این یک واقعیت است که ایده‌های خلاقانه می‌تواند گاهی ما را صدها گام از دیگران جلو بیندازد. اگر فکر می‌کنید خلاقیت در ایده‌هایتان کمرنگ است و فکر می‌کنید نمی‌توانید هرگز انسان خلاقی باشید، باید بدانید سخت در اشتباهید چون خلاقیت، مهارتی است که می‌توان آن را پرورش و گسترش داد. افزایش خلاقیت، با راهکارهای ساده و سرگرم‌کننده‌ای امکان‌پذیر است.
روش اول
خود را با انجام تمرینات خلاقانه به‌چالش بکشید
۱. تست ۳۰ دایره را انجام دهید
این کار را می‌توانید سر کار و زمانی که کسل و خسته شده‌اید انجام دهید. با این کار، می‌توانید قدرت تفکر سریع و خلاقیت را دوباره به‌دست آورید. برای شروع، ۳۰ دایره روی کاغذ بکشید. سپس سعی کنید در یک دقیقه، تا جایی که می‌توانید دایره‌ها را به نقاشی‌های مختلف تبدیل کنید. این کار را بارها تکرار کنید و هر بار سعی کنید رکورد خود را بشکنید.
این تست به شما کمک می‌کند که خلاقیت خود را تقویت کنید، چون باعث می‌شود که ایده‌های جدید را در سر بپرورانید. این تست، شما را مجبور می‌کند که سریع‌تر فکر کنید و ایده‌های جدید را امتحان کنید؛ بدون اینکه از آنها صرف نظر کنید.
۲. در وقت آزادتان، نقاشی‌های ساده بکشید
چگونه خلاق باشیم؟ با نقاشی. نقاشی کردن معمولا کاری برای گذراندن اوقات بیکاری در زمان بچگی به‌نظر می‌رسد، درحالی‌که این کار حتی در بزرگسالی هم باعث افزایش خلاقیت می‌شود. این کار با افزایش توجه شما به محیط اطراف و افزایش ارتباط شما با دنیا، خلاقیت را افزایش می‌دهد. نقاشی کردن باعث می‌شود که با فعالیت‌هایی که انجام می‌دهید، ارتباط‌تان را حفظ کنید. هر چقدر توانایی شما در به تصویر کشیدن اطراف بیشتر باشد، خلاقیت بیشتری خواهید داشت.
هنگام انجام فعالیت‌هایی که فکر می‌کنید افکار شما را از موضوع اصلی منحرف می کند، نقاشی بکشید. مثلا در یک جلسه‌ی ملاقات کاری اگر احساس می‌کنید که تمرکزتان به‌هم می‌خورد، شروع کنید روی کاغذ تصاویر ساده ترسیم کنید. در کلاس‌های خسته‌کننده می‌توانید با این کار تمرکز بیشتری داشته باشید.
سعی کنید یک دفترچه‌ی مخصوص داشته باشید و زمانی که احساس خستگی و کسالت می‌کنید یا تمرکزتان به‌هم ریخته، نقاشی بکشید.
۳. داستانک بنویسید
داستانک یا داستان کوتاه کوتاه (Flash fiction) درواقع داستان بسیار کوتاهی است که معمولا بیشتر از ۱۰۰ کلمه نمی‌شود. نوشتن این داستانک‌ها خلاقیت شما را افزایش می‌دهد، چون مجبورتان می‌کند داستانی بسیار کوتاه را با کمترین تعداد کلمات به‌نحوی بازگو کنید که دارای ابتدا، انتها و بدنه‌ی کامل باشد. علاوه‌بر این، این تکنیک به شما کمک می‌کند که یاد بگیرید اطلاعات ضروری را به شیوه‌ای مختصر و در فضایی محدود منتقل کنید.
گروه‌های آنلاین زیادی وجود دارد که در آنها افراد، داستانک‌های خود را به‌اشتراک می‌گذارند. می‌توانید با شرکت در آنها، توانایی‌های خود را افزایش دهید و حتی در مسابقات و چالش‌های آنها شرکت کنید.
