به گفته بهترین دکتر لیپوماتیک تهران سایت دکترتو واقعیت این است که بسیاری از ما تبلیغات وسوسه‌کننده‌ای مانند «در عرض یک هفته شکم تخت داشته باشید!» را دیده‌ایم و شاید حتی یک بار هم فریب خورده باشیم. اما حقیقت این است که برخی چربی‌ها به این سادگی‌ها از بین نمی‌روند. گاهی اوقات، مسئله فقط چربی اضافه نیست، بلکه شلی پوست، ضعف عضلات شکم یا حتی تغییرات هورمونی نیز در این معادله نقش دارند.
حال این پرسش مطرح می‌شود که مدل‌های فیتنس و ورزشکاران حرفه‌ای چگونه همیشه شکمی صاف و سفت دارند؟ آیا این تنها نتیجه ژنتیک و تمرین‌های سخت است یا روش‌های دیگری نیز در این میان نقش دارند؟ اگر می‌خواهید بدانید که چگونه واقعاً می‌توان به شکمی تخت دست یافت، از روش‌های طبیعی گرفته تا پیشرفته‌ترین جراحی‌ها، این مقاله راهنمای کاملی برای شما خواهد بود. پس همراه باشید تا تمامی راهکارهای علمی برای داشتن شکمی صاف و متناسب را بررسی کنیم.
اضافه وزن چیست و چگونه تعیین می‌شود؟
اضافه وزن به شرایطی گفته می‌شود که میزان چربی ذخیره‌شده در بدن فراتر از حد طبیعی باشد. این مسئله تنها به ظاهر افراد محدود نمی‌شود، بلکه می‌تواند خطر ابتلا به مشکلاتی مانند دیابت نوع ۲، بیماری‌های قلبی، فشار خون بالا و اختلالات متابولیک را افزایش دهد.
اما چگونه می‌توان تشخیص داد که فردی اضافه وزن دارد؟ برای این کار، معیارهای مختلفی وجود دارد که رایج‌ترین آن‌ها شاخص توده بدنی (BMI) است. BMI یا Body Mass Index یکی از متداول‌ترین معیارهایی است که برای ارزیابی اضافه وزن و چاقی استفاده می‌شود. این شاخص بر اساس نسبت وزن (بر حسب کیلوگرم) به مجذور قد (بر حسب متر) محاسبه شده و فرد را در یکی از دسته‌های زیر قرار می‌دهد:
- کمبود وزن: BMI کمتر از ۱۸.۵
- وزن طبیعی: BMI بین ۱۸.۵ تا ۲۴.۹
- اضافه وزن: BMI بین ۲۵ تا ۲۹.۹
- چاقی: BMI بالای ۳۰
بااین‌حال، این شاخص به‌تنهایی نمی‌تواند تصویری دقیق از وضعیت چربی بدن ارائه دهد. در ادامه، روش‌های مختلف اندازه‌گیری و بررسی وضعیت اضافه وزن را معرفی می‌کنیم. این شاخص بین چربی بدن و توده عضلانی تفاوتی قائل نمی‌شود. به‌عنوان مثال، یک ورزشکار حرفه‌ای که دارای توده عضلانی بالا است، ممکن است BMI بالایی داشته باشد، اما این به معنای چاقی یا اضافه وزن او نیست. از سوی دیگر، افرادی که BMI طبیعی دارند اما چربی زیادی در ناحیه شکم ذخیره کرده‌اند، ممکن است در معرض مشکلات سلامتی باشند.
برای داشتن دید دقیق‌تری از میزان چربی بدن، روش‌های پیشرفته‌تری نیز وجود دارد که در کلینیک‌های پزشکی و آزمایشگاه‌های ورزشی استفاده می‌شوند:
اندازه‌گیری درصد چربی بدن
اندازه‌گیری درصد چربی بدن (Body Fat Percentage) به‌جای وزن کلی، میزان چربی را در بدن مشخص می‌کند. این روش بسیار دقیق‌تر از BMI است و معمولاً از طریق ابزارهای زیر انجام می‌شود:
- کالیپر چربی‌سنج: با اندازه‌گیری ضخامت لایه چربی در نقاط مختلف بدن، درصد چربی بدن تخمین زده می‌شود.
- آنالیز امپدانس بیوالکتریکی (BIA): در این روش، یک جریان الکتریکی ضعیف از بدن عبور داده می‌شود تا میزان مقاومت چربی در برابر جریان اندازه‌گیری شود.
