در بسیاری از موارد جراحی و درمانهای زخم، از بخیهها برای بستن و ترمیم زخم استفاده میشود. بخیهها اگرچه در طولانیمدت به ترمیم بافت کمک میکنند، اما محدودیتهایی نیز دارند. حرکت روزانه بدن ممکن است باعث کاهش کارایی بخیهها شود و روند بهبود را کند کند. از این رو، دانشمندان همواره به دنبال روشهایی برای بهبود این فرآیند بودهاند. یکی از ایدههای نوین در این زمینه، استفاده از بخیههایی است که میتوانند الکتریسیته تولید کنند و به تسریع روند بهبود زخمها کمک نمایند.
تحقیقات نشان داده اند که تحریک الکتریکی میتواند باعث مهاجرت سلولهای ترمیمی به محل زخم شود و این امر روند بهبود زخم را تسریع میکند. اما تا پیش از این، استفاده از این تکنولوژیها مستلزم استفاده از تجهیزات بزرگ و گرانقیمت بود که اغلب کاربرد آن ها در شرایط روزمره را محدود میکرد. بنابراین، پژوهشگران به دنبال یافتن راههایی بودند که بتوانند الکتریسیته را بدون نیاز به تجهیزات اضافی تولید کنند و بهبود زخم را تسریع بخشند.
در پژوهشی که در دانشگاه دونگهوای چین به سرپرستی هونگژی وانگ و همکارانش انجام شده است، محققان موفق به تولید بخیههایی شده اند که بدون نیاز به منبع خارجی، از حرکات طبیعی بدن برای تولید الکتریسیته استفاده میکنند.
این نخهای بخیه با استفاده از یک سازوکار ساده از ترکیب دو لایه مختلف ساخته شدهاند که وقتی از هم جدا میشوند، بار الکتریکی تولید میکنند. هدف این گروه از پژوهشگران، بررسی تأثیر این بخیهها بر روی سرعت بهبود زخمها بوده است.
در این مطالعه، پژوهشگران نخهای الکتریکی خود را ابتدا در مدلهای آزمایشگاهی مورد بررسی قرار دادند. پس از ۲۴ ساعت، سطح زخمهایی که با این نخها بخیه شده بودند، به طرز چشمگیری کاهش یافت. در مقایسه با بخیههای معمولی، که تنها ۳۲.۶ درصد از سطح زخم را کاهش دادند، بخیههای الکتریکی توانستند سطح زخم را به ۱۰.۸ درصد برسانند. این کاهش قابلتوجه، ناشی از سرعت بیشتر حرکت سلولهای ترمیمی به محل زخم بوده است.
در مرحله بعد، این بخیهها روی موشها آزمایش شدند و نتایج مشابهی به دست آمد. زخمها در گروهی که از بخیههای الکتریکی استفاده شده بود، به مراتب سریعتر از گروه کنترل بهبود یافتند و در پایان ۱۰ روز، تقریباً به طور کامل ترمیم شدند. این در حالی است که در گروه کنترل، هنوز مقداری از زخمها باز مانده بود.
یافتههای این پژوهش نشان میدهند که بخیههای الکتریکی نه تنها باعث تسریع در بهبود زخمها میشوند، بلکه میتوانند از رشد باکتریها و بروز عفونتهای پس از عمل نیز جلوگیری کنند. در موشهایی که برای آن ها از این بخیهها استفاده شده بود، تعداد باکتریها به طرز قابل توجهی کمتر از گروه کنترل بود، حتی بدون نیاز به ضدعفونی روزانه.
قابل ذکر است نتایج این تحقیق جالب توجه در نشریه معتبر «Nature Communications» منتشر شده اند و محققان امیدوارند که این بخیههای نوین بتوانند در آینده بهعنوان جایگزینی مناسب، ارزان و کارآمد برای بخیههای سنتی مورد استفاده قرار گیرند. چراکه این فناوری میتواند علاوه بر تسریع در بهبود زخمها، خطر عفونتهای پس از عمل را نیز به میزان قابل توجهی کاهش دهد.