۴. موسیقی گوش کنید
گوش دادن به موسیقی یکی از روش‌های ساده‌ای است که با کمک آن می‌توانید خلاقیت خود را افزایش دهید. این کار به شما کمک می‌کند که بهتر تمرکز کنید و تمرکز کلی شما روی موضوعات مختلف افزایش می‌یابد؛ به‌خصوص موسیقی کلاسیک که تأثیر زیادی بر تمرکز و خلاقیت دارد.
این نکته را درنظر بگیرید که هر نوع موسیقی برای همه‌ی افراد تأثیرگذار نیست و هر کس باید موسیقی مناسب خود را پیدا کند؛ درعین‌حال که موسیقی کلاسیک تأثیرات زیادی برای بسیاری از افراد دارد. برای پیدا کردن موسیقی مورد توجه‌تان که تأثیر بیشتری برای ذهن و خلاقیت شما دارد، تلاش کنید و انواع موسیقی را امتحان کنید.
۵. با دستان خود چیزی بسازید
وقتی از دستان خود برای تولید و ساخت اشیا و وسایل جدید استفاده می‌کنید، درواقع از تمام حواس خود استفاده کرده‌اید. این کار باعث می‌شود که تفکر خلاق را در وجودتان تقویت کنید. اگر می‌خواهید فرد خلاق‌تری باشید کارهای هنری را دنبال کنید که در آنها از قدرت دستان‌تان استفاده می‌کنید. مثلا بافتنی، خیاطی یا سایر صنایع دستی موردعلاقه‌ی خود را دنبال کنید تا با این کار، خلاقیت‌تان افزایش پیدا کند.
۶. بازی‌های ویدیویی انجام دهید
بعضی از بازی‌های ویدیویی تأثیر زیادی بر افزایش خلاقیت و قدرت ذهن دارند. بازی‌های تعاملی، که نیازمند انجام حرکات مختلف هستند و حواس چندگانه را تحریک می‌کنند، تأثیر چشمگیری بر رشد تفکر خلاق دارند. از بازی‌هایی که نیازمند نشستن طولانی‌مدت هستند، اجتناب کنید.
۷. بیشتر مطالعه کنید
کتاب خواندن، یکی از روش‌های عالی برای پرورش ذهن خلاق است. عادت مطالعه به‌طور پیوسته را در خودتان پرورش دهید. کتاب‌هایی از ژانرهای مختلف انتخاب کنید و سبک‌های مختلف نویسندگی را بخوانید. برای اینکه افق‌های خلاقیت‌تان را گسترده‌تر کنید حتما هر روز برای مطالعه وقت بگذارید.
در برنامه‌های مطالعه‌ی گروهی شرکت کنید. این برنامه‌ها برای ملزم کردن شما به مطالعه و انتخاب کتاب و ژانر مناسب بسیار مفید هستند.
در نزدیک‌ترین کتابخانه‌ی محل زندگی‌تان عضو شوید. به‌این‌ترتیب بدون پرداخت هزینه می‌توانید به منبع بی‌شماری از انواع کتاب، دسترسی داشته باشید.
۸. فضای کاری و زندگی خود را مرتب و دلپذیر کنید
محیط اطراف شما تأثیر مستقیمی بر ذهن و خلاقیت‌تان دارد. اگر در فضایی نامرتب و شلوغ کار یا زندگی کنید، ذهن‌تان نیز آشفته خواهد شد. برای افزایش خلاقیت، فضایی آرام و منظم ایجاد کنید که بتوانید ایده‌های جدید را بدون حواس‌پرتی پردازش کنید.
- میز کار خود را همیشه مرتب نگه دارید و از وسایل اضافه و غیرضروری دوری کنید.
- نور طبیعی را به فضای کار خود بیاورید، زیرا نور خورشید باعث افزایش تمرکز و بهبود عملکرد ذهنی می‌شود.
- از عناصر الهام‌بخش مانند تابلوهای هنری، گیاهان یا نقل‌قول‌های انگیزشی در اطراف خود استفاده کنید.
۹. طبیعت را در آغوش بگیرید
وقت‌گذرانی در طبیعت تأثیر زیادی بر افزایش خلاقیت دارد. وقتی ذهن‌تان درگیر افکار روزمره و استرس است، خروج از فضای بسته و قدم زدن در طبیعت می‌تواند ذهن شما را آزاد کرده و ایده‌های تازه‌ای به شما بدهد.
- هر هفته زمانی را برای پیاده‌روی در پارک، جنگل یا ساحل اختصاص دهید.
