نکات یادگیری لازم برای بازیهای استراتژیک
قطعا همه بازیهای این سبک با هم یکی نیستند. یک سری از آنها سخت و به هیجانانگیزند، یک سری دیگر هم خیلی آرامش بخش یا حتی آرام و بدون خشونت هستند. این نکاتی که در ادامه قرار است به شما معرفی شوند، در حالت کلی به درد آن بازیهایی میخورند که رقابتی هستند. ولی خب اگر دوست داشته باشید میتوانید در دیگر بازیهای استراتژیک هم از همین نکات استفاده کنید تا یک برتری خیلی خوب به خودتان بدهید.
کیفیت یا کمیت
یکی از رایجترین سوالاتی که با آن در بازیهای استراتژیک مواجه میشویم دقیقا همین است. روی کیفیت نیروهای خود تمرکز کنیم یا کمیت؟ نیروی قویتر بهتر است یا نیروی بیشتر؟ اکثر ما در جواب این سوال به یک نتیجه یکسان میرسیم. نتیجهای که متاسفانه معمولترین اشتباه رایج که در بازیهای استراتژیک مرتکب میشویم است. ما به این نتیجه میرسیم که بهتر است یک ترکیبی از هر دو را داشته باشیم. سعی کنیم کیفیت سربازها و ارتش خود را ببریم بالاتر، ولی در کنار آن، تعدادشان را هم افزایش دهیم.
در این صورت هم کیفیت ارتش ما بالاتر میرود و هم تعداد بیشتری سرباز خواهیم داشت. ولی این تفکر کاملا اشتباه است. شما باید اول به شرایط خود نگاه کنید. باید ببینید که کشور، تیم یا گروه شما در چه زمینهای تخصص دارد. اگر تخصص شما در کیفیت نیروهایی است که میتوانید داشته باشید، بهتر است که روی این کیفیت متمرکز شوید و سعی کنید که ارتشی کوچک ولی قوی داشته باشید. اگر هم تمرکزش روی کمیت است، بهتر است که بزرگترین ارتش ممکن را ایجاد کنید و نگران کیفیت آنها نباشید.
برای مثال تیم GLA در بازی جنرالز، کشور کارتاژ در بازی Rome: Total War، کشور چین در تقریبا همه بازیهای گرند استراتژی و امثال آنها مواردی هستند که باید روی کمیت تمرکز کنند. شما نمیتوانید با این گروهها و کشورها خیلی روی کیفیت مانور دهید. ولی وقتی که به طور صد درصدی روی تعداد تمرکز کنید، میبینید که چگونه دشمنان شما جلویتان زانو میزنند. پس شاید فکر کنید که بهترین انتخاب ممکن ایجاد یک تعادل بین این دو است، ولی تعادل اصلا خوب نیست. یک طرف را انتخاب کنید و دو دستی به آن بچسبید. این یکی از مهمترین کلیدهای پیروزی در تقریبا تمامی بازیهای استراتژیک جنگی است.
باید تکامل پیدا کنید
شاید در مقابل یک هوش مصنوعی یا کامپیوتر این مورد چندان مهم نباشد، ولی در بازیهای استراتژیک رقابتی در مقابل دیگر بازیکنان به شدت مهم است. ممکن است که شما یک نقشهای برای خودتان داشته باشید و از قبل به آینده بازی خود فکر کرده باشید. ولی این موضوع را هم باید در نظر بگیرید که اگر نقشه شما جواب نداد، نیاز دارید که آن را عوض کنید. بسیاری از بازیکنان یک استراتژی خاص را بلدند و دائم از آن استفاده میکنند. این بازیکنان را به راحتی میتوانید در بسیاری از بازیهای استراتژیک پیدا کنید.
هرچقدر هم که این استراتژی مد نظر خوب باشد، مطمئن باشید که یک راه تقابل با آن و یک نقطه ضعف برای سو استفاده از آن پیدا میشود. برای همین باید آماده باشید که نقشه خود را در زمان مشخصی عوض کنید. شما اگر همیشه از یک استراتژی استفاده کنید، از یک مسیر عبور کنید، یک کار ثابت را انجام دهید و از نیروهای مشخصی استفاده کنید، خیالتان راحت باشد که قابل پیشبینی خواهید بود. در بازی استراتژیک هم اگر قابل پیشبینی باشید دیگر همه چیز تمام است.
