مانگا چیست؟ راهنمای ورود به دنیای جذاب کمیک‌های ژاپنی

راهنماتو- یکی از مشهورترین فرم‌های قصه‌گویی در میان نسل جدید و حتی بزرگ‌ترها مانگاها هستند؛ هرچه از دنیای مانگا بیشتر عقب بمانیم از طوفان قصه‌های این دوره نیز عقب خواهیم ماند.

به گزارش راهنماتو، هنر بصری جذاب مانگا که ریشه در فرهنگ ژاپن دارد این روزها جهان را تسخیر کرده است. بنابراین تعجب نکنید اگر در ایران هستید و اطراف خود این همه نوجوان و جوانی می‌بینید که برای خواندن مانگاها یا انیمه‌هایی که از آن اقتباس می‌شوند سر و دست می‌شکانند!

با این وجود ممکن است ما از غافله عقب مانده باشیم؛ شاید جسته و گریخته سری به این دنیای جذاب و رنگارنگ زده باشیم اما در میان طرفداران پر و پا قرص مانگا از اصطلاحات، ژانرها، سبک‌ها و بیانگری داستان‌هایش هیچ اطلاعاتی نداشته باشیم.

با این وصف احتمالا سردرگم خواهیم شد؛ فرض کنید شما یک دختر نوجوان هستید اما یک مانگای شونن را انتخاب کنید که جذابیتی برایتان ندارد؛ یا بر عکس پسری باشید که مانگای شوجو را انتخاب کرده است! بله. تمام مانگاها ژانر، دسته‌‌بندی و فرم مخصوص به خود را دارند و می‌توانند منطبق بر سلیقه شما باشند، به شرطی که اطلاعات درستی در مورد آن‌ها داشته باشید.

در این میان اگر والدین نوجوان‌هایی باشید که عاشق مانگا هستند، باید حتما با این دنیا

آشنا باشید تا حین خرید هدیه‌ای شوکه‌کننده، انتخابی آگاهانه داشته باشید. در این مطلب از راهنمای کتاب در این مسیر شما را همراهی خواهیم کرد.

مانگا چیست؟

مانگا شکل خاصی از کتاب‌های کمیک و رمان‌های گرافیکی است که ریشه در فرهنگ ژاپن دارد. واژه مانگا از دو واژه‌ی ژاپنی گرفته شده است: مان که به معنای خیالی و گا که به معنای تصاویر است.

در ژاپن، واژه‌ی مانگا به هر دو معنی کمیک و کارتون استفاده می‌شود. اما خارج از ژاپن، معمولاً به کمیک‌هایی که اصالتاً در ژاپن منتشر شده‌اند اشاره دارد.

داستان‌های مانگا معمولاً به صورت سیاه و سفید نوشته می‌شوند، که این امر به خوانندگان کمک می‌کند تا محتوای زیاد آن را بدون حواس‌پرتی پردازش کنند. با این حال، برخی نسخه‌های ویژه‌ای نیز وجود دارند که تماما رنگ شده هستند.

مانگا معمولاً به صورت فصل‌های هفتگی یا ماهانه منتشر و سپس در مجلات بزرگ مانگا به صورت سریالی چاپ می‌شوند. به طور کلی، این فصل‌های مانگا در قالب کتاب‌های تانکوبون جمع‌آوری می‌شوند، که اغلب کتاب‌های جلد نرم هستند و می‌توان آن‌ها را از فروشگاه‌های کتاب در ایران تهیه کرد.

در این میان باید به یاد داشته باشیم که مانگا ارتباط نزدیکی با فرهنگ و جامعه‌ی ژاپن دارد و موضوعات مختلفی مانند رمانس، ورزش، علمی-تخیلی، فانتزی، ترس و موارد دیگر را پوشش می‌دهد.

شاید جالب باشد بدانید که در ابتدا مانگا بیشتر برای مخاطبان ژاپنی طراحی شده بود. با این حال، به دلیل سبک هنری منحصر به‌فرد و داستان‌های جذاب، مانگا در کشورهای غربی نیز به سرعت محبوب شده و سپس راه خود را به ایران پیدا کرد.