- DEXA Scan (اسکن جذب‌سنجی اشعه ایکس با انرژی دوگانه): این روش، یکی از دقیق‌ترین روش‌ها برای تعیین ترکیب بدن است که میزان چربی، عضله و تراکم استخوان را بررسی می‌کند.
۲. نسبت دور کمر به باسن (WHR - Waist-to-Hip Ratio)
این روش اندازه‌گیری نسبت دور کمر به باسن است و نشان می‌دهد که چربی بدن چگونه توزیع شده است. افزایش چربی در ناحیه شکم و پهلوها (چاقی شکمی) خطر بیشتری برای سلامت قلبی-عروقی و متابولیسم دارد. برای محاسبه این نسبت:
۱. دور کمر را در باریک‌ترین قسمت اندازه بگیرید.
2. دور باسن را در پهن‌ترین قسمت اندازه بگیرید.
3. مقدار دور کمر را بر مقدار دور باسن تقسیم کنید.
محدوده خطر: رای زنان وقتی است که نسبت WHR بالاتر از ۰.۸۵ باشد. معمولا زنان با خطر بیماری‌های متابولیکی در این شرایط رو‌به رو هستند. برای مردان این مقدار بالاتر از ۱.۰ نشانه خطر است و با علائمی مثل چاقی شکمی و ریسک بیماری‌های قلبی روبه‌رو خواهند شد.
۳. نسبت دور کمر به قد (WHtR - Waist-to-Height Ratio)
یکی از شاخص‌های مهم در ارزیابی چاقی نسبت دور کمر به قد است. تحقیقات نشان داده‌اند که این شاخص در پیش‌بینی ریسک بیماری‌های قلبی و دیابت نوع ۲ از BMI مؤثرتر است. اگر نسبت دور کمر به قد کمتر از ۰.۵ باشد، فرد در محدوده سالم قرار دارد. اگر این مقدار بیشتر از ۰.۵ باشد، احتمال افزایش چربی‌های مضر در بدن بالاست.
روش‌های غیرجراحی برای داشتن شکم تخت
برای بسیاری از افراد، روش‌های غیرجراحی اولین گزینه برای کاهش چربی‌های شکمی محسوب می‌شوند. ترکیبی از رژیم غذایی مناسب، تمرینات ورزشی و برخی تکنیک‌های کم‌تهاجمی می‌تواند به بهبود فرم شکم کمک کند. این روش‌ها نیازمند تداوم و صبر هستند، اما می‌توانند بدون نیاز به جراحی، نتایج قابل قبولی ارائه دهند.
تغذیه
نقش تغذیه در کاهش چربی‌های شکمی غیرقابل انکار است. غذاهای فرآوری‌شده، قندهای افزوده و چربی‌های ناسالم از عوامل اصلی ذخیره چربی در این ناحیه هستند. با رعایت یک رژیم غذایی متعادل، می‌توان به کاهش چربی‌های مقاوم و بهبود فرم بدن کمک کرد. نوشیدنی‌های گازدار، آبمیوه‌های صنعتی و شیرینی‌جات، سرشار از قندهای تصفیه‌شده هستند که منجر به افزایش ذخایر چربی در بدن، به‌ویژه در ناحیه شکم، می‌شوند. فست‌فودها، سس‌های آماده و غذاهای بسته‌بندی‌شده نیز معمولاً حاوی چربی‌های ترانس هستند که علاوه بر افزایش چربی‌های احشایی، خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را افزایش می‌دهند.
پروتئین‌ها یکی از مهم‌ترین اجزای یک رژیم غذایی سالم برای کاهش وزن هستند. منابعی مانند سینه مرغ، ماهی، تخم‌مرغ و حبوبات به تنظیم اشتها کمک کرده و از کاهش توده عضلانی جلوگیری می‌کنند. علاوه بر این، مصرف فیبر از طریق سبزیجات، غلات کامل و میوه‌ها، احساس سیری را افزایش داده و جذب چربی در بدن را کاهش می‌دهد. چربی‌های سالم مانند روغن زیتون، آووکادو، دانه‌ها و مغزها، نقش مهمی در کنترل التهاب و تنظیم سطح چربی بدن دارند. جایگزینی چربی‌های اشباع و ترانس با این چربی‌های سالم می‌تواند باعث بهبود سلامت متابولیک و کاهش چربی‌های شکمی شود.