اقتصاد یا جنگ؟
یکی از اصلیترین سوالاتی که برای بازیکنان بازیهای استراتژیک وجود دارد این است که در ابتدا بازی روی اقتصاد خود تمرکز کنند و یا روی ارتش خود. بزرگترین اشتباه رایج که در بازیهای استراتژیک میتوانید پیدا کنید هم این است که تصمیم بگیرید که یک تعادل بین این دو ایجاد کنید. هیچ بازیکنی و هیچ هوش مصنوعی کامپیوتری در اوایل بازی قرار نیست به کسی حمله کند. ریسک این کار به طرز ترسناکی بالاست و چندان هم سودی ندارد. برای همین شما باید از مواد اولیه و منابعی که در ابتدا بازی در دسترس دارید تنها و تنها برای پیشرفت اقتصادی خود استفاده کنید.
شاید در ابتدا کمی عجیب باشد که تمامی پول و منابعی که دارید را خرج ساختمانها و یا توسعه اقتصادی کنید، ولی در بلند مدت تاثیرش را خواهید دید. در تقریبا همه بازیهای استراتژیک یک سیستمی وجود دارد که طبق آن تولید و ایجاد یک سری ساختمان و برنامه اقتصادی به شدت طولانیتر و گرانتر از ایجاد و نگهداری از یک ارتش است. برای همین اگر شما اقتصاد خود را در اوایل بازی از بقیه جلوتر بیندازید، در اواسط الی اواخر بازی هم از نظری نظامی از همه جلو خواهید افتاد.
دفاعی بازی نکنید
درست است که در بسیاری از بازیهای استراتژیکی که میتوانید امروزه پیدا کنید، تدافعی بازی کردن به شدت لذت بخش است. اینکه سربازان خود را در پشت یک سیستم دفاعی و یا دیوار قلعه ردیف کنید و موج پشت موج دشمنان را نابود کنید خیلی لذت بخش است. در این مدت هم میتوانید یک ارتش را پشت دیوارهای خود تعلیم دهید و در ضعیفترین زمان دشمنتان به او حمله کنید. ولی این استراتژی صرفا از نظری تئوری خوب است و چندان استفاده مفیدی ندارد.
در طول بازی شما باید دائم یک تعداد کمی سرباز را به سمت دشمنان خود بفرستید و میتوان گفت که آنها را اذیت کنید. شما نباید اجازه دهید که آنها در آرامش مقر نظامی خود را گسترش دهند و یا یک سیستم اقتصادی خوب ایجاد کنند. نوع استفاده از این استراتژی در بازیهای مختلف فرق دارد، ولی به صورت کلی شما باید تمرکز خود را روی این بگذارید که با ارتشهای کوچک و دور انداختنی، حملههای کوچکی را به دشمنان خود داشته باشید تا سرعت پیشرفت آنها را کم کنید. از طرف دیگر خودتان هم میتوانید از این بازه کوچکی که سربازانتان با جانشان ایجاد میکنند استفاده کنید و جای پا خود را مستحکمتر کنید. به هر حال بهترین دفاع حمله است.
سرعت در حمله
یکی از فاکتورهایی که همیشه باید در نظر داشته باشید سرعت است. قطعا دلیلی دارد که ژنرالها و ارتشبدهای بزرگ تاریخ مثل ناپلئون و ژولیوس سزار تاکید خیلی زیادی روی سرعت داشتند. این فاکتور در استراتژیهای نظامی شاید یکی از مهمترین مسائلی باشد که باید در نظر بگیرید. همیشه یادتان باشد که شما باید زودتر از رقیبهای خود برسید. به کجا؟ به همه جا، به منابع بازی، به اقتصادی بهتر، به میدان نبرد و به هر چیزی که فکرش را میکنید.
بازیکنان خیلی زیادی هستند که تا اواسط یا حتی اواخر بازی صبر میکنند و در آرامش و صلح یک اقتصاد و ارتش را برای خود میسازند. ولی این بازیکنان در نهایت شکست خواهند خورد. شما باید سریع باشید. سریعترین وسایل را انتخاب کنید و به سرعت خود را به همه جا برسانید. با سرعت میتوانید هم اطلاعات بیشتری از زمین به دست آورید و هم میتوانید اطلاعات خوبی از قدرت و تعداد دشمنان خود به دست آورید. پس جابجایی به سریعترین شکل ممکن یکی از نکاتی است که کسی به آن فکر نمیکنند و از کنار آن به سادگی میگذرند و این اشتباه به قیمت شکست برایشان تمام خواهد شد.
باریک بینی دشمن شماست
باریک بینی یا Tunnel Vision به حالتی میگویند که ذهن ما تنها روی یک چیزی متمرکز میشود و تمامی وقایع اطراف آن را نادیده میگیرد. شاید چنین دیدی برای یک بازی مثل بازیهای رانندگی خوب باشد، ولی بزرگترین دشمن شما در بازیهای استراتژیک خواهد بود. یک اشتباه رایج که در بازیهای استراتژیک مرتکب میشویم این است که تنها روی یک هدف متمرکز میشویم و این موضوع باعث میشود که موقعیتهای دیگر اطراف آن را نبینیم.