مانگا همچنان در حال تکامل است و با گنجاندن موضوعات و ایده‌های جدید، این امکان را برای خوانندگان فراهم می‌آورد که جنبه‌های مختلف فرهنگ ژاپنی را کاوش کنند.

ریشه‌های مانگا

تاریخ مانگا به قرن‌ها پیش بازمی‌گردد به همین خاطر تا به امروز غنی مانده است. نخستین شواهد از مانگا را می‌توان در طومارهایی از قرون ۱۲ و ۱۳ میلادی یافت که حیواناتی با رفتارهای انسان‌گونه را به تصویر می‌کشند.

با این حال، مفهوم مانگای امروزی در دوران ادو (۱۶۰۳–۱۸۶۷) آغاز شد و به مرور توسعه یافت؛ زمانی که کتاب‌هایی به نام توبا اهون منتشر شدند و تصویری از استعداد هنری آن زمان را به نمایش می‌گذاشتند.

اصطلاح مانگا در اواخر قرن هجدهم با انتشار آثاری مانند Shiji no Yukikai  اثر سانتو کیودن رواج یافت.

در اوایل قرن نوزدهم، دو کتاب مهم مانگا منتشر شد؛ Manga Hyakujo از آی‌کاوا مینوا و آثار معروف هوکوسای، هنرمند نامدار سبک اوکی‌یوئه، که بین سال‌های ۱۷۶۰ تا ۱۸۴۹ زندگی می‌کرد. این کتاب‌ها مجموعه‌ای از طراحی‌های متنوع برگرفته از دفترهای طراحی هوکوسای بودند. احتمالا شما نیز یکی از طرح‌های معروف هوکوسای با نام موج های عظیم کاناگاوا را دیده‌اید که امروزه بر روی لباس‌ها، لوازم خانگی و حتی الکترونیکی دیده می‌شود.

اوج مانگا و معروف‌ترین آثار کلاسیک آن

اما اوج مانگا تا اواخر قرن نوزدهم حاصل نشد تا دوره‌ای که آثار راکتن کیتازاوا، که اغلب به‌عنوان نخستین هنرمند حرفه‌ای مانگا شناخته می‌شود، منتشر شدند.

پس از جنگ جهانی دوم و با گشایش ژاپن به سوی تأثیرات فرهنگی آمریکا، جامعه‌ی ژاپنی جهشی در خلاقیت هنری تجربه کرد. در همین دوره، مانگا به‌شدت رشد کرد و دگرگون شد.

آثاری مانند آسترو بوی (Astro Boy) نوشته‌ی تزوکا اوسامو، با ترکیب عناصر سنتی مانگا و موضوعات علمی-تخیلی غربی، راه جدیدی در داستان‌پردازی مانگا گشودند.

در ادامه، مانگا با اقتباس‌هایی که در قالب انیمه ارائه شدند، مخاطبان جهانی پیدا کرد. آثاری مانند دراگون بال زد (Dragon Ball Z) اثر آکیرا توریاما و همسایه‌ام توتورو (My Neighbor Totoro) از هایائو میازاکی از جمله‌ی آن‌ها هستند.

این آثار نه‌تنها محبوبیت مانگا را افزایش دادند، بلکه موجب آشنایی بیشتر جهانیان با فرهنگ ژاپنی شدند و بسیاری از مخاطبان غیرژاپنی را به طرفداران جدی مانگا تبدیل کردند.

امروزه، مانگا به پدیده‌ای جهانی تبدیل شده است، با نسخه‌های چاپی و دیجیتالی که در سراسر جهان در دسترس هستند. مانگا طیف گسترده‌ای از ژانرها را پوشش می‌دهد، از ماجراجویی و رمانتیک گرفته تا ترسناک، علمی-تخیلی و داستان‌های روزمره.

حالا ده‌ها انیمه‌ موفق که بر اساس مانگاهای محبوب ساخته شده‌اند، در سراسر جهان میلیون‌ها بیننده دارند. از جمله حمله به تایتان (Attack on Titan)، ناروتو و وان پیس (One Piece). همچنین بازی‌های ویدیویی متعددی بر پایه‌ی مانگاها ساخته شده‌اند که باعث افزایش علاقه‌ی طرفداران به این دنیا شده‌ است.