یکی از عوامل اصلی در افزایش وزن، مصرف بیش از حد کالری است. برای کاهش چربی‌های شکمی، لازم است که میزان کالری دریافتی کمتر از میزان کالری مصرفی باشد. درعین‌حال، نوشیدن آب کافی، مصرف مواد غذایی مغذی و پرهیز از پرخوری احساسی، به ایجاد تعادل در رژیم غذایی کمک می‌کند.
تمرینات هوازی و تأثیر آن بر چربی‌سوزی شکم
ورزش‌های هوازی یکی از موثرترین روش‌ها برای کاهش چربی‌های شکمی هستند. این تمرینات ضربان قلب را افزایش داده، متابولیسم را بهبود می‌بخشند و بدن را وادار به استفاده از ذخایر چربی می‌کنند.
دویدن یکی از بهترین تمرینات هوازی برای کاهش چربی‌های شکمی است. این ورزش باعث افزایش میزان کالری‌سوزی شده و متابولیسم را در طول روز بالا نگه می‌دارد. پیاده‌روی سریع نیز به‌عنوان یک گزینه کم‌فشار، برای افرادی که نمی‌توانند دویدن‌های شدید انجام دهند، توصیه می‌شود. از سوی دیگر، شنا نه‌تنها یک تمرین هوازی مؤثر است، بلکه فشار کمی بر مفاصل وارد می‌کند و برای افرادی که مشکلات زانو یا کمر دارند، گزینه مناسبی است. دوچرخه‌سواری نیز از تمرینات مفیدی است که همزمان عضلات پا و شکم را درگیر کرده و باعث چربی‌سوزی قابل‌توجهی می‌شود. این تمرینات شامل فواصل کوتاه از حرکات شدید مانند دوی سرعت، پرش یا طناب‌زدن، همراه با استراحت‌های کوتاه هستند. تحقیقات نشان داده‌اند که HIIT می‌تواند چربی‌های احشایی را کاهش دهد و در مقایسه با ورزش‌های هوازی معمولی، زمان کمتری برای نتیجه‌گیری نیاز دارد.
علاوه بر تمیرنات فوق، تمرینات قدرتی، علاوه بر کمک به افزایش توده عضلانی، باعث بهبود فرم بدن و تقویت عضلات شکم می‌شوند. ترکیب این تمرینات با ورزش‌های هوازی، روشی ایده‌آل برای کاهش چربی‌های شکمی و شکل‌دهی به عضلات این ناحیه است. پلانک یکی از بهترین تمرینات برای تقویت عضلات مرکزی بدن است. این حرکت بدون ایجاد فشار روی ستون فقرات، عضلات شکم، کمر و شانه‌ها را درگیر کرده و به مرور باعث افزایش استقامت و قدرت آن‌ها می‌شود. حرکات کلاسیکی مانند درازنشست و کرانچ باعث تقویت مستقیم عضلات شکم شده و در کنار چربی‌سوزی، باعث فرم‌دهی بهتر این ناحیه می‌شوند. انجام این حرکات به‌صورت منظم، همراه با تمرینات هوازی، می‌تواند به کاهش چربی‌های اضافی و افزایش قدرت عضلانی کمک کند. حرکاتی مانند اسکوات، ددلیفت و لانج که همزمان عضلات متعددی را درگیر می‌کنند، تأثیر بسزایی در افزایش قدرت بدنی و تقویت عضلات شکم دارند. تمرین با وزنه نه‌تنها به عضله‌سازی کمک می‌کند، بلکه باعث افزایش متابولیسم و چربی‌سوزی حتی در حالت استراحت می‌شود.
داشتن شکم تخت هدفی است که برای رسیدن به آن، نیاز به ترکیبی از سبک زندگی سالم، فعالیت بدنی و در برخی موارد، مداخلات پزشکی یا جراحی وجود دارد. روش‌های غیرجراحی برای بسیاری از افراد کارساز است، اما برای کسانی که دچار چربی‌های مقاوم، افتادگی پوست یا ضعف عضلات شکم هستند، روش‌های جراحی می‌توانند گزینه‌های موثرتری باشند. انتخاب روش مناسب، نیازمند بررسی دقیق شرایط بدنی و مشورت با پزشک متخصص است. با انتخاب صحیح و رعایت مراقبت‌های لازم، می‌توان به شکمی تخت و متناسب دست یافت.