- از فعالیت‌های خارج از خانه مانند کوهنوردی، دوچرخه‌سواری یا مدیتیشن در فضای باز بهره ببرید.
- هنگام پیاده‌روی، یک دفترچه همراه داشته باشید و ایده‌هایی را که به ذهن‌تان می‌رسد، یادداشت کنید.
۱۰. با افراد خلاق معاشرت کنید
محاصره کردن خود با افراد خلاق، انگیزه و ایده‌های جدیدی به شما می‌دهد. معاشرت با کسانی که ذهنی باز و تفکری نوآورانه دارند، باعث می‌شود که طرز فکر و دیدگاه شما نیز گسترده‌تر شود.
- در گروه‌ها و انجمن‌های هنری یا علمی عضو شوید و با افراد خلاق تعامل کنید.
- در کارگاه‌ها و رویدادهای مرتبط با حوزه‌ی علاقه‌تان شرکت کنید.
- از همفکری با افراد مختلف نترسید و ایده‌های خود را با آنها به اشتراک بگذارید.
۱۱. به ذهن خود استراحت دهید
گاهی اوقات، فشار بیش‌ازحد برای خلاق بودن نتیجه‌ی عکس دارد. ذهن شما نیز مانند بدن‌تان نیاز به استراحت دارد تا بتواند انرژی لازم برای خلق ایده‌های جدید را بازیابی کند.
- روزانه زمانی را برای استراحت ذهنی در نظر بگیرید، مانند مدیتیشن، گوش دادن به موسیقی آرامش‌بخش یا انجام تمرینات تنفسی.
- خواب کافی داشته باشید. خستگی و کم‌خوابی باعث کاهش خلاقیت می‌شود.
- از تکنیک‌های رهاسازی ذهن، مانند نوشتن افکار روزانه یا تمرین‌های ذهن‌آگاهی استفاده کنید تا بتوانید ایده‌های خلاقانه‌تری داشته باشید.
روش دوم
دانش و آگاهی خود را افزایش دهید
۱. تجربه و تخصص خود را توسعه دهید
یکی از بخش‌های خلاقیت این است که در یک زمینه یا موضوع خاص، تجربه و تخصص خود را افزایش دهید و تا جایی که می‌توانید چیزهای جدید یاد بگیرید. این کار را با خواندن مقاله‌ها و تماشای ویدیوها شروع کنید تا اطلاعات خود را در مورد آن افزایش دهید. اگر برایتان امکان‌پذیر است، در کلاس‌های مقدماتی و دوره‌های آموزشی مختلف در مؤسسات گوناگون ثبت نام کنید. مثلا کلاس‌های آموزش مقدماتی نقاشی.
با دیدن کارهای خلاقانه‌ی دیگران در موضوعاتی که به آن علاقه دارید، الهام‌بخش خودتان باشید. مثلا اگر درحال یادگیری نقاشی هستید، از موزه‌ها و گالری‌های هنری بازدید کنید.
۲. برای پذیرش تجربه‌های جدید، آغوش باز داشته باشید
خلاق‌ترین افراد تمایل دارند که ایده‌های مختلف را امتحان کنند، افق‌های دید خود را گسترش دهند و از تجربهی آنها شگفت‌زده شوند. در برابر تجربیات جدید و ناآشنا مقاومت نکنید و فرصت‌های جدید را برای تجربهی کارهای خلاقانه از دست ندهید. مثلا در کلاس سفالگری شرکت کنید؛ حتی اگر فکر می‌کنید ممکن است آن را دوست نداشته باشید.
۳. با انجام بازی‌های مختلف، خلاقیت خود را پرورش دهید
هر چقدر بیشتر شبیه کودکان باشید، خلاقیت‌تان افزایش می‌یابد. خودتان را درگیر مشکلات بزرگسالی نکنید و ذهن‌تان را باز کنید. از اسباب‌بازی‌ها و وسایل هنری برای تحریک قدرت تصور و خیال‌پردازی استفاده کنید و ارتباطات جدیدی برقرار کنید. اگر ایده‌های خلاقانه ندارید، سعی کنید یک نقاشی فریبنده بکشید یا با لِگو و خانه‌سازی بازی کنید.