جذاب‌ترین ژانرهای مانگا؛ براساس محتوا

یکی از دلایل جذابیت مانگاها تعدد ژانرهای آن است که اکثر سلیقه‌ها را پوشش می‌دهد. جدای از بحث سلیقه، جنسیت و رده سنی هم هست. با توجه به این دسته‌بندی شما با توجه به سلیقه، جنسیت و رده سنیتان می‌توانید مانگایی انتخاب کنید که کاملا برایتان جذاب باشد. اما اگر بخواهیم مانگا را بر اساس محتوایی که ارائه می‌دهند، جدای از بحث ژانرها که اکثرا با آن‌ها آشناییم چراکه مشابه ژانرهای رمان و سینما هستند، بررسی کنیم در 5 دسته اصلی قرار می‌گیرند:

مانگا شونن (Shonen):

مخاطب این ژانر پسران ۱۰ تا ۱۸ سال هستند. مانگای شونن معمولاً بر ماجراجویی، دوستی و نبرد تمرکز دارد.

جلد این مانگاها اغلب تصویری از شخصیت اصلی مرد در حالتی پرتحرک و اکشن را نشان می‌دهند.

داستان‌های شونن معمولاً دارای عنصر طنز هستند و صحنه‌های اکشن زیادی دارند. گاهی نیز دوستی و همراهی شخصیت‌ها در مسیر رشد و بلوغ یکی از نکات برجسته داستان است.

آثاری مانند دراگون بال (Dragon Ball)، ناروتو و وان پیس (One Piece) از معروف‌ترین نمونه‌های این ژانر هستند.

مانگا شوجو (Shoujo):

این ژانر برای دختران نوجوان طراحی شده است و بیشتر به موضوعاتی مانند عشق، احساسات و بلوغ می‌پردازد.

داستان‌های شوجو اغلب شامل روابط عاشقانه‌ی آرمانی میان شخصیت‌های اصلی و موضوعات مربوط به بلوغ و رشد شخصی می‌شوند.

در حالی که شوجو به اندازه‌ی مانگای شونن صحنه‌های اکشن ندارد، اما جلد این مانگاها معمولاً با رنگ‌های صورتی، گل‌ها یا تصاویر بامزه و دل‌نشین تزئین شده‌اند که بازتابی از تمرکز این ژانر بر احساسات و درام هستند.

 مجموعه‌هایی مانند سیلور مون (Sailor Moon)، کاردکپتر ساکورا و فروتس بسکت (Fruits Basket) از نمونه‌های معروف شوجو هستند.

مانگا سینن (Seinen):

مخاطب سینن، مردان جوان و بزرگسال هستند. این ژانر معمولاً دارای داستان‌هایی پیچیده‌تر و موضوعاتی پخته‌تر است. مانگاهایی مانند برزرک (Berserk)، واگابوند و مانستر (Monster) در این دسته قرار می‌گیرند.

مانگا جوسِی (Josei):

جوسِی مشابه سینن است اما برای زنان جوان و بزرگسال طراحی شده است. این ژانر بیشتر به داستان‌هایی واقع‌گرایانه، عمیق و احساسی می‌پردازد. آثاری مانند نانا، پَردایس کیس (Paradise Kiss) و هانی اند کلاور (Honey and Clover) از معروف‌ترین نمونه‌های ژانر جوسِی هستند.

مانگای کودوموموکه (Kodomomuke):

مانگاهای کودوموموکه به‌طور ویژه برای کودکان، به‌خصوص در رده سنی ۴ تا ۱۰ سال طراحی شده‌اند. داستان‌های این نوع مانگا معمولاً ساده هستند و بر آموزش مفاهیم اخلاقی و انسانی تمرکز دارند.

این مانگاها فضایی شاد و سرگرم‌کننده دارند و موضوعاتی مانند دوستی، ماجراجویی و کار گروهی را به تصویر می‌کشند.