شما همیشه باید در حال بررسی زمین بازی باشید و به دنبال موقعیتهای بهتر و بیشتر برای خود و تیمتان باشید. اگر فقط تمرکز خود را روی یک ماموریت یا روی یک هدف بگذارید، مطمئن باشید که از بقیه عقب خواهید افتاد. درست است که تمرکز روی چند متغیر مختلف در یک لحظه واقعا کار سختی است، ولی این کاری است که شما باید انجام دهید تا بتوانید بر دشمنان خود، چه بازیکن و چه کامپیوتر، غلبه کنید.
اتحاد
در تمامی بازیهای استراتژیک یک سیستم دیپلماسی به شکلها و نحوهای مختلفی وجود دارد. مهم نیست که شما دارید با بازیکنان دیگر بازی میکنید و یا با هوش مصنوعی و کامپیوتر، در هر صورت به هیچ عنوان نباید از دیپلماسی غافل شوید. خیلی از بازیکنان فکر میکنند که بهتر از بقیه میتوانند فکر کنند و قطعا از کامپیوتر بهتر عمل میکنند، پس نیازی به بقیه ندارند و خودشان میتوانند بقیه را حذف کنند. ولی این تفکر کاملا اشتباه است.
شما با ایجاد اتحاد در این بازیها از دو جهت سود میکنید. اولی این است که یک متحدی پیدا میکنید که در شرایط سخت احتمالی به کمکتان میآید و مشکلات شما را راحتتر میکند. دومی هم این است که شما حداقل یک متحد را از دشمنان خود گرفتهاید. یادتان باشد که اگر کسی در کنار شماست، یعنی یک جای خالی کنار دشمن شما وجود دارد. این خودش یک برد محسوب میشود. پس به هیچ عنوان از دیپلماسی در این بازیها غافل نشوید.
تصمیمات احساسی نگیرید
شاید اگر قرار باشد که معمولترین اشتباه رایج که در بازیهای استراتژیک مرتکب میشویم را انتخاب کنم، تصمیمات احساسی بهترین گزینه ممکن باشد. موقعی که برای یک چیزی خیلی زحمت میکشیم و با چشمان خودمان میبینیم که تمامی زحماتمان در آتش میسوزد، دلمان میخواهد سر به تن هیچ کدام از دشمنانمان نباشد. ولی اگر در زمان این خشم بخواهیم عمل کنیم، ممکن است با مشکلات زیادی مواجه شویم. ممکن است که یک تلهای را نبینیم و یا در یک حمله در عصبانیت، از دفاع و مقر اصلی خود غافل شویم. برای همین خیلی خیلی مهم است که بر روی احساسات خود کنترل داشته باشید. کسی نمیگوید که ناراحت نشوید و یا عصبانی نشوید، ولی آن را کنترل کنید و طبق آن هرگز عمل نکنید.
سریع قلمرو خود را گسترش ندهید
مهم نیست که چی بازی میکنید، حتی مهم هم نیست که بازی مد نظر شما چند نفره و یا تک نفره است. در هر صورت به هیچ عنوان نباید سرعت گسترش سرزمین شما از سرعت پیشرفت و گسترش ارتش بیشتر باشد. اینکه شما زمینی یا منابعی را تصرف کنید ولی نتوانید به صورت بهینه از آن دفاع کنید، هیچ ارزشی ندارد. پس باید سرعت پیشرفت خود را کنترل کنید و از تمام جوانب با سرعتی یکسان به جلو حرکت کنید. چون بزرگی سریع در نهایت به نابودی خود شما منجر خواهد شد.
کامل به خودتان اطمینان نداشته باشید
اطمینان کامل به خود و مهارتهایتان نه تنها خوب نیست بلکه یک اشتباه رایج که در بازیهای استراتژیک همه مرتکبش میشوند است. اگر شما به صورت کامل به خود اطمینان داشته باشید، یعنی هرگز نقشه خود را عوض نمیکنید. در بازیهای رقابتی شما نیاز دارید که برای هر شرایطی آماده باشید. برای اینکه بتوانید برای انواع مشکلات آماده باشید یک راه حلی برای آنها آماده کنید، نیاز دارید که به خود شک کنید. همیشه یادتان باشد که به خودتان و نقشههایی که میکشید شک کنید. شاید فکر کنید که این کار کاملا نتیجه برعکس چیزی که میخواهید را میدهد، ولی اگر به خودتان شک کنید، همیشه یک نقشه جایگزین برای تمامی اتفاقاتی که ممکن است روی دهد خواهید داشت. پس سعی کنید که هیچ وقت قابل پیشبینی نباشید و یکی دو نقشه دیگر برای هر کاری آماده داشته باشید.