۲۱ آبان ماه سالروز شهادت سردار شهید «حسن تهرانی مقدم» است. به همین مناسبت مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس مروری بر زندگی پدر موشکی ایران دارد.
سردار حسن تهرانی مقدم در ششم آبان ماه سال ۱۳۳۸ در محله سرچشمه تهران به دنیا آمد و پس از طی تحصیلات مقدماتی موفق به اخذ مدرک کارشناسی در رشته مهندسی صنایع شد. وی در جریان مبارزات مردم انقلابی ایران علیه رژیم طاغوتی به‌صف انقلابیون پیوست.
تهرانی مقدم پس از پیروزی انقلاب اسلامی و در بدو تاسیس سپاه، به عضویت این نهاد درآمد. در دوران دفاع مقدس با نبوغ و پیگیری او یگان توپخانه سپاه با فرماندهی وی راه‌اندازی شد.
سردار سرلشکر «سید یحیی صفوی» در این زمینه می‌گوید: «در ابتدای جنگ سپاه تجهیزات سنگین عمده‌ای نداشت. شهید تهرانی مقدم با حدود ۱۶۵ عراده توپی که در عملیات فتح‌المبین از عراقی‌ها به غنیمت گرفتیم، توپخانه سپاه را راه‌اندازی کرد. برای اولین بار شهید تهرانی مقدم در عملیات بیت المقدس توپخانه سپاه را راه‌اندازی و برای هر لشکر واحد توپخانه درست کرد.»
در همین رابطه سردار محمد تهرانی مقدم، برادر شهید نیز در بیان خاطرات خود نقل کرده است که شهید تهرانی مقدم در ۲۰ سالگی با سرفرازی بیان میکرد: «توپ های ما آن طرف جنگ است» که با به غنیمت گرفته شدن آن‌ها توپخانه سپاه تاسیس شد و این نشان از اعتمادبه‌نفس بالای شهید در تحقق اهداف پیش روی خود بوده است. وی در جایی دیگر به نقل از شهید می‌گوید: «به دو دلیل کار برای ما راحت است، یکی اینکه خیالمان راحت است که این کار شدنی است. دوم اینکه ما شیعه و از نصرت الهی بهره مندیم.»
راه‌اندازی یگان موشکی سپاه
در اواسط جنگ و با توجه به خلائی که سپاه در نبرد هوایی و به‌ویژه موشکی داشت، بنا به تصمیم فرماندهی سپاه، شهید تهرانی مقدم به یگان موشکی سپاه رفت و مسئولیت این یگان را عهده‌دار شد. این در حالی بود که در این سال ها جنگ موشکی عراق علیه شهرهای ایران شروع‌شده بود و ایران تلاش میکرد که در راستای فعالیتهای دیپلماتیکی و بین‌المللی خود، خلا ضعف در دفاع موشکی خود را با کمک کشورهای همسو با منافع خود همچون «سوریه» و «لیبی» جبران کند.
باور بر دانش بومی، خصیصه بارز شهید حسن تهرانی مقدم
سردار «زهدی» همرزم شهید نقل می‌کند: «هنگامی که قرار شد در سال ۱۳۶۴ اولین موشک را خود برادران سپاه به سمت بغداد شلیک کنند، همراه با شهید تهرانی مقدم به سمت کرمانشاه رفتیم. مقدمات کار فراهم شد و باشگاه افسران بغداد را هدف گرفتیم. شهید مقدم پیشنهاد کرد؛ اول دعای توسل بخوانیم و بعد از دعا گفت: «خدایا ما نمی‌خواهیم مردم عراق را بکشیم. ما می‌خواهیم نظامیان را از بین ببریم که هم ما و هم عراقی‌ها را می‌کشند. خدایا این موشک را به باشگاه افسران بزن.» موشک شلیک شد و درست به باشگاه افسران برخورد کرد و موجب هلاکت تعداد قابل توجهی از افسران بعثی شد. من پیشانی شهید مقدم را بوسیدم و گفتم: به هدف خوردن موشک نتیجه اخلاص و پاکی تو بود.»