سبک طراحی در مانگای کودوموموکه معمولاً روشن، رنگارنگ و پر از شخصیت‌های بامزه و تصاویر کمیک است تا خواندن آن برای کودکان لذت‌بخش و جذاب باشد.

از نمونه‌های مشهور مانگای کودوموموکه می‌توان به دورائمون، پوکمون و کروئون شین‌چان اشاره کرد.

مانگاکاها چه کسانی هستند؟

همانطور که manga.fandom اشاره کرده است مانگاکا واژه‌ای ژاپنی است که به هنرمندان کمیک یا کارتونیست‌ها اطلاق می‌شود. در خارج از ژاپن، مانگا معمولاً به کتاب‌های کمیک ژاپنی گفته می‌شود و مانگاکا به نویسنده‌ی مانگا اشاره دارد که معمولاً ژاپنی است. تا سال ۲۰۰۶، حدود ۳۰۰۰ مانگاکا حرفه‌ای در ژاپن مشغول به کار بودند.

آیا ما هم می‌توانیم مانگاکا شویم؟

یکی از رویاهایی که همواره طرفداران مانگا دارند این است که بتوانند تصاویر مانگا را بکشند. شاید شما هم تا کنون به این مساله ترغیب شده باشید که یکی از شخصیت‌های دوست داشتنی را جلوی خود بگذارید و از روی آن کپی کنید ولی این راه و روش خودش را دارد.

بازیابی یک هنرمند مانگا یا مانگاکا (که در ژاپن به این نام شناخته می‌شود) یک مسیر شغلی هیجان‌انگیز برای هنرمندان جوان است. برای موفقیت در این زمینه، باید مهارت‌ها و ویژگی‌هایی مانند خلاقیت و استعداد هنری را داشته باشید. همچنین باید با اصول طراحی و مبانی نقاشی آشنا باشید.

یک مانگاکا باید قادر باشد تا داستان‌های منحصر به فرد و جذابی با شخصیت‌های قوی، موقعیت‌های پویا و خطوط داستانی ایجاد کند. آنها باید بتوانند شخصیت‌های مانگا، پس‌زمینه‌ها و سایر عناصر را به‌صورت یکپارچه و با سبک ثابت طراحی کنند.

هنرمندان آینده‌دار مانگا باید چندین مانگا را بخوانند تا با سبک‌ها و ژانرهای مختلف مانگا آشنا شوند. این کار به آنها کمک می‌کند تا داستان‌ها و شخصیت‌های مانگای منحصر به فردی خلق کنند.

هنرمندان مانگا باید تمرین کنند تا شخصیت‌های مانگا، عناصر پس‌زمینه و دیگر نقاشی‌های مرتبط با مانگا را طراحی کنند. آنها می‌توانند از آموزش‌ها یا کتاب‌های مربوط به تکنیک‌های نقاشی مانگا برای انجام این کار استفاده کنند.

تفاوت بین انیمه و مانگا چیست؟

اغلب واژه‌های انیمه و مانگا به جای یکدیگر استفاده می‌شوند، اما در واقع به دو نوع رسانه‌ی متفاوت اشاره دارند.

مانگا به کمیک‌ها و رمان‌های تصویری ژاپنی گفته می‌شود که دارای روایت داستانی هستند. این آثار توسط مانگاکا (هنرمند و نویسنده‌ی مانگا) طراحی و خلق می‌شوند و معمولاً به‌صورت سیاه‌وسفید منتشر می‌گردند.

در مقابل، انیمه به انیمیشن‌های ژاپنی اطلاق می‌شود. تولید انیمه معمولاً یک تلاش گروهی است و شامل نویسنده، کارگردان، آهنگساز، صداپیشه و انیماتور می‌شود.

انیمه و مانگا از نظر سبک بصری شباهت‌هایی دارند و ممکن است به‌صورت دستی یا با کمک کامپیوتر طراحی شوند.

در نهایت، مانگا و انیمه دو رسانه‌ی داستان‌گویی جداگانه با منشأ و فرآیند تولید متفاوت هستند. با این حال، هر دو به محبوبیت جهانی رسیده‌اند و طرفداران انیمه و مانگا می‌توانند از داستان‌ها و طراحی‌های منحصربه‌فرد هرکدام لذت ببرند.

