عربستان سعودی در حال آماده شدن برای آغاز ابرپروژه بعدی خود است: یک آسمان‌خراش مکعبی‌شکل به نام «مکعب» که می‌توان در آن ۲۰ ساختمان امپایر استیت را گنجاند. ابعاد این سازه مکعبی در هر طرف ۴۰۰ متر خواهد بود و زمانی که ساخت آن به پایان برسد، این پروژه به عظیم‌ترین سازه‌ی دست بشر تبدیل خواهد شد.
به نوشته بلومبرگ، این ساختمان بخش مرکزی «المربع الجدید» خواهد بود؛ المربع الجدید یک پروژه توسعه املاک و مستغلات است که عربستان امید دارد به یک مقصد گردشگری جدید در داخل ریاض، پایتخت این کشور، تبدیل شود.
مایکل دایک، مدیر پروژه المربع الجدید، اعلام کرده: «این سازه امروزه به‌عنوان یک ساختمان در نظر گرفته می‌شود، اما فراتر از آن است. پایتختی به وسعت ریاض سزاوار آن است که مانند سایر پایتخت‌های جهان به یک نماد جهانی و مرکزی مجلل شود.»
پیش از این، شرکت توسعه المربع الجدید بیش از ۱۰ میلیون متر مکعب از زمین را حفاری کرده است تا شرایط برای ساخت ساختمان مکعب فراهم شود.
مایکل دایک اعلام کرده برنامه این است که شرکت توسعه‌دهنده قراردادهایی به ارزش ده‌ها میلیارد ریال سعودی را در سال آینده میلادی اعطا کند که باعث می‌شود ساختمان مکعب و اطراف آن مملو از مکان‌های تفریحی، موسسات آموزشی و تأسیسات مراقبت‌های بهداشتی شود و در کنار آن یک استادیوم ۴۵ هزار نفری نیز ساخته خواهد شد.
نقش محوری المربع الجدید
المربع الجدید در زمره ابرپروژه‌هایی است که نقشی محوری در تلاش‌های محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی، برای کاهش وابستگی این کشور به نفت ایفا می‌کند؛ پروژه‌هایی که می‌توانند عربستان را به یک قطب در تمام زمینه‌ها تبدیل کند؛ از تفریحات و گردشگری گرفته تا تولیدات کارخانه‌ای.
تصویرسازی از ساختمان مکعب (مرکز) و المربع الجدید در زمان تکمیل
مقامات عربستان گاهی اوقات به عقب‌نشینی از اهداف خود در رابطه با این پروژه‌ها روی آورده‌اند که علت آن به واقعیت‌های دشوار این کشور در زمینه مالی برمی‌گردد. برای مثال، عربستان پیش‌تر اهداف میان‌مدت را برای برجسته‌ترین ابرپروژه خود یعنی شهر خطی «لاین»، تعدیل کرده بود؛ لاین یک شهر گسترده و فوق مدرن است که طبق برنامه قرار است میان دو آسمان‌خراش با نمای آینه‌ای در سواحل دریای سرخ ساخته شود.
اما برای تکمیل المربع الجدید یک ضرب‌الاجل تعیین شده است. این پروژه در نهایت شامل ۱۸ اجتماع خواهد بود که می‌توانند بیش از ۴۰۰ هزار نفر را در خود جای دهند. مدیر پروژه المربع الجدید اعلام کرده نخستین مرحله تا سال ۲۰۳۰ به پایان خواهد رسید و در آن زمان شامل هشت هزار خانه خواهد بود که برای اسکان حدود ۳۵ هزار نفر کافی است.
زمان‌بندی پایان فاز نخست المربع الجدید با میزبانی عربستان از اکسپو ۲۰۳۰ همزمان خواهد شد؛ اکسپو یک نمایشگاه تجاری است که طی شش ماه برگزار می‌شود و در آن بیش از ۱۹۰ کشور حضور خواهند یافت.
دایک گفته: «بسیار مهم است که در زمان برگزاری نمایشگاه اکسپو، مرکز شهر به‌طور کامل فعال و برای تجارت آماده باشد.»
پروژه‌های چشم‌نواز عربستان
عربستان سعودی در سالیان اخیر از مجموعه‌ای از پروژه‌های جاه‌طلبانه و چشمگیر رونمایی کرده است. برای مثال در آگوست، این کشور از برنامه‌های خود برای ایجاد ۱۵ استادیوم فوتبال خبر داد که آماده برگزاری مسابقات فوتبال جام جهانی مردان در سال ۲۰۳۴ باشند؛ رویدادی که انتظار می‌رود عربستان به‌عنوان میزبان آن انتخاب شود.
ساختمان مکعب به شکل مشابهی جاه‌طلبانه است. این سازه مکعبی شامل نخستین آسمان‌خراش کاملا محصور خواهد بود. مکعب همچنین داری یک گنبد خواهد بود که بر آن تصاویر هولوگرافیکی برای مسافران هتل ۵۰۰ اتاقه آن به نمایش درمی‌آید که هدف آن القای حس حضور در نقاط مخلتف جهان است.
دایک افزود: «در این سازه می‌توانید در سرگنیتی (دشتی پهناور در شرق آفریقا) به خواب فرو بروید و در نیویورک از خواب بیدار شوید. می‌توانید آن را احساس کنید.»
این سازه دارای ۱۰ جاذبه گردشگری در منطقه‌ای به وسعت ۲ میلیون متر مربع خواهد بود و با الهام از سبک معماری نجدی، نمای بیرونی آن دارای مثلث‌های به‌هم‌پیوسته خواهد بود.
رقابت فزاینده
با آغاز توسعه المربع الجدید، این پروژه احتمالا با رقابت از سوی دیگر پروژه‌های عربستان روبه‌رو خواهد شد.
با نزدیک شدن به سال ۲۰۳۰، عربستان سعودی به بزرگ‌ترین بازار ساخت‌وساز جهان تبدیل خواهد شد و این کشور امیدوار است بتواند عمده طرح‌های خود را تا آن زمان به پایان برساند.
مقامات ارشد المربع الجدید در کنار مقامات بلندپایه پروژه شهر خطی لاین، در اوایل سال ۲۰۲۴ درباره چالش‌های مرتبط با زنجیره تأمین، هزینه‌ها و پیدا کردن کارگران ماهر بحث کردند، چراکه آن‌ها بر نیاز به شرکای باتجربه در جهت کمک به تکمیل پروژه‌ها تأکید دارند.
طبق گزارش مشاوره املاک نایت فرانک، عربستان سعودی در هشت سال گذشته قراردادهای املاک به ارزش ۱۶۴ میلیارد دلار منعقد کرده است. با این حال، ریاض همچنان به عنوان نقطه کانونی باقی مانده و تاکنون حدود ۳۵ میلیارد دلار قرارداد برای این شهر به امضا رسیده است. پیش‌بینی می‌شود پایتخت عربستان تا آغاز دهه آینده، حدود ۲۹ هزار اتاق هتل، ۴/۶ میلیون متر مربع فضای اداری و ۳۴۰ هزار خانه به ظرفیت خود اضافه کند.
مایکل دایک گفته: «ما تلاش می‌کنیم چشم‌انداز ریاض را به شکلی تغییر دهیم که برای قرن‌ها به یاد بماند.»
