حتما شما هم در دور و اطراف‌تان یکی را دارید که به شدت سرمایی است و وقتی همه با دمای محیط موافقند، او تمایل دارد دما بیشتر باشد تا کمتر احساس سرما کند. این افراد همیشه در خانه جوراب و پاپوش می پوشند تا احساس سرما نکنند، شب‌ها بیشتر از یک پتو استفاده می‌کنند، همیشه نزدیک بخاری و شوفاژ می‌نشینند و می‌خوابند، وقتی همه تیشرت پوشیده‌اند آنها چند لباس می‌پوشند یا روی لباس‌هایش یک ژاکت هم می‌پوشند تا نلرزند.
خیلی‌ها فکر می‌کنند چنین افرادی اغراق می‌کنند یا می‌توانند سرما را تحمل کنند اما خودشان نمی‌خواهند. درحالی‌که واقعیت علمی این است که متابولیسم افراد مختلف متفاوت است و این افراد در احساس سرما مبالغه نمی‌کنند. این وضعیت نه تنها به متابولیسم بدن مربوط است، بلکه میزان گردش خون، میزان چربی بدن، عملکرد تیروئید، تفاوت‌های ژنتیکی و حتی تفاوت‌های جنسیتی هم در آن تاثیرگذار است. عادت‌های روزمره مثل میزان فعالیت بدنی، میزان خواب، نوع تغذیه (مثل کمبود ویتامین B ۱۲) و حتی وضعیت استرس و اضطراب هم بر تنظیم دمای بدن اثر می‌گذارند.
در این گزارش مهم‌ترین دلایل و عواملی را که باعث می‌شود بعضی‌ها همیشه احساس سرما داشته باشند، مطرح می‌کنیم. مشکلاتی که با رفع آنها، سرمایی بودنِ فرد هم معمولا برطرف می‌شود.
متابولیسم
متابولیسم، نقش مهمی در تولید گرمای بدن دارد. افرادی که متابولیسم کندتری دارند، معمولاً گرمای کمتری تولید می‌کنند و درنتیجه بیشتر احساس سرما می‌کنند. متابولیسم به زبان ساده یعنی همان سوخت‌وساز بدن. بدن غذا و مواد مغذی را می‌گیرد، آنها را تجزیه می‌کند و از آنها انرژی می‌سازد تا بتواند کارهای ضروری مثل نفس کشیدن، فکر کردن، حرکت کردن و حتی گرم نگه داشتن بدن را انجام دهد.
میزان فعالیت بدنی
فعالیت بدنی هم در این فرآیند مؤثر است؛ افرادی که کمتر ورزش می‌کنند، جریان خون ضعیف‌تری دارند و گرمای کمتری در بدن‌شان تولید می‌شود.
میزان چربی بدن و توده عضلانی
چربی بدن به عنوان یک عایق عمل می‌کند، اما عضلات مسئول تولید گرما هستند. افرادی که توده عضلانی کمتری دارند یا دچار کاهش وزن شدید شده‌اند، گرمای کمتری تولید می‌کنند و بیشتر احساس سرما دارند. به همین دلیل، افراد لاغرتر معمولاً سرمایی‌ترند. البته وزن تنها یکی از عوامل تأثیرگذار بر احساس سرما است، اما تعیین‌کننده اصلی نیست. دو فرد با وزن یکسان ممکن است میزان توده عضلانی و چربی متفاوتی داشته باشند و موضوع این است که عضله‌ها نقش اصلی در تولید گرمای بدن دارند. چربی بیشتر به عنوان عایق عمل می‌کند. بنابراین، کسی که عضله بیشتری دارد، احتمالاً کمتر احساس سرما می‌کند.
کم‌خونی و کاهش اکسیژن‌رسانی
کم‌خونی، یکی از شایع‌ترین دلایل احساس سرما است. در این حالت، گلبول‌های قرمز کافی برای حمل اکسیژن به بافت‌ها وجود ندارد و همین باعث کاهش تولید انرژی و گرما در بدن می‌شود. کم‌خونی ناشی از کمبود آهن به‌خصوص در زنان شایع است و می‌تواند باعث سردی دست‌ها و پاها شود.
مشکلات گردش خون
بعضی از افراد به دلیل مشکلات عروقی دچار ضعف در گردش خون می‌شوند. در این شرایط، خون کافی به اندام‌های انتهایی مانند دست و پا نمی‌رسد و باعث سردی این نواحی می‌شود.
مشکلات تیروئید
کم‌کاری تیروئید، یکی دیگر از مهم‌ترین علل احساس سرما در بعضی از افراد است. هورمون‌های تیروئیدی در تنظیم متابولیسم و تولید گرمای بدن نقش دارند. وقتی عملکرد این غده کند شود، متابولیسم کاهش می‌یابد و فرد احساس سرما می‌کند.
تأثیر جنسیت و هورمون‌ها
زنان به دلیل تفاوت‌های هورمونی و حجم عضلانی کمتر نسبت به مردان، بیشتر احساس سرما می‌کنند. همچنین تغییرات هورمونی در دوران قاعدگی یا یائسگی می‌تواند بر احساس دمای متفاوت - در مقایسه با دیگر افراد - تأثیر بگذارد.
کمبود ویتامین B۱۲
اگر ویتامین B۱۲ مورد نیاز بدن تامین نباشد، ممکن است گلبول‌های قرمز سالم و کافی برای انتقال اکسیژن در بدن خود نداشته باشید. همین مشکل می‌تواند باعث سردی شما به خصوص در دست‌ها و پاهل شود.
کم‌آبی بدن
شاید باورتان نشود اما آب هم در تنظیم دمای بدن نقش بسیار مهمی دارد. وقتی بدن شما دچار کم‌آبی می‌شود، مشکل حفظ گرمای بدن هم ایجاد می‌شود. بنابرلاین لازم است که روزانه بین ۶ تا ۱۰ لیوان آب بخورید. البته خیلی از افراد در فصل سرما تمایلی به نوشیدن آب ندارند. این افراد می‌توانند چای بسیار کمرنگ بخورند یا آب را با تکه‌های میوه‌ها طعم‌دار کنند و با این ابتکار، تمایل خود را به نوشیدن آب افزایش دهند.
کمبود خواب و خستگی شدید
کمبود خواب و استرس زیاد می‌توانند سیستم تنظیم دمای بدن را مختل کنند. خستگی مفرط هم باعث کاهش عملکرد متابولیسم و درنتیجه احساس سرما می‌شود.
چه کار کنیم سردمان نشود؟
برای کاهش احساس سرما طبیعی است که باید عوامل زمینه‌ای بررسی و در صورت نیاز اصلاح شوند. مثلاً اگر کم‌کاری تیروئید وجود دارد، درمان با داروهای تیروئیدی می‌تواند متابولیسم را بهبود ببخشد. یا در صورت کم‌خونی، مصرف مکمل آهن یا بهبود تغذیه می‌تواند اکسیژن‌رسانی را افزایش دهد. یا اگر فرد عضله کمی دارد، ورزش‌های قدرتی به افزایش توده عضلانی و تولید گرما کمک می‌کند. اگر مشکل گردش خون مطرح باشد، فعالیت بدنی و مصرف مایعات کافی و ترک سیگار می‌تواند گردش خون را بهتر کند. استرس و کمبود خواب هم اغلب با خواب کافی و باکیفیت رفع می‌شود و همین می‌تواند تنظیم دمای بدن را بهتر کند.