روش‌های جراحی برای داشتن شکم تخت
باوجود تمرینات ورزشی و رژیم‌های غذایی سالم، برخی افراد همچنان قادر به دستیابی به شکم تخت و صاف نیستند. در چنین شرایطی، روش‌های جراحی و پزشکی می‌توانند کمک‌کننده باشند. این روش‌ها به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند.
روش‌های غیرتهاجمی و کم‌تهاجمی شامل تکنیک‌هایی هستند که بدون ایجاد برش یا با حداقل جراحی انجام می‌شوند. این روش‌ها معمولاً برای کاهش چربی‌های موضعی و فرم‌دهی بهتر شکم استفاده می‌شوند و به دوره بهبودی کوتاه‌تری نیاز دارند. از سوی دیگر، روش‌های تهاجمی یا جراحی‌های شکمی، شامل مداخلاتی هستند که نیاز به بیهوشی، ایجاد برش‌های بزرگ‌تر و یک دوره نقاهت طولانی‌تر دارند. این روش‌ها برای حذف پوست و چربی اضافه، تقویت عضلات شکم و ایجاد فرم بهتر کاربرد دارند.
روش‌های غیرتهاجمی و کم‌تهاجمی برای فرم‌دهی شکم
روش‌های غیرتهاجمی و کم‌تهاجمی گزینه‌هایی مناسب برای افرادی هستند که می‌خواهند بدون انجام جراحی‌های سنگین، چربی‌های مقاوم شکمی خود را کاهش دهند. این روش‌ها معمولاً با استفاده از فناوری‌های پیشرفته، سلول‌های چربی را تجزیه کرده یا از بین می‌برند، بدون آنکه نیازی به برش یا بیهوشی داشته باشند. برخی از این تکنیک‌ها حتی می‌توانند به سفت شدن پوست نیز کمک کنند.
۱. لیزر لیپولیز (Laser Lipolysis)
لیزر لیپولیز یکی از روش‌های محبوب برای کاهش چربی‌های موضعی است که با استفاده از انرژی لیزر، سلول‌های چربی را تجزیه کرده و آن‌ها را به‌صورت مایع درمی‌آورد. سپس این چربی‌ها از طریق سیستم لنفاوی به‌طور طبیعی از بدن دفع می‌شوند. این روش برای افرادی که دچار چربی‌های مقاوم در ناحیه شکم هستند اما تمایلی به جراحی ندارند، گزینه مناسبی محسوب می‌شود. علاوه بر کاهش چربی، این روش می‌تواند با تحریک تولید کلاژن، به سفت شدن پوست نیز کمک کند.
۲. کرایولیپولیز (CoolSculpting)
کرایولیپولیز یا کول اسکالپتینگ یکی دیگر از روش‌های غیرجراحی برای کاهش چربی‌های موضعی است که از سرمای کنترل‌شده برای از بین بردن سلول‌های چربی استفاده می‌کند. در این روش، سلول‌های چربی منجمد شده و سپس توسط بدن به‌طور طبیعی دفع می‌شوند. این تکنیک بدون ایجاد زخم و نیاز به دوره نقاهت انجام می‌شود و بیشتر برای افرادی مناسب است که مقدار کمی چربی اضافی دارند اما نمی‌توانند آن را با ورزش از بین ببرند.
۳. بادی جت (Body Jet Liposuction)
بادی جت یکی از روش‌های پیشرفته لیپوساکشن کم‌تهاجمی است که از فشار کنترل‌شده آب برای جدا کردن سلول‌های چربی از بافت‌های اطراف استفاده می‌کند. این روش نسبت به لیپوساکشن سنتی آسیب کمتری به بافت‌های بدن وارد می‌کند و در نتیجه، میزان کبودی و تورم پس از عمل کاهش می‌یابد. بادی جت معمولاً برای بیمارانی مناسب است که چربی‌های اضافی موضعی دارند اما به دنبال یک روش سریع‌تر و کم‌دردتر هستند.
روش‌های تهاجمی برای اصلاح فرم شکم
برخی از افراد، به دلیل افتادگی شدید پوست یا چربی‌های انباشته‌شده در ناحیه شکم، با روش‌های غیرجراحی یا کم‌تهاجمی به نتیجه دلخواه نمی‌رسند. در چنین شرایطی، روش‌های تهاجمی مانند جراحی‌های زیبایی شکم می‌توانند گزینه‌ای مناسب باشند. این روش‌ها معمولاً شامل برش‌های جراحی، بیهوشی عمومی و دوره نقاهت طولانی‌تر هستند اما نتایج قابل‌توجهی به همراه دارند.
