راهنماتو- در یک دستاورد علمی جالب توجه، دانشمندان علوم پزشکی توانستند به رابطه میان برخی گروه های خونی و سکته مغزی زودهنگام در افراد دست یابند. بر این اساس، محققان دریافتند افرادی که یکی از گروههای خونی A دارند در مقایسه با سایر گروههای خونی بیشتر در معرض سکته مغزی قبل از سن 60 سالگی هستند.
گروههای خونی، در واقع تنوع غنی از مواد شیمیایی را که روی سطح گلبولهای قرمز خون ما نمایش داده میشوند، توصیف میکنند. در این گروه های خونی، حتی تغییرات ظریف ناشی از جهش در ژن های مسئول نیز وجود دارد. و حالا دانشمندان با استفاده از همین جزئیات و داده های ژنومیک، رابطه واضحی را بین زیر گروه A1 و شروع زودهنگام سکته مغزی شناسایی کنند.
در این پژوهش، محققان دادههای 48 مطالعه ژنتیکی را جمعآوری کردند که شامل تقریباً 17000 فرد مبتلا به سکته مغزی و نزدیک به 600000 گروه کنترل غیرسکته مغزی بود. همه شرکت کنندگان بین 18 تا 59 سال سن داشتند. بررسی های جامع ژنومی به دو فاکتور مهم در افزایش خطر ابتلا به سکته زودرس مغزی اشاره داشت که یکی از آنها به گروه های خونی مرتبط بود.
در ادامه بررسی های دوم به سمت تجزیه و تحلیل گروه های خونی هدایت شد که آن هم نشان داد افرادی که ژنوم آنها از گروه خونی A کدگذاری شده، در مقایسه با جمعیت سایر گروه های خونی،16 درصد بیشتر احتمال سکته مغزی در قبل از سن 60 سالگی داشتند. همچنین برای افرادی که دارای ژن گروه O1 بودند، این خطر 12 درصد کمتر بود.
استیون کیتنر، نویسنده ارشد و متخصص مغز و اعصاب عروقی از دانشگاه مریلند می گوید: «ما هنوز نمی دانیم که چرا گروه خونی A خطر بیشتری در زمینه سکته زودهنگام مغزی دارد. اما احتمالاً با عوامل انعقاد خون مانند پلاکتها و سلولهایی که رگهای خونی را میپوشانند و همچنین سایر پروتئینهای در حال گردش که همگی در ایجاد لختههای خون نقش دارند، ارتباط دارد.»
یکی دیگر از یافته های کلیدی این مطالعه از مقایسه افرادی که قبل از 60 سالگی سکته کرده بودند با افرادی که بعد از 60 سالگی سکته کرده بودند بدست آمد. برای این کار، محققان از مجموعه داده ای از حدود 9300 نفر بالای 60 سال که سکته کرده بودند و حدود 25000 کنترل بالای 60 سال که سکته مغزی نکرده بودند استفاده کردند. آنها دریافتند که افزایش خطر سکته مغزی در گروه خونی A در گروه سکته مغزی دیررس ناچیز است، و این نشان میدهد که سکتههایی که در اوایل زندگی اتفاق میافتند ممکن است مکانیسم متفاوتی نسبت به سکتههایی که بعدا رخ میدهند داشته باشند. به گفته نویسندگان، سکته مغزی در افراد جوان کمتر به دلیل تجمع رسوبات چربی در شریان ها (فرآیندی به نام تصلب شرایین) و بیشتر به دلیل عوامل مرتبط با تشکیل لخته ایجاد می شود.
این مطالعه همچنین نشان داد که افراد دارای گروه خونی B بدون در نظر گرفتن سن، حدود 11 درصد بیشتر در معرض سکته مغزی در مقایسه با افراد غیر سکته مغزی هستند. مطالعات قبلی نیز نشان داده بود که بخشی از ژنوم که گروه خونی را کد میکند، به نام "منبع ABO" با کلسیفیکاسیون عروق کرونر، که جریان خون را محدود میکند و حمله قلبی، مرتبط است. توالی ژنتیکی برای گروه های خونی A و B نیز با خطر کمی بالاتر لخته شدن خون در سیاهرگ ها به نام ترومبوز وریدی مرتبط است. نتایج این مقاله در نشریه معتبر Neurology منتشر شده است.