دکتر زهرا شکرریز، پزشک متخصص طب سنتی و مدرس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و بازرس علمی انجمن طب سنتی می گوید: در بیماری پوکی استخوان، تراکم توده و بافت استخوانی کاهش و استعداد شکستگی افزایش پیدا می‌کند. معمولا استخوان‌هایی که اغلب در اثر پوکی استخوان دچار شکستگی می‌شوند، استخوان ران، لگن، مهره کمر و مچ دست است. میزان مرگ و میر شکستگی‌های ناشی از پوکی استخوان به‌خصوص در ناحیه ران و لگن چهار برابر سایر شکستگی‌هاست.
شکستگی‌های جزئی، دردهای مزمن
اما شکستگی در ناحیه کمر، معمولا جزئی و در حد چند ترک است که معمولا به‌دنبال یک عطسه یا جابه‌جایی و بلند کردن اجسام، حتی سبک در افراد دچار پوکی استخوان اتفاق می‌افتد که اگر در ناحیه ستون مهره‌ها باشد، به مرور سبب تغییر فرم مهره‌های کمر و خمیدگی در ناحیه پشت و ایجاد دردهای مزمن در کمر و پهلوها شده و تا چند هفته تا ماه فرد را درگیر می کند که اغلب افراد متوجه بروز علت چنین شکستگی‌ها و دردهای مزمنی در کمر نمی‌شوند.
معمولا پوکی استخوان در مناطق شمال کشور بیشتر از مناطق جنوبی دیده می‌شود و از دیدگاه طب سنتی، سردی و رطوبت نواحی شمالی دلیل بروز این مشکل است.
مصرف لبنیات را قطع نکنید
برخی افراد با این تصور نادرست که لبنیات مزاج سردی دارند و برای استخوان‌ها مضر و تشدید کننده دردهای اسکلتی هستند از مصرف آن‌ها اجتناب می کنند. دکتر شکر ریز با اشاره به اینکه اگر این گروه از فرآورده‌ها را همراه با مصلحات‌شان مصرف کنید نه تنها برای استخوان‌ها و پوکی استخوان مفید هستند، بلکه قدرت هضم و جذب املاح معدنی آن‌ها بالا هم می‌رود. به عنوان مثال ماست باید در یک وعده یا میان‌وعده بدون همراه شدن با ماده غذایی دیگری همراه با مصلحاتش نظیر نعنا، نمک و مقداری نان مصرف شود. همچنین شیر باید گرم شود و با دارچین یا زنجبیل یا کمی عسل در وعده شب نوشیده شود. دوغ باید نیم‌ساعت قبل یا دو ساعت بعد غذا در میان‌وعده و با کاکوتی، نعنا یا گل سرخ مصرف شود. همچنین کشک باید با نعنا یا گردو مصرف تا هضم و جذب بهتری داشته باشد. همچنین سبزی خوردن و زیتون در وعده غذایی برای پوکی استخوان مفید است.
کله جوش بخورید
علاوه بر لبنیات، انواع ماهی‌ها همراه با ادویه‌جات به‌خصوص زردچوبه، زیره و فلفل سیاه برای پیشگیری از پوکی استخوان مفیدند. نان سبوس‌دار و جوانه گندم و از حبوبات، نخود به شکل نخودآب و آبگوشت با گوشت گوسفند همراه با سبزیجات مورد نیاز است. در برنامه غذایی باید مصرف سبزیجات زیاد باشد چون منبع غنی از املاح معدنی هستند. کله‌جوش به‌دلیل دارا بودن نعنا، پیاز، گردو و کشک منبع غنی از کلسیم است ولی نباید به میزان زیاد مصرف شود. مصرف این غذا حداقل برای پاییز و زمستان که نور خورشید کم است هفته‌ای یکی دو شب پیشنهاد می‌شود. هضم این غذا کمی سخت است و نان مصرفی با آن باید کم باشد. پاچه گوسفند، آب کله‌پاچه، خشکبار و ادویه‌جاتی نظیر دارچین، نعنا و پونه منبع غنی از کلسیم‌اند.
معجون مخصوص پوکی استخوان
به‌عنوان یک معجون تقویت‌کننده برای مبتلایان به پوکی استخوان، ۷-۵ عدد انجیر را در گلاب و عسل بخیسانید، ۱۵ عدد بادام درختی را در آب جوش بگذارید تا پوسته قهوه‌ای آن کنده شود، ۲۰-۱۵ عدد مویز، یک قاشق غذاخوری کنجد، یک لیوان شیر گرم، یک قاشق غذاخوری پودر سنجد، یک قاشق غذاخوری عسل و کمی پودر دارچین را در مخلوط‌کن بریزید و خوب ترکیب کنید. در مصرف چنین معجونی بسته به وزن و شرایط فرد نباید زیاده‌روی شود چون چاق‌کننده است. این معجون به‌عنوان یک وعده صبحانه یا عصرانه هفته‌ای ۲-۱ بار برای کسانی که مبتلا به پوکی استخوان هستند به‌خصوص برای سالمندان بالای ۶۵ سال که اغلب دچار ضعف هستند مناسب است.