۱. ابدومینوپلاستی (Abdominoplasty)
ابدومینوپلاستی، که با نام «تامی تاک» نیز شناخته می‌شود، یکی از موثرترین روش‌های جراحی برای ایجاد شکم تخت است. در این روش، پوست و چربی اضافی از ناحیه شکم برداشته شده و عضلات دیواره شکم تقویت می‌شوند. این جراحی بیشتر برای افرادی مناسب است که پس از کاهش وزن شدید، دچار افتادگی پوست در ناحیه شکم شده‌اند یا زنانی که بعد از چندین بارداری با ضعف عضلات شکم و پوست شل مواجه شده‌اند. ابدومینوپلاستی در برخی موارد می‌تواند با لیپوساکشن ترکیب شود تا فرم‌دهی شکم بهبود یابد.
۲. لیپوساکشن (Liposuction)
لیپوساکشن یکی از رایج‌ترین روش‌های حذف چربی‌های موضعی از نواحی مختلف بدن از جمله شکم است. این روش برای افرادی مناسب است که وزن متعادلی دارند اما با چربی‌های مقاوم در ناحیه شکم و پهلو روبه‌رو هستند. پزشک در این جراحی از یک لوله نازک به نام کانولا برای مکش و تخلیه چربی‌های اضافی استفاده می‌کند. لیپوساکشن معمولاً اثری بر روی پوست‌های شل ندارد، بنابراین اگر افتادگی پوست قابل‌توجه باشد، ممکن است این روش به‌تنهایی کافی نباشد.
۳. لیپوماتیک (Liposculpture/Lipomatic)
لیپوماتیک یکی از تکنیک‌های پیشرفته‌تر لیپوساکشن است که از ارتعاشات مکانیکی برای شکستن و خارج کردن سلول‌های چربی استفاده می‌کند. این روش نسبت به لیپوساکشن سنتی کمتر تهاجمی است و معمولاً کبودی و خونریزی کمتری ایجاد می‌کند. لیپوماتیک به دلیل دقت بالاتر و امکان فرم‌دهی دقیق‌تر، گزینه‌ای مناسب برای افرادی است که می‌خواهند شکم صاف‌تر و هماهنگ‌تری داشته باشند. علاوه بر این، برخی از افراد از چربی‌های استخراج‌شده برای تزریق به سایر نواحی بدن مانند باسن یا سینه استفاده می‌کنند.
روش‌های جراحی کاهش وزن و تأثیر آن‌ها بر فرم شکم
برای افرادی که اضافه وزن شدید دارند و با روش‌های غیرجراحی به نتیجه مطلوب نمی‌رسند، جراحی‌های کاهش وزن می‌توانند گزینه مناسبی باشند. این روش‌ها علاوه بر کمک به کاهش وزن کلی بدن، تأثیر قابل‌توجهی بر کاهش چربی‌های شکمی دارند. بااین‌حال، در برخی موارد ممکن است پس از کاهش وزن، افتادگی پوست در ناحیه شکم ایجاد شود که نیازمند جراحی‌های تکمیلی خواهد بود.
۱. اسلیو معده (Gastric Sleeve Surgery)
در این روش، حدود ۷۵ تا ۸۰ درصد از حجم معده برداشته می‌شود و شکل معده به یک لوله باریک تبدیل می‌شود. با کاهش اندازه معده، فرد غذای کمتری مصرف می‌کند و سطح هورمون گرلین، که عامل تحریک گرسنگی است، کاهش می‌یابد. اسلیو معده یک روش مؤثر برای کاهش وزن محسوب می‌شود و در بسیاری از موارد، کاهش چربی‌های شکمی را به همراه دارد. بااین‌حال، اگر پوست شکم بیش‌ازحد کشیده شده باشد، ممکن است فرد پس از کاهش وزن به جراحی‌هایی مانند ابدومینوپلاستی برای رفع افتادگی پوست نیاز داشته باشد.
