگوید: جالب اینجاست که بدانیم قسمت عمدهای از مغز و سیستم عصبی از چربی تشکیل شده است. بنابراین اسیدهای چرب امگا ۳ در این بخش هم کمک کننده هستند. این صحبت مربوط به سارختار سلولی میشود که اسیدهای چرب ضروری میتوانند برایمان ایجاد کنند. اگر بخواهیم درباره مکانیسم اثر امگا ۳ یا اسیدهای چرب ضروری بدانیم، باید بگوئیم که اینها در مکانیسم انتقال سروتونین و دوپامین میتوانند کمک کننده باشند، این دو انتقال دهنده عصبی که به عنوان تنظیم کننده خلق و خو عمل میکنند، مواد شادی آور هستند که در مغز ما حالت شادی ایجاد میکنند. ضمن اینکه اسیدهای چرب امگا۳ به خاطر خاصیت آنتی اکسیدانی که دارند ضد التهاب هستند و التهاب را در بدن کم میکنند. زمانی که التهاب در بدن کم میشود افسردگی بهبود مییابد.
جلوگیری از آلزایمر
دکتر مجید حسن قمی با بیان اینکه با افزایش سن یک سری تغییرات بیولیوژیکی در سیستمهای عصبی و کل بدن ما اتفاق میافتد، میگوید: یکی از اتفاقاتی در این روند رخ میدهد این است که بافت نرم مغز یک حالت سفتی پیدا میکند. اسیدهای چرب ضروری میتوانند با یک بازسازی این تغییرات بیولوژیک را به حالت اولیهشان بازگرداند چربیهای امگا ۳ به خاطر اینکه التهاب را کم میکنند و آسیب را در مغز کاهش میدهند باعث میشوند پلاکهای آمیلوئیدی که باعث آلزایمر میشوند که در واقع مانند قطع شدگیهایی در سیستم عصبی هستند که باعث میشود علائم اولیه آلزایمر در فرد پیدا شود و زمانی که میخواهد صحبت کند نتواند یا اینکه اطلاعات گذشتههای دورتر خود را به یاد بیاورد و اطلاعات نزدیک به زمان روز را به خاطر نداشته باشد. اسیدهای امگا ۳ با از بین بردن این پلاکها، سرعت روند ابتلا به آلزایمر را از بین میبرند.یا از بروز آن پیشگیری میکنند.