۴. دانش خود را به‌اشتراک بگذارید و آن را به دیگران توضیح دهید
مطالعات گوناگون نشان می‌دهد که با آموزش یک مطلب به دیگران، ۹۰ درصد آن چیزی را که آموخته‌اید، به‌خاطر خواهید آورد. اطلاعات و دانش جدیدی را که به‌دست می‌آورید، برای خودتان یا دیگران توضیح دهید. با این کار، این اطلاعات در ذهن‌تان به‌خوبی جای می‌گیرند.
وقتی چیزهای جدیدی یاد می‌گیرید، سعی کنید آن را در ذهن‌تان بارها مرور کنید و برای خودتان توضیح دهید. تصور کنید که در سخنرانی تد، قرار است آن را برای صدها نفر توضیح دهید یا فکر کنید که درحال آموزش به دیگران هستید.
اگر به‌اندازه‌ی کافی اعتماد‌به‌نفس دارید، یک پادکست ویدیویی از خودتان تهیه کنید و آن را در اینترنت با دیگران به‌اشتراک بگذارید. در این ویدیو، اطلاعات و دانش خود را برای کسانی که شما را دنبال می‌کنند، توضیح دهید.
۵. خودتان را وادار کنید که به ایده‌های جدید بیندیشید
در فعالیت‌هایی شرکت کنید که شما را فعالانه به تفکر درباره‌ی ایده‌های مفید جدید وادار می‌کند. مثلا بازی پیوستگی کلمات انجام دهید. به این ترتیب که یک کلمه را روی کاغذ بنویسید و سپس همه‌ی کلمات مرتبط با آن را که به ذهن‌تان می‌رسد یادداشت کنید. سعی کنید بین دو کلمه‌ای که ظاهرا تناسبی ندارند، نکات مشترک پیدا کنید.
مثلا سعی کنید تشابه بین کتاب درسی و یک آی‌پاد را پیدا کنید. اگر ذهن‌تان یاری نکرد، در اینترنت دنبال کلمات هم‌معنی بگردید.
۶. برای طوفان فکری، زمان درنظر بگیرید
افزایش خلاقیت، به تمرین، تلاش و طوفان فکری نیاز دارد. درنتیجه باید هر روز برای آن وقتی درنظر بگیرید و در محیطی آرام یا الهام‌بخش، آن را تمرین کنید. مثلا به یک پارک آرام سر بزنید یا در کتابخانه بنشینید و اجازه دهید ذهن شما آزادانه پرواز کند. همه‌ی ایده‌های خود را چه خوب چه بد، روی کاغذ بیاورید یا روی تخته وایت‌برد بنویسید. حتی بدون اینکه توقف کنید و دوباره به آنها فکر کنید، ایده‌ها را جایی مثلا در کامپیوتر ذخیره کنید.
زمان مناسب را برای این کار پیدا کنید. مثلا اگر همیشه بعد از شام وقت کافی دارید، برای این کار یک ساعت زمان درنظر بگیرید. همه‌ی چیزهایی که ممکن است حواس‌تان را پرت کند از خودتان دور کنید و در محیطی آرام، ایده‌های جدید را در آغوش بگیرید.
۷. به یادگیری بین‌رشته‌ای بپردازید
خلاقیت اغلب از ترکیب ایده‌های مختلف از حوزه‌های گوناگون به‌وجود می‌آید. به همین دلیل، یادگیری بین‌رشته‌ای می‌تواند ذهن شما را بازتر کرده و راه‌های جدیدی برای حل مسائل به شما نشان دهد.
- سعی کنید در زمینه‌هایی که خارج از تخصص شما هستند، اطلاعات کسب کنید. مثلا اگر در رشته‌ی مهندسی تحصیل کرده‌اید، کمی درباره‌ی هنر، فلسفه یا روانشناسی بیاموزید.
- کتاب‌هایی از ژانرها و موضوعات مختلف مطالعه کنید. گاهی یک کتاب تاریخی یا یک رمان می‌تواند ایده‌های تازه‌ای را در ذهن شما جرقه بزند.
- مستندهای علمی، هنری و تاریخی تماشا کنید. این کار باعث می‌شود که از دیدگاه‌های مختلف به دنیا نگاه کنید و راه‌های جدیدی برای تفکر خلاقانه پیدا کنید.