۲. بای‌پس معده (Gastric Bypass Surgery)
بای‌پس معده یکی از مؤثرترین روش‌های جراحی کاهش وزن است که علاوه بر کاهش حجم معده، مسیر عبور غذا را نیز تغییر می‌دهد. در این روش، معده به یک بخش کوچک تقسیم شده و مسیر روده کوچک تغییر داده می‌شود تا جذب کالری کاهش یابد. این جراحی برای افرادی که چاقی مفرط دارند و با بیماری‌هایی مانند دیابت نوع ۲ و فشار خون بالا مواجه هستند، توصیه می‌شود. از آنجایی که کاهش وزن در این روش نسبت به سایر جراحی‌ها شدیدتر است، احتمال افتادگی پوست شکم نیز بیشتر بوده و بسیاری از بیماران پس از این جراحی به روش‌های تکمیلی مانند ابدومینوپلاستی نیاز پیدا می‌کنند.
۳. بالون معده (Gastric Balloon)
بالون معده یک روش غیرجراحی و موقتی برای کاهش وزن است. در این روش، یک بالون سیلیکونی از طریق آندوسکوپی وارد معده شده و با هوا یا مایع پر می‌شود تا احساس سیری زودتر ایجاد شود. این روش معمولاً برای افرادی مناسب است که نیاز به کاهش وزن متوسط دارند و تمایلی به انجام جراحی‌های تهاجمی ندارند. بااین‌حال، تأثیر این روش دائمی نیست و معمولاً بعد از ۶ تا ۱۲ ماه بالون از معده خارج می‌شود. در برخی موارد، پس از برداشتن بالون، وزن فرد دوباره افزایش می‌یابد، مگر اینکه تغییرات سبک زندگی دائمی در برنامه غذایی و ورزشی ایجاد شود.
۴. حلقه‌گذاری معده (Gastric Banding/Lap-Band Surgery)
در این روش، یک حلقه سیلیکونی قابل تنظیم در قسمت فوقانی معده قرار داده می‌شود که باعث کاهش حجم معده و ایجاد احساس سیری زودتر می‌شود. یکی از مزایای حلقه‌گذاری معده این است که این حلقه قابل تنظیم بوده و می‌توان میزان تنگی آن را تغییر داد. این روش نسبت به اسلیو معده و بای‌پس معده کم‌تهاجمی‌تر است اما در برخی موارد، بیماران ممکن است با مشکلاتی مانند لغزش حلقه یا نیاز به برداشتن آن مواجه شوند. همچنین، کاهش وزن در این روش کندتر از سایر جراحی‌های کاهش وزن است و تأثیر آن بر فرم شکم در مقایسه با روش‌هایی مانند بای‌پس معده کمتر خواهد بود.
چه زمانی به عمل جراحی نیاز داریم؟
گاهی رژیم‌های سخت‌گیرانه و ساعت‌ها تمرین ورزشی هم نمی‌توانند شکمی صاف و سفت برایتان بسازند. اگر چربی‌های مقاومی دارید که با هیچ روشی از بین نمی‌روند، یا افتادگی پوست و ضعف عضلات شکم باعث شده از فرم بدن خود ناراضی باشید، جراحی می‌تواند یک راه‌حل مؤثر باشد. اما این تصمیم چیزی نیست که یک‌شبه گرفته شود.
اگر هنوز وزن شما ثابت نشده و مدام در حال نوسان هستید، بهتر است تا زمانی که به یک وزن پایدار برسید، از جراحی خودداری کنید. همچنین، اگر قصد بارداری در آینده را دارید، بهتر است جراحی را به بعد از زایمان موکول کنید، زیرا بارداری می‌تواند نتیجه عمل را تحت تأثیر قرار دهد. در کنار این موارد، وضعیت کلی سلامت شما نیز در تصمیم‌گیری اهمیت دارد. برخی بیماری‌ها یا شرایط خاص ممکن است جراحی را برای شما نامناسب کنند، بنابراین مشورت با پزشک متخصص ضروری است.
علاوه بر همه این‌ها، انتخاب یک جراح پلاستیک معتبر و متخصص در زمینه زیبایی اهمیت بسیار زیادی دارد. افرادی که قصد انجام جراحی شکم دارند، باید تحقیقات کافی درباره پزشک و مرکز جراحی انجام دهند و تمامی نکات و مراقبت‌های قبل و بعد از عمل را جدی بگیرند. جراحی یک تغییر دائمی در بدن ایجاد می‌کند، بنابراین باید مطمئن باشید که این تغییر در مسیر درست اتفاق می‌افتد.