خنثی‌سازی باج‌خواهی لیبی
در سال ۱۳۶۵ کشور لیبی براساس توافق قبلی چندین فروند موشک به همراه لانچر پرتاب به ایران فرستاد و قرار شد در پادگانی که از قبل تعیین‌شده بود کار آماده‌سازی موشک‌ها و سکوی پرتاب تحت نظر کارشناسان لیبیایی انجام شود. اما به یکباره خبر می‌رسد که این کارشناسان بدون هماهنگی قبلی با ایرانی ها همراه با برخی قطعات حساس موشک‌ها به سفارت لیبی رفته‌اند و در واقع کار را معلق گذاشته اند. درحقیقت «معمر قذافی» با این اقدام خود به دنبال امتیاز گیری و باج‌خواهی ویژه از ایران بود.
وقتی این خبر به گوش شهید تهرانی مقدم می‌رسد وی به همراه گروه کاری خود در کمتر از دو ماه موشک‌ها را عملیاتی کرده و آماده شلیک به مواضع عراقی‌ها می‌کند.
ساخت موشک نازعات؛ اولین موشک بومی
ازآنجایی‌که موشک‌های «اسکاد» از هزینه‌های بالایی برخوردار بودند و معمولا برای هدف قراردادن اهداف مهم و کاربردی استفاده می‌شدند، شهید تهرانی مقدم بر آن شد که با استفاده از ظرفیت‌های علمی داخلی به سمت ساخت موشکی با هزینه‌های پایین‌تر که بتواند اهداف نزدیک و کم اهمیت‌تر را هدف قرار دهد، حرکت کند. سرانجام وی موفق شد در سال ۱۳۶۶ راکت «نازعات» را که برد آن بین ۸۰ تا ۱۵۰ کیلومتر بود تولیدکند.
در واقع آنچه که موجب موفقیت سردار شهید تهرانی مقدم در انجام اهداف و ماموریت های خویش بود، باور برتوانایی بر اساس تکیه‌بر دانش بومی و ظرفیت‌های علمی، صنعتی داخلی بود.
با ساخت این موشک بومی فصل نوینی در پیشرفت صنعت و تکنولوژی نظامی ایران آغاز شد که تداوم آن را بعد از جنگ در ساخت و تولید انواع موشک‌های پیشرفته‌تر بومی همچون «شهاب ۳» با برد بیش از ۲۰۰۰ کیلومتر شاهد بودیم که بدین ترتیب زمینه برای افزایش قدرت بازدارندگی نظامی ایران در سطح منطقه و بین‌الملل و بالطبع افزایش قدرت و امنیت ملی ایران اسلامی ایجاد شد که همه این ها مرهون تلاش ها و ابتکارات علمی و دانش بنیان امثال سردار شهید حسن تهرانی مقدم هاست.
حضور در جبهه مقاومت
در اواخر جنگ شهید تهرانی مقدم و همکارانش با حضور در لبنان، زمینه‌های راه‌اندازی و تجهیز یگان موشکی حزب الله را فراهم آورده که نقش بسیاری در پیشرفت نظامی حزب الله و قدرت گیری آن داشته و این اقدام پایه ای آنان بعدها زمینه موفقیت حزب الله و فلسطینیان در جنگ های ۲۲ روزه و ۳۳ روزه را فراهم کرد. بدین ترتیب نقش شهید تهرانی مقدم در موفقیت‌های محور مقاومت در برابر اسرائیلی‌ها نیز اساسی و تأثیرگذار بوده است.
شهادت
پایان جنگ، بهانه‌ای برای پایان تلاش ها و فعالیتهای این مجاهد خستگی‌ناپذیر نبود؛ چراکه این شهید بزرگوار معتقد بود «سال ها وقت داریم تا در قبر بخوابیم. اکنون زمان استراحت نیست، بلکه باید از فرصت‌ها به نحو احسن استفاده کنیم.»
با این تفکر و نگرش ارزشمند، وی با پایان جنگ وارد حوزه تحقیقات و توسعه فعالیتهای موشکی سپاه شد و در سازمان جهاد خودکفایی سپاه، به عنوان مسئول مشغول به کار شد. ساخت چندین موشک در واحد موشکی سپاه تحت مدیریت او انجام شد و به همین خاطر برخی از همکارانش به او لقب «پدر موشکی ایران» را داده اند.
سرانجام سردار شهید حسن تهرانی مقدم در ۲۱ آبان ماه سال ۱۳۹۰ در پادگان امیرالمؤمنین (ع) شهرستان ملارد، حین ماموریت بر اثر انفجار زاغه مهمات به همراه تعدادی از هم رزمانش به شهادت رسید.