۸. سؤال‌های چالش‌برانگیز بپرسید
یکی از بهترین راه‌های پرورش خلاقیت، پرسیدن سؤال‌های جدید و چالش‌برانگیز است. سؤال‌های مناسب، ذهن شما را به سمت ایده‌های تازه هدایت می‌کند و باعث می‌شود که به مسائل از زوایای متفاوت نگاه کنید.
- هنگام مطالعه یا یادگیری موضوعی جدید، از خودتان بپرسید: «اگر این مفهوم را تغییر دهم، چه اتفاقی می‌افتد؟» یا «آیا راه بهتری برای انجام این کار وجود دارد؟»
- به جای پذیرفتن ساده‌ی پاسخ‌ها، سعی کنید چرایی و چگونگی هر چیز را بررسی کنید. مثلا به‌جای اینکه بپذیرید چرا یک شرکت موفق شده است، تحلیل کنید که چه استراتژی‌هایی به موفقیت آن کمک کرده‌اند.
- با مطرح کردن سؤال‌های خلاقانه در گفتگوهای روزمره، هم خودتان را به تفکر وادارید و هم دیگران را تشویق کنید که دیدگاه‌های جدیدی ارائه دهند.
۹. از تکنیک‌های تفکر واگرا استفاده کنید
تفکر واگرا به این معناست که برای حل یک مسئله، به جای یافتن تنها یک پاسخ صحیح، چندین راه‌حل مختلف و خلاقانه ارائه دهید. این روش، برخلاف تفکر همگرا که فقط یک جواب مشخص را می‌پذیرد، به شما کمک می‌کند تا ذهن‌تان را برای ایده‌پردازی باز کنید.
- یکی از تمرین‌های مفید برای تفکر واگرا، استفاده از تکنیک «شش کلاه تفکر» است. در این روش، شما یک مسئله را از شش دیدگاه مختلف بررسی می‌کنید؛ دیدگاه‌های منطقی، احساسی، خلاقانه، مثبت، منفی و کلی‌نگر.
- تمرین دیگری که می‌تواند به شما کمک کند، «فرضیه‌سازی معکوس» است. به این ترتیب که به‌جای پرسیدن «چگونه این مسئله را حل کنم؟» از خود بپرسید: «چگونه می‌توانم این مسئله را بدتر کنم؟» سپس سعی کنید خلاف آن را انجام دهید تا به راه‌حل‌های خلاقانه برسید.
- هر زمان که با مشکلی مواجه شدید، حداقل پنج راه‌حل مختلف برای آن پیشنهاد دهید، حتی اگر بعضی از آنها غیرمعمول به نظر برسند.
۱۰. یادداشت‌برداری از ایده‌ها را به یک عادت تبدیل کنید
ایده‌های خلاقانه اغلب در لحظاتی غیرمنتظره به ذهن می‌رسند، اما اگر آنها را ثبت نکنید، ممکن است به‌سرعت فراموش شوند. داشتن یک دفترچه یادداشت یا استفاده از اپلیکیشن‌های یادداشت‌برداری به شما کمک می‌کند که هیچ ایده‌ای را از دست ندهید.
- همیشه یک دفترچه همراه داشته باشید تا بتوانید ایده‌هایی را که به ذهن‌تان می‌رسد، ثبت کنید.
- اگر به نوشتن علاقه ندارید، می‌توانید از اپلیکیشن‌های یادداشت‌برداری صوتی استفاده کنید و ایده‌های خود را ضبط کنید.
- شب‌ها قبل از خواب، چند دقیقه وقت بگذارید و ایده‌های روز خود را مرور و دسته‌بندی کنید. این کار باعث می‌شود که ذهن شما در طول شب نیز روی این ایده‌ها کار کند و راه‌حل‌های بهتری پیدا کند.
روش سوم
سبک زندگی خود را تغییر دهید
۱. با افراد مختلفی ارتباط برقرار کنید
برای اینکه تغییر زیادی در خلاقیت‌تان ایجاد کنید، سعی کنید با افراد بیشتری درارتباط باشید؛ به‌خصوص با کسانی که با شما تفاوت دارند. سعی کنید بخشی از زمان خود را با افرادی بگذرانید که سبک زندگی و دید آنها نسبت‌به دنیا، با شما تفاوت دارد. با این کار، ذهن خود را گسترش می‌دهید و افق‌های جدید و تجربه‌های جدیدی به تجربیات قبلی خود اضافه می‌کنید.
