تیمی از اخترشناسان توانستهاند با استفاده از دادههای تلسکوپ فضایی جیمز وب یک جمعیت بزرگ کوتوله قهوهای احتمالی را برای اولین بار خارج از کهکشان راه شیری پیدا کنند.
تلسکوپ فضایی جیمز وب اخترشناسان را قادر به کشف اجرامی در فضا کرده که پیش از این نمیتوانستند آنها را شناسایی کنند. تعداد زیادی از این اجرام، آنهایی هستند که فهم ما را درباره چگونگی آغاز و تکامل کیهان بهبود میبخشند.
ما پیش از این حدود ۳۰۰۰ کوتوله قهوهای را درون کهکشان راه شیری پیدا کرده بودیم. اما با کمک وب، اخترشناسان آژانس فضایی اروپا (ESA) برای اولین بار چندین کوتوله قهوهای احتمالی را در فاصله ۲۰۰ هزار سال نوری از زمین پیدا کردهاند.
اخترشناسان میگویند تنها به لطف حساسیت و قدرت تفکیک فضایی خارقالعاده در یک نوار طول موج درست میتوان این اجرام را در فواصل بسیار دور شناسایی کرد. چنین دستاوردی تا پیش از تلسکوپ فضایی جیمز وب ممکن نبود و تلسکوپهای روی زمین نیز نمیتوانند در آینده نزدیک به چنین قابلیتی دست پیدا کنند.
خوشه ستارهای صدف، محل اولین جمعیت کوتوله قهوهای احتمالی خارج از کهکشان راه شیری
کوتوله قهوهای چیست؟
کوتولههای قهوهای نه سیاره هستند نه ستاره. آنها اجرامی آزاد هستند که ۱۳ تا ۷۵ بار از سیاره مشتری بزرگترند. کوتولههای قهوهای، برخلاف سیارهها، در دام نیروی گرانش هیچ ستارهای گرفتار نشدهاند. با این که این کوتولهها از غولهای گازی بزرگتر هستند، اما جرم آنها بهقدری نیست که نور زیادی تولید کنند. به همین علت، گاهی اوقات به آنها «ستارههای شکستخورده» میگویند.
دانشمندان این جمعیت کوتوله قهوهای احتمالی را در یک خوشه ستارهای پیدا کردهاند. به همین دلیل، کشف آنها این نظریه را تأیید میکند که کوتولههای قهوهای مثل ستارهها بهوجود میآیند. فقط اینها نمیتوانند بهاندازه کافی جرم جذب کنند تا به ستارههای کاملاً بالغ تبدیل شوند.
برخی دانشمندان گمان میبرند که بخش بزرگی از جرم کیهان در کوتولههای قهوهای جمع شده است. از آنجا که این اجرام عمدتاً تاریک هستند و تقریباً هیچ نوری تولید نمیکنند، ممکن است بتوانند به مسئله حلنشده «جرم گمشده» پاسخ دهند. در حال حاضر، اخترشناسان سعی میکنند تا این جرم گمشده را با پدیده ماده تاریک توضیح بدهند.
اخترشناسان ESA اولین جمعیت کوتوله قهوهای احتمالی را در یک خوشه ستارهای بهنام NGC 602 در نزدیکی کهکشان کوتوله «ابر ماژلانی کوچک» پیدا کردهاند. رصدهای قبلی تلسکوپ هابل نشان میدادند که این خوشه، که خوشه ستارهای صدف نیز نامیده میشود، حاوی ستارههای جوان بسیار کمجرم است. اما آنها توانستند با تلسکوپ فضایی جیمز وب نگاهی بسیار جزئیتر به آن بیندازند.
طبق مشاهدات جدید، این خوشه در یک محیط قابلقیاس با کیهان اولیه وجود دارد. این یعنی مطالعه کوتولههای قهوهای درون آن ممکن است سرنخهای جدیدی درباره ستارههای و سیارههایی که میلیاردها سال قبل وجود داشتند آشکار کند.