بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت، سرطان دهانه رحم چهارمین سرطان شایع در میان زنان در سراسر جهان است. به همین منظور دولت سوئد از سال ۲۰۲۱ با همکاری پژوهشگران، انجمن سرطان سوئد، پروژه‌ای ملی به نام «طرح ریشه‌کنی» را آغاز کرده است.
یوآکیم دیلنر، رئیس مرکز حذف سرطان دهانه رحم در مؤسسه کارولینسکا، به یورونیوز گفت: «سرطان به‌طور کلی حذف‌شدنی نیست، اما این یکی از نخستین فرصت‌هاست که می‌توانیم نوعی از سرطان را به‌طور کامل از بین ببریم. وقتی ابزارهای مؤثری در اختیار داریم، وظیفه اخلاقی ایجاب می‌کند که از آن‌ها برای کاهش میزان سرطان استفاده کنیم.»
تلاش سوئد برای واکسیناسیون همگانی
سوئد از سال ۲۰۱۲ واکسن اچ‌پی‌وی (HPV) را به‌صورت رایگان برای دختران ۱۰ تا ۱۲ ساله و از سال ۲۰۲۰ برای پسران ارائه داده است. در حال حاضر حدود ۹۰ درصد از دختران و ۸۵ درصد از پسران در این کشور واکسینه شده‌اند. نسل جدید این واکسن با هدف قرار دادن ۹ نوع ویروس اچ‌پی‌وی می‌تواند تا ۹۰ درصد از سرطان‌های دهانه رحم پیشگیری کند. همچنین این واکسن قادر است ۱۵ تا ۲۰ درصد دیگر از موارد سرطان‌های ناشی از ویروس اچ‌پی‌وی را که واکسن‌های قدیمی‌تر قادر به پیشگیری از آن نبودند، کاهش دهد.
بسیاری از زنانی که بین سال‌های ۱۹۹۴ تا ۱۹۹۹ متولد شده‌اند، نسخه جدید واکسن را در مدارس دریافت نکرده‌اند. دیلنر توضیح می‌دهد: «شاید کافی بود که فقط دخترانی را که قبلا واکسن نزده بودند، واکسینه کنیم. اما از نظر عدالت و اخلاق باید همه از بهترین و مؤثرترین حفاظت در برابر سرطان برخوردار شوند. بنابراین، کسانی که واکسن نسل اول را دریافت کرده‌اند، اکنون واکسن نسل دوم را به‌صورت رایگان دریافت می‌کنند.»
اولریکا اورهد کاگستروم، دبیر کل انجمن سرطان سوئد، به یورونیوز گفت: «اگر بتوانیم ۷۰ درصد از زنان گروه سنی هدف در برنامه واکسیناسیون جبرانی را واکسینه کنیم، می‌توانیم تا سال ۲۰۲۷ به اولین کشوری تبدیل شویم که سرطان دهانه رحم را به‌طور کامل ریشه‌کن می‌کند.»
این برنامه که قرار بود در پایان سال ۲۰۲۴ به اتمام برسد، اخیرا تا تابستان ۲۰۲۵ تمدید شده است.
پروژه ملی سوئد شامل دو مرحله است. در مرحله اول، با واکسیناسیون و غربالگری گروهی که به‌صورت استراتژیک انتخاب شده‌اند، تعداد ناقلان ویروس اچ‌پی‌وی کاهش یافته و از گسترش آن جلوگیری می‌شود.
در مرحله دوم، پژوهشگران از نیمه دوم سال ۲۰۲۵ غربالگری را آغاز می‌کنند تا تمامی عفونت‌های پیشین که ممکن است باعث سرطان دهانه رحم شوند را شناسایی کنند. این فرایند تا زمانی که نمونه‌برداری اچ‌پی‌وی از کل جمعیت انجام شود، ادامه خواهد داشت.
CapioThe Swedish Cancer Society partnered up with a healthcare company and local cinemas to offer women in the target group free HPV vaccines.
محققان می‌گویند تا کنون حدود نیمی از زنان در گروه هدف واکسیناسیون، این واکسن را دریافت کرده‌اند.
انجمن سرطان سوئد برای افزایش مشارکت زنان از روش‌های خلاقانه‌ای همچون همکاری با اینفلوئنسرها و ایجاد غرفه‌های واکسیناسیون در سینماهای محلی استفاده کرده است.
این انجمن در نوامبر گذشته، با برپایی غرفه‌های واکسیناسیون در سینماهای محلی، موفق شد تنها در عرض دو ساعت ۶۰۰ زن را در ۹ نقطه مختلف جذب کند.
اولریکا کاگستروم، دبیر کل انجمن سرطان سوئد، در این باره گفت: «این نشان می‌دهد که وقتی واکسن در مکان‌هایی که مردم به‌طور روزمره به آنجا می‌روند، مثل دانشگاه‌ها، محل‌های کار یا مکان‌های تفریحی، ارائه می‌شود، تمایل بیشتری به دریافت آن دارند. با این حال، چون زندگی آن‌ها پرمشغله است، برای موفقیت در واکسیناسیون باید این خدمات را به نزدیک‌ترین نقاط زندگی‌شان ببریم.» او همچنین افزود: «هر دو یا سه روز یک‌بار، یک زن در سوئد بر اثر سرطان دهانه رحم جان خود را از دست می‌دهد.»
بعد چه اتفاقی می‌افتد؟
بسیاری از زنان بزرگسال از دریافت واکسن اچ‌پی‌وی به دلیل هزینه بالا یا تصورات اشتباه مبنی بر کم‌اثر بودن آن پس از آغاز رابطه جنسی اجتناب می‌کنند. اما آزمایش‌های متعدد نشان داده‌اند که این واکسن حتی در این گروه سنی، به‌شرط اینکه هنگام تزریق به ویروس اچ‌پی‌وی مبتلا نباشند، موثر است.
ژواکیم دیلر، رئیس مرکز ریشه‌کنی سرطان دهانه رحم در موسسه کارولینسکا، گفت: «ما در زمان واکسیناسیون، آزمایش اچ‌پی‌وی را نیز انجام می‌دهیم. اگر نتیجه آزمایش مثبت باشد، بیمار در برنامه غربالگری پیگیری خواهد شد و از سرطان محافظت می‌شود. اگر نتیجه آزمایش منفی باشد، بیمار همان سطح بالای حفاظت در برابر عفونت و پیش‌درآمدهای سرطان دهانه رحم را خواهد داشت که در آزمایش‌های بالینی تصادفی نشان داده شده است.»
چالش‌های پیش‌رو
ریشه‌کنی ویروس اچ‌پی‌وی و سرطان دهانه رحم هزینه‌بر است و سوئد برای این هدف در سال جاری حدود ۳۵۰ هزار یورو اختصاص داده است.
دیلر معتقد است که کاهش سطح غربالگری، که به‌گفته منابعی در دانمارک به‌دلیل پوشش بالای واکسیناسیون در حال بررسی است، حتی پس از رسیدن سوئد به ایمنی جمعیتی در برابر اچ‌پی‌وی، همچنان خطرناک است.
او گفت: «در واقع، باید غربالگری را تقویت کنیم تا حفاظت بهتری در برابر سرطان فراهم شود. واقعیت این است که وقتی دیگر عفونت جدیدی نداریم، آزمایش‌های غربالگری حساس‌تر و دقیق‌تر خواهند شد.»