 

محبوب‌ترین ژانر مانگا چیست؟

از چهار دسته‌بندی اصلی جمعیتی مانگا، شونن محبوب‌ترین دسته در بازار ژاپن است. در حالی که مانگای شونن به طور ظاهری برای مخاطبان مرد جوان هدف‌گذاری شده است، اما خوانندگان واقعی آن به طور قابل توجهی فراتر از این گروه هدف هستند و شامل تمامی سنین و جنسیت‌ها می‌شود.

منهوا یا مانگای کره‌ای چیست؟

مانگای کره‌ای منهوا (manhwa) نام دارد. این واژه برای کمیک‌ها و کارتونی‌های چاپی در کره استفاده می‌شود و مشابه مانگا در ژاپن و مانهوا در چین است.

منهوا نیز بسیاری از همان تم‌ها را دارد که در مانگا مشاهده می‌شود، از جمله داستان‌هایی در زمینه‌های اکشن، عاشقانه، کمدی، فانتزی و بیشتر.

سری‌های محبوب منهوا شامل Noblesse، Girls of the Wild  و Tower of God هستند.

جالب است بدانید با افزایش جذابیت کی پاپ و کی دراما، منهوا نیز اخیراً شاهد افزایش محبوبیت بوده است، با طرفداران مانگا که به دنبال داستان‌های جدید و هیجان‌انگیز می‌گردند. طرفداران به سبک هنری و رویکرد داستان‌سرایی منحصر به فرد منهوا واکنش‌های مثبتی نشان داده‌اند.

تفاوت بین مانگای ژاپنی و کمیک‌های آمریکایی چیست؟

تفاوت اصلی بین مانگای ژاپنی و کمیک‌های آمریکایی در طراحی هنری آن‌ها است. مانگا معمولاً با طراحی‌های ساده و زاویه‌دار همراه با جزئیات کوچک و خطوط نازک است که فضایی ساده و احساسی ملایم را به تصویر می‌کشد. مانگا معمولاً به صورت سیاه و سفید چاپ می‌شود.

از طرف دیگر، کمیک‌های آمریکایی اغلب با سبک طراحی جزئی‌تر و واقع‌گرایانه‌تر کشیده می‌شوند، که آن‌ها را از نظر بصری جذاب و چشمگیر می‌سازد، اما در عین حال شلوغ‌تر هستند. این کمیک‌ها معمولاً شامل تصاویر رنگی کامل هستند.

همچنین، مانگا معمولاً کلمات کمتری نسبت به کمیک‌های آمریکایی دارد و بیشتر بر داستان‌سرایی بصری تکیه می‌کند. این بدان معنا است که مانگا معمولاً از نظر سرعت داستانی سریع‌تر از کمیک‌های آمریکایی است. همچنین، مانگا به صورت از راست به چپ خوانده می‌شود، که ممکن است برای افرادی که با مانگا آشنا نیستند گیج‌کننده باشد.

به طور کلی، کمیک‌های مانگا و کمیک‌های آمریکایی تجربه‌های خواندن بسیار متفاوتی را ارائه می‌دهند، اما هر دو از نظر سرگرم‌کننده بودن و لذت‌بخش بودن، به شیوه‌های خود منحصر به فرد هستند.

راهنمای خواندن اصولی مانگا

خواندن مانگا با خواندن کمیک‌های سنتی غربی متفاوت است. در مانگا، داستان‌ها از راست به چپ و از بالا به پایین خوانده می‌شوند.

داستان در فریم‌هایی به نام کاما (Koma) قرار دارد. برای خواندن یک صفحه مانگا، شما باید از کامای گوشه بالا سمت راست شروع کرده و به کامای پایین سمت چپ برسید.

مانگا معمولاً بسیار سریع و پر از اکشن است، بنابراین ممکن است اگر به خواندن آن عادت نداشته باشید، کمی گم شوید. اما پس از اینکه به آن عادت کنید، خواندن مانگا می‌تواند خیلی سرگرم‌کننده باشد.