آسپیرین به جلوگیری از تشکیل لختههای خون کمک میکند که علت اصلی رخ دادن حملههای قلبی و سکتههای مغزی است، اما این دارو خطر خونریزی را نیز به همراه دارد. این خطر خونریزی ناشی از آسپیرین در برخی موارد میتواند از مزایای قلبی-عروقی آن بیشتر باشد، به همین دلیل است که توصیهها درباره مصرف آن به این منظور در سالهای اخیر تغییر کرده است.
راهنمای منتشر شده بوسیله انجمن قلب آمریکا (AHA) در سال ۲۰۱۹ توصیه کرد که افراد از مصرف روتین آسپیرین بچه برای کاهش خطر بیماریهای قلبی-عروقی خودداری کنند. سپس توصیه «کارگروه خدمات پیشگیری آمریکا» (USPSTF) در سال ۲۰۲۲ منتشر شد که تأکید میکرد افراد ۶۰ ساله یا بالاتر نباید برای سلامت قلب روزانه آسپیرین بچه مصرف کنند. اما این کارگروه افزوده بود که «سودمندی کلی اندکی» در مصرف آسپیرین برای کاهش خطر بیماری قلبی-عروقی در افراد ۴۰ تا ۵۹ ساله که در معرض خطر بالاتر دچار شدن به بیماری قلبی در طول دهه بعدی زندگیشان هستند، وجود دارد.
بهاینترتیب بسیاری از افراد درباره مصرف کردن یا نکردن آسپیرین بچه سردرگم باقی ماندهاند. از طرف دیگر پژوهشها نشان میدهند که میلیونها نفر با وجود اینکه در معرض خطر بیماری قلبی نیستند، همچنان به مصرف آسپیرین بچه ادامه میدهند.
آیا آسپیرین از سلامت قلب محافظت میکند؟
یافتههای پژوهشها درباره استفاده از آسپیرین برای سلامت قلب و عروق نیز متفاوت بودهاند. دادههای حاصل از سه کارآزمایی بالینی بزرگ منتشر شده در سال ۲۰۱۸ نشان دادند که درحالیکه مصرف روزانه آسپیرین فواید کمی برای سلامت قلب دارد، خطر ابتلا به خونریزی گوارشی و مغزی را نیز افزایش میدهد.
کارگروه خدمات پیشگیری آمریکا نیز هنگامی که تصمیم گرفت مصرف روزانه آسپیرین بچه را توصیه نکند، از این اطلاعات همراه با دادههای ۱۴ کارآزمایی تصادفی شده کنترلشده استفاده کرد. این کارگروه بر اساس همه این دادهها به این نتیجه رسید که مصرف روزانه آسپیرین میتواند خطر ابتلا به خونریزی عمده گوارشی را تا ۶۰٪ و خطر خونریزی مغزی را تا ۳۰٪ افزایش دهد.
یک بررسی دیگر در سال ۲۰۲۱ دادههای حدود ۳۱۰۰۰ نفر در معرض خطر ابتلا به نارسایی قلبی را تجزیهوتحلیل کرد و نشان داد افرادی که آسپیرین مصرف میکردند، در مقایسه با افرادی که این دارو را مصرف نمیکردند، ۲۶ درصد بیشتر در معرض خطر نارسایی قلبی بودند.
از طرف یگر تجزیهوتحلیل سه کارآزمایی بالینی که در ماه فوریه ۲۰۲۴ منتشر شد نشان داد افرادی که آسپیرین را برای پیشگیری از بیماری قلبی یا سکته مغزی مصرف کرده و سپس مصرف دارو را متوقف کرده بودند، ۲۸ درصد بیشتر در معرض خطر ابتلا به عوارض جدی قلبی-عروقی بودند. درنتیجه، پژوهشگران به این نتیجه رسیدند که افرادی که از قبل آسپرین با دوز پایین (آسپیرین بچه) مصرف میکنند، بهتر است به مصرف آن ادامه دهند مگر اینکه عوامل خطرساز قابلتوجهی برای خونریزیهای مرتبط با آسپیرین داشته باشند.
باید و نباید مصرفکنندگان
پزشکان هنوز مصرف روزانه آسپیرین را توصیه میکنند، اما نسبت به گذشته این توصیه را در موارد بسیار خاصتری انجام میدهند. آسپیرین به عنوان یک داروی ضد پلاکت و تواناییاش در رقیق کردن خون ممکن است برای درمان افرادی که در بحبوحه حمله قلبی یا سکته مغزی هستند، تجویز شود.
آسپرین همچنین ممکن است برای کاهش خطر حمله قلبی یا سکته مغزی در افرادی که قبلاً آن دچار این عارضهها شدهاند، استفاده شود. اما استفاده از این دارو خطرات خودش را هم دارد. آسپیرین میتواند خطر خونریزی معده و خونریزی در مغز را افزایش دهد؛ اما برای افرادی که در معرض خطر بالای حمله قلبی و سکته مغزی قرار دارند، مزایای پیشگیری از حمله قلبی و سکته مغزی بیشتر از خطر خونریزی است.
بنابراین برخی از افراد دارای سابقه بیماری قلبی-عروقی، چه در معرض خطر بالای حمله قلبی و چه سکته مغزی هستند، باید تحت نظر پزشک خود آسپیرین مصرف کنند.
بنابراین به جای توصیههای عمومی درباره مصرف آسپیرین باید به سمت رویکردی شخصیتر حرکت کرد. باید زیرمجموعههایی از بیماران را که واقعاً از مصرف روزانه آسپیرین سود میبرند مشخص کرد و زمانی که مزایای آن از خطرات آن بیشتر است، آن را مصرف کرد.
اما عوامل دیگری نیز وجود دارد که باید در مورد مصرف آسپیرین در نظر گرفت، از جمله عوارض جانبی این دارو و تداخل آن با سایر داروهای مصرفیتان.
داروهای مانند دیگوکسین و وارفارین با آسپیرین تداخل دارند. همچنین اگر به بیماریهای مانند زخم گوارشی (اولسر پپتیک) مبتلا باشید، مصرف آسپیرین توصیه نمیشود.
چه باید کرد؟
توجه داشته باشید که قبل از شروع کردن مصرف روزانه قرص آسپیرین بچه (۸۰ میلیگرم) باید باپزشکتان مشورت کنید. گاهی ممکن است در برخی از افراد دچار اختلالات خونی مقدار تجویز روزانه آسپیرین تا ۳۲۵ میلیگرم بالا برده شود.
لحاظ سلامت قلب، اگر با توجه به عوامل زمینهساز خطر حمله قلبی در شما بالا نیست، مزایای محافظتی آسپیرین در برابر بیماریهای قلب و عروق بیشتر از خطرات مربوط خونریزی بیشتر نیست. اما اگر در معرض خطر بالای حمله قلبی قرار دارید- به خصوص اگر در فاصله ۴۰ تا ۵۹ سالگی قرار دارید و احتمال دچار شدن به حمله قلبی یا سکته مغزی در دهه آینده زندگیتان بالا است- ممکن است مزایای مصرف روزانه آسپیرین برای شما بیشتر از خطرات خونریزی ناشی از آن است.
این مزایا و مضرات باید به دقت سنجیده شوند و پزشکتان میتوان در ارزیابی نیازهای شخصیتان به شما کمک کند.