برای ملاقات افراد جدید، در رویدادها و فعالیت‌های اجتماعی مختلفی شرکت کنید که در برنامه‌ی روزمره‌ی زندگی شما جای ندارند و تجربه‌هایی کاملا جدید هستند. هر زمان که فرصت کافی داشتید، با دیگران ارتباط برقرار کنید.
مثلا اگر دنیای هنر برایتان جدید است، به موزه‌ها و گالری‌های هنری سر بزنید و با هنرمندان و سایر افراد حاضر در گالری سر صحبت را باز کنید.
۲. هر زمان که امکان‌پذیر بود، پیاده‌روی کنید
پیاده‌روی به‌غیر از همه‌ی فوایدی که برای سلامتی دارد، فرصتی ایجاد می‌کند که در آن می‌توانید به ایده‌های خود بیشتر فکر کنید و خود را با تفکر خلاق، درگیر کنید. علاوه‌براین، با محیط‌های جدید و طبیعت اطراف بیشتر در ارتباط خواهید بود که هر دوی آنها الهام‌بخش شما برای خلاقیت هستند. چند بار در هفته حداقل ۱۵ دقیقه برای پیاده‌روی وقت بگذارید و اگر ممکن است، هر روز این کار را انجام دهید.
۳. ورزش کنید
ورزش منظم، با کاهش استرس و بهبود عملکردهای شناختی، تأثیری زیادی بر افزایش خلاقیت دارد. یک برنامه‌ی منظم برای ورزش داشته باشید و سعی کنید آن را مرتب دنبال کنید و به آن پایبند باشید. در روز ۳۰ دقیقه برای ورزش وقت بگذارید و از ورزش‌های سبک هوازی مثل پیاده‌روی، دویدن و دوچرخه‌سواری شروع کنید.
۳. خواب کافی داشته باشید
خواب کافی برای استراحت و بازسازی ذهن، ضروری است. با این کار، خلاقیت ذهن‌تان آزاد می‌شود و در ضمن مغر انسان، هنگام خواب فعال است. درنتیجه، خوابیدن وقتی درحال فکر کردن به یک مسئله هستید باعث می‌شود که ایده‌های جدیدی در مورد راه‌حل‌های آن به ذهن‌تان برسد. سعی کنید برنامه‌ی منظمی برای خواب داشته باشید و ۸ تا ۹ ساعت در شبانه‌روز بخوابید.
۴. مدیتیشن و تمرینات ذهن‌آگاهی انجام دهید
مدیتیشن و ذهن‌آگاهی (Mindfulness) به شما کمک می‌کند تا ذهن خود را از افکار اضافی پاک کرده و تمرکز بیشتری روی ایده‌های جدید داشته باشید. وقتی ذهن شما آرام و شفاف باشد، احتمال بروز ایده‌های خلاقانه بیشتر خواهد شد.
- روزانه ۱۰ تا ۱۵ دقیقه مدیتیشن کنید. می‌توانید در یک محیط آرام بنشینید، چشم‌ها را ببندید و روی تنفس خود تمرکز کنید.
- از تکنیک‌های ذهن‌آگاهی استفاده کنید؛ مثلا هنگام انجام کارهای روزمره، کاملا در لحظه حضور داشته باشید و با دقت بیشتری به جزئیات محیط اطراف خود توجه کنید.
- مدیتیشن قبل از خواب نیز می‌تواند به بهبود کیفیت خواب و افزایش خلاقیت کمک کند.
۵. رژیم غذایی سالم داشته باشید
تغذیه‌ی مناسب تأثیر مستقیمی بر عملکرد ذهن و سطح خلاقیت دارد. مصرف غذاهای سالم و مغذی می‌تواند انرژی ذهنی شما را افزایش داده و به بهبود تفکر خلاق کمک کند.
- غذاهای غنی از امگا ۳ مانند ماهی سالمون، گردو و تخم کتان مصرف کنید؛ این مواد مغذی برای سلامت مغز و تقویت عملکرد شناختی مفید هستند.
- میوه‌ها و سبزیجات تازه را در رژیم غذایی خود بگنجانید، زیرا ویتامین‌ها و آنتی‌اکسیدان‌های موجود در آنها می‌توانند ذهن شما را تقویت کنند.
