همشهری آنلاین نوشت؛ در بالا و پایین صفحه کهکشانی کهکشان راه شیری، یک جفت حباب گاز متقارن و عظیم مانند لوبهای یک ساعت شنی کیهانی امتداد یافتهاند و با تابش اشعه ایکس به طور ضعیف میدرخشند.
این حبابها به عنوان حبابهای ایروزیتا (eROSITA) شناخته میشوند که از روی تلسکوپ پرتو ایکسی که آنها را در سال ۲۰۲۰ مشاهده کرد، نامگذاری شده و در پوسته عظیم گاز کهکشان راه شیری یا محیط دور کهکشانی واقع شدهاند. آنها حدود ۴۵۶۶۱ سال نوری در دو طرف کهکشان گسترش یافتهاند.
گازهای پرانرژی که حبابها را تشکیل میدهند، دمای نسبتا یکنواختی دارند، اگرچه دمایشان تا حدودی بالا است. یک کشف غافلگیرکننده اکنون آنها را پیچیدهتر از آنچه در ابتدا به نظر میرسید، نشان میدهد.
دادههای ماهواره سوزاکو، که توسط ناسا و آژانس اکتشافات هوافضای ژاپن (JAXA) اداره میشود، نشان میدهد که درخشش پرتو ایکس حبابها به این دلیل نیست که آنطور که فرض میشود داغتر از محیط اطراف خود هستند، بلکه این گازها به سادگی دارای تراکم بالاترند.
آنجلی گوپتا، ستارهشناس میگوید: «هدف ما کسب اطلاعات بیشتر درباره محیط اطراف کهکشان بود؛ مکانی بسیار مهم برای درک چگونگی شکلگیری و تکامل کهکشان ما. بسیاری از مناطقی که ما مطالعه میکردیم اتفاقا در ناحیه حبابها بودند، بنابراین میخواستیم ببینیم که حبابها در مقایسه با مناطق دور از حباب چقدر متفاوت هستند.»
بر اساس تجزیه و تحلیل یک آرشیو از ۲۳۰ مشاهده پرتو ایکس از حبابها و محیط اطراف، محققان دریافتند که روش استفاده شده قبلی نمیتواند به اندازه کافی گسترش دادههای دمایی را توصیف کند.
این تحقیق همچنین چگونگی شکلگیری این حبابها را روشن میکند: خوانش نسبتهای غیرخورشیدی نئون-اکسیژن و منیزیم-اکسیژن در پوسته حباب نشان میدهد که این حبابها در اثر تشکیل ستاره هستهای یا تزریق انرژی از اجسام دیگر (مانند ستارههای عظیم) شکل گرفتهاند.
این امر از اعتبار فرضیه قبلی میکاهد. اینکه یک سیاهچاله بسیار پرجرم و فعالیت مرتبط با آن - بادهای پرسرعت ایجاد شده در اثر گیر افتادن اجسام در کشش سیاهچاله - دلیل ایجاد حبابهای ایروزیتا هستند.
اسمیتا ماتور، ستارهشناس از دانشگاه ایالتی اوهایو میگوید: «دادههای ما از این نظریه پشتیبانی میکند که این حبابها به احتمال زیاد به دلیل فعالیت شدید تشکیل ستاره در مرکز کهکشان، در مقابل فعالیت سیاهچاله در مرکز کهکشان تشکیل شدهاند.»
دانشمندان برای ارتقای مدلهایشان درباره کهکشان راه شیری، نیاز به درک دقیقتری از ساختار این حبابها دارند.
این تحقیق در «Nature Astronomy» منتشر شده است.