راهنماتو - میرزا تقی‌خان امیرکبیر، یکی از بزرگترین و بحث‌برانگیزترین شخصیت‌های تاریخ ایران، نه تنها در دوران خود به‌عنوان یک اصلاح‌گر جسور و پرتلاش شناخته می‌شد، بلکه پس از مرگش نیز به یکی از نمادهای استبداد و عدالت در تاریخ معاصر تبدیل شد.
به گزارش راهنماتو، امیرکبیر با سیاست‌های سخت‌گیرانه‌اش در برابر فساد اداری و نهادینه‌سازی قوانین نوین در ایران، هم محبوب بود و هم مورد انتقاد. هرچند در بسیاری از منابع تاریخی، امیرکبیر به عنوان یک شخصیت مقتدر و اصلاح‌طلب یاد می‌شود، اما مرگ پرابهام او و تاثیرات عمیق حکومتی‌اش همچنان بر جامعه ایران است.
در این مطلب از چهره ها، نگاهی خواهیم داشت به زندگی، سیاست‌ها و مرگ این شخصیت تاریخی؛ ویدئو فوق نیز بازسازی هنرمندانه ای از لحظات پایانی زندگی امیر کبیر در حمام فین کاشان در صفحه اجتماعی تجربه زد است. تجربه زد به بررسی تجربه های زیسته ما انسانها از بعدی تازه می پردازد. صفحه اینستاگرام تجربه زد را حتما دنبال کنید.
امیر کبیر در چند کلام
میرزا تقی‌خان امیرکبیر، یکی از چهره‌های برجسته و پیچیده تاریخ ایران، در دوران قاجار به‌عنوان صدر اعظم به قدرت رسید و اقدامات گسترده‌ای در جهت اصلاحات و بهبود ساختار حکومتی انجام داد. او با سیاست‌های سختگیرانه و اصلاحاتی چون تأسیس روزنامه «وقایع اتفاقیه»، مبارزه با فساد و ارتقای دیوان‌سالاری مدرن، تلاش کرد تا ایران را از بحران‌های اقتصادی و اجتماعی نجات دهد.
امیرکبیر با این حال، به‌دلیل رفتارهای قاطعانه، از سوی برخی منتقدان به قساوت متهم شد. مرگ پرابهام او در ۲۰ دی ماه ۱۲۳۰، که در ابتدا به بیماری نسبت داده شد و سپس به قتل در حمام فین کاشان تغییر یافت، یکی از جنجالی‌ترین رویدادهای تاریخ ایران است. واکنش‌های منفی از سوی کشورهای اروپایی به قتل او نشان از اهمیت جهانی این حادثه داشت. در نهایت، شخصیت امیرکبیر به‌عنوان نمادی از اصلاحات و پیشرفت در تاریخ معاصر ایران شناخته شد، اگرچه در دوران قاجار تلاش شد تا نام او به‌دلیل اقداماتش محو شود.
بریده هایی از کتاب امیرکبیر
در ادامه برخی از جملات تاثیرگذار در کتاب امیر کبیر نوشته عباس شادلو را می خوانیم:
- بزرگترین هدف امیر کبیر این است که از نفوذ روس و انگلیس بکاهد و مقام آنان را در انظار مردم وطنش هر چه ممکن باشد بی مقدارتر جلوه دهد...
- توسعه بخش صنعت و کشاورزی از مهم ترین اقدامات اصلاح طلبانه امیر کبیر بود. او در این راستا بطور کلی سه جنبه اساسی را مدنظر قرار می‌داد. اول آنکه هر فرد ایرانی می‌بایست تولیدات ایرانی را مصرف کند یعنی حمایت از صنعت داخلی و دوم آنکه امیر معتقد بود باید صنایع جدید از اروپا به ایران انتقال یافته و دانش فنی تولید وارد ایران شود و توسعه یابد یعنی حمایت از توسعه تولید و فناوری صنعتی در ایران و جنبه سوم اینکه امیر در پی یافتن بازاری برای صدور کالاهای ایرانی بود و از سفرای ایران می‌خواست که تجار ایرانی در کشورهای دیگر را مورد حمایت و تشویق قرار دهند.
-
امیر تا آن زمان که بر سر قدرت بود با آمیخته‌ای از اقدامات دیپلماتیک و نظامی سعی در کوتاه کردن دست انگلیس از قندهار و هرات داشت اما بی تدبیری، فرومایگی و وطن فروشی آقاخان نوری تلاشهای امیر را بر باد داد و انگلیس موفق شد برای همیشه افغانستان (هرات) را از ایران جدا کند
- امیر چند ماه در کاشان به همراه شاهزاده خانم در بازداشت به سر برد و آن همسر وفادار به عنوان جلوگیری از خطر مسموم شدن امیر، همواره از تمام انواع غذاهایی که برایش می‌آورند قبلاً کمی می‌چشید.
- با این حال چون مردی سیاست مدار بود و در رعایت عدالت و حفظ حقوق مردم و جلوگیری از تعدی و تجاوز از هر ناحیه که بود جد بلیغ داشت هرگاه می‌دید و می‌شنید که عالمی روحانی به نام دین و مذهب مانع اجرای اصول صحیحه ایست که او برای ادارۀ مملکت و مصالح عامه پیش گرفته به سختی تمام جلو او را می‌گرفت و راه نفوذ غیر مشروعش را می‌بست، به این معنی که امیر نمی‌خواست که در مقابل قدرت و دولت قدرتی دیگر قد علم کند تا هر وقت اراده کرد با برانگیختن مردم و بهانه ساختن مصلحت دین دولت را از کار بازدارد.