- مصرف بیش از حد قند و غذاهای فرآوری‌شده را کاهش دهید، زیرا این غذاها باعث کاهش تمرکز و افزایش خستگی ذهنی می‌شوند.
۶. محیط اطراف خود را الهام‌بخش کنید
محیطی که در آن زندگی و کار می‌کنید، تأثیر زیادی بر میزان خلاقیت شما دارد. ایجاد یک فضای الهام‌بخش و منظم می‌تواند به افزایش تمرکز و بهره‌وری ذهنی کمک کند.
- فضای کاری یا مطالعه‌ی خود را با رنگ‌ها، تصاویر و وسایلی که شما را به تفکر خلاق ترغیب می‌کنند، تزئین کنید.
- از نور طبیعی استفاده کنید؛ نور خورشید می‌تواند انرژی شما را افزایش دهد و احساس شادابی بیشتری به شما بدهد.
- یک تخته ایده‌پردازی داشته باشید که روی آن نقل‌قول‌های الهام‌بخش، تصاویر یا ایده‌های ذهنی خود را بنویسید.
۷. از یکنواختی دوری کنید و تغییرات کوچک ایجاد کنید
انجام مداوم کارهای تکراری می‌تواند باعث کاهش خلاقیت شود. تغییرات کوچک در برنامه‌ی روزانه می‌تواند ذهن شما را از الگوهای تکراری خارج کرده و زمینه‌ساز بروز ایده‌های جدید شود.
- مسیر رفت‌وآمد خود را تغییر دهید و از خیابان‌ها و کوچه‌های جدید عبور کنید.
- در طول هفته، کارهای جدیدی را امتحان کنید؛ مثلا غذای جدیدی بپزید، یک سرگرمی تازه یاد بگیرید یا به مکان‌های جدید بروید.
- کارهای روزمره را به شکل متفاوتی انجام دهید. مثلا اگر همیشه با دست راست مسواک می‌زنید، یک‌بار با دست چپ امتحان کنید. این تغییرات کوچک می‌توانند ذهن شما را فعال‌تر کنند.
۳۰ تکنیک ساده و کاربردی برای افزایش خلاقیت
۱. تکنیک «نقشه ذهنی» را امتحان کنید
یک ایده را در مرکز یک صفحه بنویسید و ارتباطات مختلف آن را به‌صورت شاخه‌ای گسترش دهید تا به ایده‌های تازه برسید.
۲. به چالش «یک ایده در روز» متعهد شوید
هر روز یک ایده خلاقانه جدید بنویسید، حتی اگر غیرممکن به نظر برسد.
۳. از تکنیک معکوس استفاده کنید
به جای پیدا کردن راه‌حل برای یک مشکل، سعی کنید راه‌هایی برای بدتر شدن آن پیدا کنید؛ سپس خلاف آن عمل کنید.
۴. «هیچ ایده‌ای احمقانه نیست» را بپذیرید
ایده‌های عجیب‌وغریب را یادداشت کنید، زیرا همین ایده‌ها می‌توانند الهام‌بخش راه‌حل‌های بزرگ باشند.
۵. از ابزارهای هوش مصنوعی استفاده کنید
مدل‌های هوش مصنوعی می‌توانند ایده‌های جالب و خلاقانه‌ای پیشنهاد دهند که شاید خودتان به آنها فکر نکرده باشید.
۶. تکنیک «۶ کلاه تفکر» را به کار ببرید
به یک مشکل از ۶ زاویه مختلف (منطقی، احساسی، خلاقانه، مثبت، منفی و کلی‌نگر) نگاه کنید.
۷. با کودکان وقت بگذرانید
ذهن آزاد و کنجکاو کودکان می‌تواند الهام‌بخش تفکر خلاق شما باشد.
۸. از «قانون ۱۰ درصد» استفاده کنید
سعی کنید هر پروژه یا ایده‌ای را فقط ۱۰ درصد بهتر از قبل کنید، این روش خلاقیت شما را بهبود می‌بخشد.
۹. چالش «۹ نقطه» را حل کنید
با ۴ خط، بدون بلند کردن قلم، ۹ نقطه را به هم متصل کنید. این تمرین باعث تفکر خارج از چارچوب می‌شود.
