راهنماتو - ایرج رضایی (زاده مهر ۱۳۱۴ در روستای گوراب – درگذشته ۲۹ بهمن ۱۴۰۳) از چهره‌های تأثیرگذار دوبله ایران بود که صدای او به جای شخصیت‌هایی همچون هرکول پوارو، شارنیه در «ارتباط فرانسوی ۲» و معاون کلانتر در انیمیشن محبوب این شخصیت، در ذهن‌ها ماندگار شد. او علاوه بر دوبله، در زمینه فیلم‌نامه‌نویسی و مدیریت دوبلاژ نیز نقش پررنگی داشت.
به گزارش راهنماتو، ایرج رضایی، یکی از چهره‌های ماندگار دوبله ایران، در تاریخ ۲۹ بهمن ۱۴۰۳ در سن ۸۹ سالگی چشم از جهان فروبست. او با صدای گرم و پرصلابت خود، به بسیاری از شخصیت‌های محبوب سینما و تلویزیون جان بخشید و در خاطره‌ی نسل‌های مختلف ماندگار شد. از صدای معمایی و جذاب او در نقش هرکول پوارو گرفته تا آلبرت فواره در سریال ارتش سری و معاون کلانتر در انیمیشن معروف، همگی گواهی بر مهارت کم‌نظیر او در عرصه دوبله هستند.
رضایی نه‌تنها در صداپیشگی، بلکه در مدیریت دوبلاژ و فیلم‌نامه‌نویسی نیز حضوری درخشان داشت و با دقت و وسواس مثال‌زدنی خود، آثار ارزشمندی را به مخاطبان ارائه کرد. او بیش از پنج دهه از عمر خود را وقف هنر دوبله کرد و تا آخرین روزهای زندگی‌اش، همچنان عاشق این هنر باقی ماند. در ادامه این مطلب از چهره ها نگاهی خواهیم داشت به زندگی ایرج رضایی و خدمات او به هنر ایران زمین.
زندگی‌نامه ایرج رضایی
ایرج رضایی در مهرماه ۱۳۱۴ در روستای گوراب چشم به جهان گشود. او فعالیت خود را در دوبله از سال ۱۳۳۸ آغاز کرد و از سال ۱۳۵۸ به مدیریت دوبلاژ نیز پرداخت. ایرج رضایی 4 برادر و 3 خواهر دارد. او در مستندش اشاره می کند که همه خواهرها و برادرهایش رفته اند به جز یکی از خواهرهایش که کمی از او کوچکتر است.
رضایی با صداپیشگی برای شخصیت‌های مطرح سینمایی و تلویزیونی، به یکی از شناخته‌شده‌ترین صداهای دوبله ایران تبدیل شد.
او به‌جای بازیگران بزرگی همچون باد اسپنسر در «آس برنده»، رابرت دووال در «شهامت واقعی»، ریچارد هریس در «رابین و ماریان» و پیتر سلرز در «پارتی» صحبت کرده است. همچنین، صدای او در سریال «پوارو» (با بازی دیوید سوشی) و نقش‌های مهمی در سریال «مختارنامه»، «ارتش سری» و انیمیشن «معاون کلانتر» از جمله آثار به‌یادماندنی او محسوب می‌شود.
فعالیت‌های سینمایی و دوبله
ایرج رضایی علاوه بر دوبله، به نویسندگی فیلم‌نامه نیز علاقه‌مند بود و نگارش فیلم‌نامه‌های «بهار در پاییز»، «حریص» و «قصه ماهان» را در کارنامه خود دارد. او همچنین سرپرست گویندگی فیلم‌های ایرانی همچون «مسافران مهتاب»، «بازیچه»، «بی‌پناه» و فیلم‌های خارجی نظیر «جدال در اوکی کرال»، «برف‌های کلیمانجارو» و «آسمان‌خراش جهنمی» بود.
میراث و یادبودها
ایرج رضایی در مراسم رونمایی از مستند «زاده مهر» که درباره زندگی او ساخته شده بود، از عشق ۵۵ ساله‌اش به دوبله سخن گفت. او معتقد بود که دوبله چیزی فراتر از خواندن دیالوگ‌هاست و انتقال احساس در آن اهمیت بالایی دارد.
ایرج رضایی، دوبلور پیشکسوتی که بیش از پنج دهه از عمر خود را به هنر دوبله اختصاص داد، همیشه با عشق و صداقت از این حرفه یاد می‌کرد. او در مراسم رونمایی از مستند «زاده مهر» که به کارگردانی ابوالفضل توکلی ساخته شد، تأکید کرد که هنوز همان عشق پنجاه‌وچند سال پیش را به دوبله دارد.
وی در این مراسم با حسرت و دلتنگی از روزهای اوج دوبله یاد کرد و گفت:
"در این مسیر عاشقی، سختی زیادی کشیدیم. ۵۵ سال با عشق و صداقت گذشت و نفهمیدم کی بهار است، کی تابستان، کی زمستان..."
رضایی معتقد بود که دوبله تنها خواندن دیالوگ‌ها نیست، بلکه انتقال حس و جان دادن به شخصیت‌ها است. او همچنین به تغییر جایگاه دوبله در گذر زمان اشاره کرد و گفت که این هنر پس از انقلاب ارزش و جایگاه بیشتری پیدا کرده است.
عشقی که پایان ندارد
در مراسم «زاده مهر»، بسیاری از بزرگان عرصه دوبله و رسانه حضور داشتند. جلال مقامی، بیژن علی محمدی، سعید مقدم‌منش، نقی‌یی و دیگر بزرگان این حرفه از جمله کسانی بودند که برای بزرگداشت رضایی گرد هم آمدند. در پایان، مدیر شبکه مستند با اهدای لوح تقدیر از او قدردانی کرد و مستند زندگی این هنرمند روی پرده به نمایش درآمد.
راز ماندگاری صدا
ایرج رضایی با صدای پرصلابت و اجرای بی‌نظیرش، به شخصیت‌های سینمایی و تلویزیونی جان تازه‌ای بخشید. از هرکول پوارو در سریال محبوب «پوارو» گرفته تا معاون کلانتر و شخصیت‌های ماندگار در فیلم‌های سینمایی، همه یادآور هنرنمایی جاودانه او هستند. او هرگز صرفاً یک گوینده نبود، بلکه صدایش، حسی زنده و پرقدرت را منتقل می‌کرد که برای همیشه در ذهن مخاطبان باقی می‌ماند.
او در این مستند از مادر و پدرش یاد کرد و در وصف پدرش عضدالله رضایی این شعر را خواند:
بی تو دیگر آسمان آبی نشد/ قلب من خالی ز بی تابی نشد.