۱۰. ژورنال ایده‌ها بسازید
دفترچه‌ای داشته باشید و تمام ایده‌های خود را بدون فیلتر در آن یادداشت کنید.
۱۱. در مورد صنایع و رشته‌های نامرتبط تحقیق کنید
مثلاً اگر پزشک هستید، در مورد طراحی صنعتی مطالعه کنید. ترکیب دانش‌های مختلف به خلاقیت کمک می‌کند.
۱۲. از تکنیک «نقش‌آفرینی» استفاده کنید
خودتان را به‌جای یک شخص دیگر (مثلاً مخترع، هنرمند یا کارآفرین) بگذارید و از دیدگاه او فکر کنید.
۱۳. چالش «خلاقیت محدود» را امتحان کنید
خود را محدود به استفاده از منابع خاص کنید (مثلاً طراحی با فقط ۳ رنگ) تا راه‌حل‌های نوآورانه پیدا کنید.
۱۴. لیست‌های بی‌ربط را ترکیب کنید
دو فهرست تصادفی از کلمات یا ایده‌ها را ترکیب کنید تا به مفاهیم جدید برسید.
۱۵. روی مشکلات عجیب تمرکز کنید
سعی کنید برای مشکلاتی که شاید هیچ‌کس به آنها توجه نکرده، راه‌حلی پیدا کنید.
۱۶. هر هفته یک مهارت جدید یاد بگیرید
یادگیری یک مهارت جدید ذهن شما را به شیوه‌های غیرمنتظره‌ای باز می‌کند.
۱۷. خود را در معرض چیزهای ناخوشایند قرار دهید
کتاب‌هایی بخوانید یا سخنرانی‌هایی گوش دهید که با آنها مخالفید، این کار ذهن شما را به چالش می‌کشد.
۱۸. تکنیک «پایان از ابتدا» را امتحان کنید
به‌جای شروع از ابتدا، نتیجه نهایی را تصور کنید و مسیر رسیدن به آن را طراحی کنید.
۱۹. «قانون ۲۰ ایده» را اجرا کنید
برای هر مشکل، ۲۰ راه‌حل بنویسید. راه‌حل‌های آخر معمولاً خلاقانه‌تر هستند.
۲۰. تغییرات کوچک در روتین ایجاد کنید
به جای مسیری که همیشه می‌روید، مسیر جدیدی انتخاب کنید یا صندلی متفاوتی در جلسه انتخاب کنید.
۲۱. خواب نیمروزی کوتاه داشته باشید
چرت کوتاه به مغز کمک می‌کند تا ایده‌های خلاقانه را پردازش کند.
۲۲. به تئاتر بروید
مشاهده نقش‌آفرینی‌های زنده، قوه تخیل شما را تحریک می‌کند.
۲۳. در محیط‌های جدید کار کنید
یک روز را در کافی‌شاپ، پارک یا حتی شهر دیگری کار کنید.
۲۴. از تکنیک «چراهای متوالی» استفاده کنید
یک سوال بپرسید و ۵ بار بگویید «چرا؟» تا به ریشه‌های خلاقانه مسئله برسید.
۲۵. از روش‌های اسکیس (Sketching) استفاده کنید
ایده‌های خود را به‌صورت سریع ترسیم کنید تا تفکر خلاق شما تقویت شود.
۲۶. داستانی از آینده بنویسید
خودتان را در آینده تصور کنید و داستانی درباره دستاوردهای خلاقانه‌تان بنویسید.
۲۷. هر روز یک شیء بی‌استفاده را مجدداً طراحی کنید
مثلاً چگونه می‌توان از یک چنگال به روشی متفاوت استفاده کرد؟
۲۸. خود را در چالش‌های تصادفی قرار دهید
مثلاً سعی کنید یک روز فقط با دست چپ کار کنید تا مغز خود را به چالش بکشید.
۲۹. روی دست‌نوشته‌های قدیمی کار کنید
ایده‌هایی که قبلاً کنار گذاشته‌اید را دوباره بررسی و بهبود دهید.
۳۰. یک روز «بدون تکنولوژی» بگذرانید
گوشی، لپ‌تاپ و تلویزیون را کنار بگذارید تا ذهن‌تان فضا برای ایده‌های خلاقانه پیدا کند.
